Vì sao nước Nga gần như 'miễn nhiễm' trước mối đe dọa Covid-19?

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong chuyến thăm các bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện Kommunarka ở thủ đô Mátxcơva vào ngày 24-3.

Tới ngày 25-3, đất nước 146 triệu dân này mới chỉ ghi nhận 495 người nhiễm bệnh (3 trường hợp/1 triệu dân) và duy nhất một trường hợp tử vong, thấp hơn hầu hết các nước châu Âu.

Tỷ lệ này của Nga càng đáng nể hơn nếu so với Italia - đất nước hình chiếc ủng vốn chỉ có hơn 60 triệu dân, nhưng đã có tới gần 70.000 ca nhiễm (tương đương 1.144 trường hợp/1 triệu dân) và 8.326 người thiệt mạng (tương đương 113 trường hợp/1 triệu dân).

Tới nay, mặc dù tất cả các khu vực trên lãnh thổ Nga đều được đặt ở trạng thái cảnh báo cao đối với dịch Covid-19, nhưng chưa hề bị phong tỏa.

Đánh giá về thành tựu đầy ấn tượng nói trên, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhận định đây chính là kết quả của việc Mátxcơva đã chủ động, quyết liệt triển khai hàng loạt biện pháp phòng ngừa sớm. Trước đó, ngay từ cuối tháng 1, Nga đã đóng cửa tuyến biên giới trải dài tới hơn 4.100km với Trung Quốc, đồng thời, thiết lập các khu vực cách ly để ngăn chặn tác nhân gây bệnh từ bên ngoài, qua đó tạo ra phòng tuyến đầu tiên, có vai trò quyết định trong việc hạn chế dịch bùng phát trên diện rộng về lâu dài.

Nga cũng sớm tiến hành sàng lọc các trường hợp nghi nhiễm ngay từ sân bay, tập trung vào hành khách đến từ Trung Quốc, Iran và Hàn Quốc. Thực tế, đây là những biện pháp đã được WHO khuyến nghị thực hiện từ sớm, nhưng nhiều nước đã chủ quan không tuân thủ, dẫn tới nhiều hậu quả đau lòng.

Dĩ nhiên, hàng rào phòng thủ hiệu quả của Nga cũng có khiếm khuyết, khi ngay từ đầu còn lơ là xét nghiệm các trường hợp đến từ Italia và một số nước thuộc Liên minh châu Âu, cũng như thực hiện cách ly bắt buộc trong hai tuần đối với nhóm khách này. May mắn, “lỗ hổng” này đã được phát hiện và sớm khắc phục.

Bí quyết thành công của Nga nằm ở các biện pháp phòng ngừa sớm, giúp ngăn chặn các kênh nhiễm bệnh.

Tuy nhiên, một động thái quan trọng hơn cũng được Nga xúc tiến cùng trong giai đoạn cuối tháng 1, chính là việc tiến hành xét nghiệm vi rút SARS-CoV-2 trên diện rộng, qua đó giúp xác định sớm các trường hợp nghi nhiễm, tiến hành cách ly và mở rộng truy tìm các dấu vết. Đây là biện pháp rất quan trọng để hạn chế dịch lây lan, trong bối cảnh vi rút gây Covid-19 có nhiều điểm khác biệt so với các loại vi rút gây suy hô hấp, cúm trước đây.

Theo giới chuyên môn, SARS-CoV-2 có thể nằm im tới 5 ngày sau khi lây nhiễm vào chủ thể mới, trong khi lại “đạt đỉnh” về khả năng lây nhiễm rất sớm kể từ khi người bệnh có những triệu chứng đầu tiên. Thực tế này khiến các phương pháp phát hiện, khoanh vùng, cách ly để đối phó vi rút theo kiểu truyền thông không mấy hiệu quả. Theo số liệu của cơ quan giám sát tiêu dùng Nga Rospotrebnadzor, nước này tới nay đã xét nghiệm tổng cộng gần 160.000 trường hợp nghi vấn nhiễm SARS-CoV-2, trong khi Mỹ và nhiều nước châu Âu mới chỉ bắt đầu tăng tốc thực hiện công tác này từ giữa tháng 3.

Song song chủ động phòng ngừa nguy cơ từ bên ngoài, Chính phủ Nga cũng đã nhanh chóng áp dụng các biện pháp phòng bị sâu rộng trên khắp lãnh thổ của mình, trong đó nổi bật là việc ứng dụng công nghệ thông tin cho thủ tục hành chính; hủy bỏ các sự kiện công cộng; áp dụng hình phạt nghiêm khắc với các trường hợp vi phạm quy định phòng dịch (phạt tiền tới 25.000 USD, tù tới 5 năm)… Điện Kremlin cũng vừa phân bổ 95 triệu USD ngân sách khẩn cấp để mua máy thở và các thiết bị y tế khác.

Dự kiến, từ ngày 26-3, Nga cũng sẽ cách ly để bảo đảm an toàn cho những công dân trên 65 tuổi. Theo số liệu của Rospotrebnadzor, đang có hơn 36.000 người đang được giám sát về khả năng nhiễm SARS-CoV-2.

Nga hiện cũng đang xúc tiến hàng loạt chính sách hỗ trợ để bảo đảm cuộc sống cho người dân, duy trì ổn định xã hội. Mới đây, nước này đã bãi bỏ các hạn chế đối với việc cung cấp hàng hóa thiết yếu, kể cả hạn chế hải quan (kể từ ngày 20-3 và dự kiến kéo dài trong vòng 1 tháng). Theo Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin, Mátxcơva cũng sẽ áp dụng một "hành lang xanh" cho các nhà nhập khẩu và chuỗi bán lẻ lớn để nhập khẩu hàng hóa, kể cả thuốc men và thiết bị y tế, và thiết lập mức thuế suất hải quan bằng không.

Nga hiện có khoảng 55.000 giường bệnh và 40.000 máy thở sẵn sàng điều trị các bệnh nhân Covid-19.

Trước đó, Bộ Công Thương Nga cũng đã thỏa thuận duy trì giá bán ổn định với các nhà bán lẻ. Theo thông tin công bố, các cửa hàng ở Nga đã dự trữ hàng hóa xã hội trong trung bình 8 tuần và không có tình trạng khan hiếm thực phẩm. Năng lực “tự cường” về sản xuất và cung ứng nói chung và riêng lĩnh vực thực phẩm của Nga hiện được giới chuyên môn tin tưởng và đánh giá cao, đặc biệt là sau một thời gian dài chịu hàng loạt lệnh cấm vận từ phía Mỹ và các đồng minh.

Nhìn chung, bức tranh nước Nga trong cuộc chiến chống lại dịch Covid-19 đang hết sức sáng sủa. Tuy lúc này vẫn còn quá sớm để dự đoán sự bùng phát của vi rút, nhưng với tinh thần luôn đi trước một bước, Nga chắc chắn sẽ luôn giữ được vị thế chủ động, sẵn sàng có những đối sách phù hợp để bảo đảm an toàn cho người dân, góp phần vào công cuộc đẩy lùi “đại dịch toàn cầu” của thế giới.

Hoàng Linh