Vì sao nữ thanh tra Bộ Xây dựng bị truy tố đến mức chung thân?

Cáo trạng của VKSND tỉnh Vĩnh Phúc truy tố Nguyễn Thị Kim Anh (Phó phòng Phòng chống tham nhũng, Thanh tra Bộ Xây dựng) về tội Lạm dụng, chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản với khung hình phạt tù 20 năm hoặc chung thân.

Các bị can Nguyễn Thị Kim Liên (cán bộ Phòng thanh tra xây dựng số 3); Đặng Hải Anh (chuyên viên Phòng thanh tra xây dựng số 2) và Nguyễn Thùy Linh (thành viên đoàn thanh tra) cùng bị truy tố tội danh trên.

Có quà thì xem xét giảm nhẹ vi phạm

Theo cáo buộc, tháng 3/2019, Nguyễn Thị Kim Anh được giao làm Trưởng đoàn thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Bà ta biết rõ đối tượng thanh tra là UBND huyện Vĩnh Tường, còn UBND các xã, thị trấn không thuộc diện thanh tra và không được thanh tra đối với các dự án hay công trình do UBND cấp xã làm chủ đầu tư.

Nhưng với mục đích cá nhân, Kim Anh thấy việc thanh tra các xã sẽ phát hiện nhiều vi phạm, từ đó nhiều đơn vị phải nộp tiền để xin giảm nhẹ vi phạm nên trước khi về Vĩnh Tường, Kim Anh gọi điện cho Trưởng phòng Kinh tế huyện yêu cầu tổng hợp toàn bộ dự án do UBND 29 xã, thị trấn của huyện làm chủ đầu tư (giai đoạn 2013-2018) theo biểu mẫu Kim Anh gửi qua email, không có văn bản chính thức của Bộ Xây dựng.

Bị can Nguyễn Thị Kim Anh trước khi vướng lao lý. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Vĩnh Tường.

Tháng 5/2019, trên cơ sở các báo cáo do UBND cấp xã trong toàn huyện Vĩnh Tường và một số doanh nghiệp cung cấp, Kim Anh và nhóm cán bộ thanh tra chia nhau rà soát. Quá trình lập biên bản, Kim Anh nói Đặng Hải Anh là "khi xác định vi phạm, nếu đơn vị nào có quà biếu đề nghị xem xét giảm nhẹ thì cứ nhận và xem xét giảm nhẹ cho họ, người nhận được chia 1/3".

Sau khi đánh giá cho rằng nhiều đơn vị có sai phạm, với mục đích đe dọa các tổ chức, doanh nghiệp phải nộp tiền, Kim Anh đã tự ý ghi thêm nhiều lý do mang tính ép buộc, áp đặt vào dự thảo thanh tra, rồi gửi cho các đơn vị để đối tác phải thừa nhận sai phạm. Nếu đơn vị nào không thừa nhận sẽ phải giải trình tại trụ sở Thanh tra Bộ Xây dựng ở Hà Nội.

VKSND cáo buộc do lo sợ bị xử lý như trong dự thảo Kim Anh và các cán bộ thanh tra cung cấp, nhiều chủ đầu tư và nhà thầu xây dựng ở Vĩnh Tường đã tìm gặp Kim Anh và Hải Anh, đặt vấn đề "tạo điều kiện giúp đỡ giảm nhẹ hoặc bỏ qua lỗi vi phạm".

Theo cáo trạng, nữ phó phòng Nguyễn Thị Kim Anh đã đề nghị chủ đầu tư hoặc nhà thầu đưa tiền cho Đoàn thanh tra nếu muốn giảm nhẹ hoặc bỏ qua các vi phạm. Khi trao đổi, Kim Anh và Hải Anh viết ra giấy hoặc đánh số tiền phải nộp trên máy tính, rồi đưa cho đối tác xem sau đó xóa đi; rất ít khi nói ra bằng lời để tránh bị ghi âm.

Cơ quan tố tụng xác định quá trình thanh tra, Kim Anh đã gặp và bạn bạc riêng với từng bị can để thống nhất việc thu tiền và ăn chia số tiền thu được theo tỷ lệ. Cụ thể, Đặng Hải Anh được chia 1/3 số tiền trực tiếp thu; Nguyễn Thùy Linh được chia 1/3 số tiền các đơn vị nộp liên quan đến hồ sơ Linh nghiên cứu. Số tiền 2/3 còn lại do Nguyễn Thị Kim Anh hưởng lợi và chi chung.

