Vì sao tỉnh Đắk Nông thất thu hơn 200 tỷ đồng/năm từ một nguồn thu 'trời cho'?

Ngày 2/4, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười cho biết, tỉnh tiếp tục có kiến nghị Trung ương sớm gỡ khó cho các dự án điện gió trên địa bàn. Việc kiến nghị này thực hiện trên cơ sở Nghị quyết 233 của Chính phủ mới ban hành tháng 12/2024 về tháo gỡ cho các dự án năng lượng tái tạo có vi phạm.

Theo ông Hồ Văn Mười, tỉnh cam kết sẽ ưu tiên giải quyết các vấn đề vướng mắc về quy hoạch, cấp phép xây dựng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất và các thủ tục liên quan đối với các dự án điện gió để các dự án này sớm đi vào vận hành thương mại, tránh lãng phí tài nguyên.

Theo thống kê, toàn tỉnh Đắk Nông có 6 dự án nhà máy điện gió đã được phê duyệt và triển khai, với tổng công suất 430MW, tổng vốn đầu tư hơn 14.800 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay chỉ có một dự án là Nhà máy điện gió Đắk Hòa (công suất 50MW) hoàn thành và đi vào vận hành thương mại, đóng góp khoảng 162,3 triệu kWh điện mỗi năm, chiếm 6,98% các nguồn điện cung cấp trên địa bàn Đắk Nông. Năm dự án còn lại gồm: Nhà máy điện gió Đắk N’Drung 1, 2 và 3; Nhà máy điện gió Nam Bình 1 và Asia Đắk Song 1 vẫn đang gặp khó khăn, vướng mắc và trở ngại lớn đối với các dự án này là chồng lấn quy hoạch giữa các dự án năng lượng và vùng quy hoạch khoáng sản bô xít.

Bị vướng mắc, nhiều dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Đắk Nông chưa thể vận hành thương mại.

Trước đó, ngày 28/4/2023, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều sai phạm trong quy hoạch, xây dựng các dự án điện ở nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Đắk Nông. Cụ thể là cả 6 dự án điện gió ở Đắk Nông được xây dựng chồng lấn lên quy hoạch bô xít đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2007. Các vị trí đất thực hiện dự án chưa được quy hoạch vào mục đích xây dựng công trình năng lượng.

Trước những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét, điều tra liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất thực hiện đầu tư 5 dự án điện gió (trừ dự án Asia Đắk Song 1 do chưa xây dựng) chồng lấn trên đất quy hoạch bô xít.

Đến cuối năm 2024, Chính phủ có nghị quyết tháo gỡ khó khăn đối với các dự án năng lượng tái tạo, mở lối cho địa phương hoàn tất thủ tục để các dự án bị đình trệ được vận hành đúng quy định.

Theo UBND tỉnh Đắk Nông, 6 dự án điện gió ở Đắk Nông có nhu cầu sử dụng đất khoảng 84ha. Diện tích này chỉ chiếm 0,17% trên tổng diện tích mỏ quy hoạch bô xít ở Đắk Song và Tuy Đức. UBND tỉnh Đắk Nông khẳng định, các dự án điện gió không ảnh hưởng nhiều đến trữ lượng quặng bô xít. Quá trình thi công, các dự án điện gió không gây thất thoát tài nguyên khoáng sản.

Văn Thành