Với thủ đoạn nêu trên, VKSND cáo buộc từ cuối tháng 5 đến ngày 12/6/2019, Nguyễn Thị Kim Anh cùng đồng phạm đã chiếm đoạt tổng số tiền trên 2,1 tỷ đồng của 54 doanh nghiệp và hàng loạt cá nhân, tổ chức khác trong huyện Vĩnh Tường.

Chủ mưu bị cáo buộc chiếm đoạt 1,3 tỷ

Trong vụ án, VKSND tỉnh Vĩnh Phúc nhận thấy quá trình thực thi công vụ, Kim Anh trên cương vị trưởng đoàn, với mục đích vụ lợi, là người chủ mưu, đã chỉ đạo Hải Anh, Thùy Linh và Kim Liên (em gái Kim Anh) thực hiện nhiều hành vi trái thẩm quyền, không đúng chức trách được giao để đe dọa nhiều cá nhân, tổ chức liên quan đến công tác quản lý đầu tư xây dựng thuộc UBND các xã trong huyện Vĩnh Tường để chiếm đoạt tài sản.

Trong tổng số tiền chiếm đoạt là hơn 2,1 tỷ đồng, Kim Anh chia cho Đặng Hải Anh 183 triệu, chia Nguyễn Thùy Linh 116 triệu. Còn bản thân nữ trưởng đoàn chiếm đoạt hơn 1,3 tỷ đồng.

UBND huyện Vĩnh Tường, nơi xảy ra vụ án. Ảnh: Ngọc Tân.

Đối với Nguyễn Thị Kim Liên, VKS cáo buộc em gái Kim Anh tham gia với vai trò đồng phạm, giúp sức cho chị gái chiếm đoạt gần 500 triệu của một số doanh nghiệp.

Về mức độ phạm tội, cáo trạng nêu Nguyễn Thị Kim Anh là người có trình độ và hiểu biết pháp luật và nắm rõ quy trình, mục đích của việc thanh tra. Nhưng vì động cơ vụ lợi, Kim Anh đã bất chấp pháp luật, đe dọa, cưỡng ép các đơn vị phải nộp tiền cho đoàn thanh tra.

"Hành vi của Kim Anh là đặc biệt nghiêm trọng, do vậy cần xử lý bị can bằng một bản án thật nghiêm khắc", VKSND tỉnh Vĩnh Phúc kiến nghị.

Đối với 3 bị can còn lại, cơ quan công tố cho rằng họ cũng vì động cơ và vụ lợi cá nhân, đã đồng phạm và giúp sức tích cực cho Kim Anh thực hiện hành vi chiếm đoạt hơn 2,1 tỷ. Với Hải Anh và Thùy Linh, VKSND đề nghị xử lý 2 người này bằng một bản án thật nghiêm khắc.

Nguyễn Thị Kim Liên là bị can tiếp nhận hồ sơ và cùng những người còn lại bóc phong bì, kiểm đếm số tiền chiếm đoạt. Liên còn giúp Kim Anh gửi 310 triệu tiền tang vật vào ngân hàng để sau đó cùng nhau ăn chia số tiền này. Đặc biệt, ngày 18/6/2019, khi Công an tỉnh Vĩnh Phúc khởi tố vụ án thì ngay ngày hôm sau, Liên đã rút toàn bộ tiền để mang đi tẩu tán.

"Hành vi của Nguyễn Thị Kim Liên rất nghiêm trọng, bị can phải chịu trách nhiệm hình sự về số tiền gần 500 triệu đồng", cáo trạng nhấn mạnh vai trò phạm tội của em gái Kim Anh.

Ngoài ra, VKSND xác định quá trình điều tra, Kim Anh, Hải Anh và Thùy Linh thành khẩn khai báo, tỏ ra hối cải nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ. Riêng bị can Liên chưa thành khẩn khi điều tra, nhưng khi truy tố đã hợp tác với cơ quan điều tra, tác động gia đình nộp lại 310 triệu đồng nên VKS cũng kiến nghị cho Kim Liên được áp dụng tình tiết giảm nhẹ.

Hoàng Lam