Vì sao Trung Quốc kiểm duyệt phát biểu của Chủ tịch IPC và cấm phát sóng hai giải bóng đá châu Âu?

Chủ tịch Ủy ban Paralimpic Quốc tế Andrew Parsons hô hào hòa bình khi phát biểu khai mạc Đại hội Paralimpic Mùa đông Bắc Kinh tối 4/3 (Ảnh: Deutsche Welle).

Theo trang tin Deutsche Welle ngày 5/3, Lễ khai mạc Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh của người khuyết tật được tổ chức tối thứ Sáu (4/3), khi ông Andrew Parsons, Chủ tịch Ủy ban Paralympic Quốc tế (IPC phát biểu kêu gọi hòa bình và phản đối chiến tranh đã bị Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) giảm nhỏ âm lượng, các phiên dịch viên phát sóng chương trình đã không thực hiện bản dịch tiếng Trung phần tương ứng, còn phiên dịch viên ký hiệu thủ ngữ cũng đã ngừng các động tác của họ.

Hãng tin Bloomberg và trang web thông tin thể thao của Anh Inside the Games, tập trung thông tin về Thế vận hội, đưa tin phát ngôn viên của Thế vận hội Paralympic quốc tế nói hôm thứ Bảy:"Chúng tôi đã biết về thông tin liên quan và đã yêu cầu CCTV giải thích".

Ông Parsons đã mở đầu bài phát biểu khai mạc: "Tối nay, tôi nghĩ rằng mình phải bắt đầu bài phát biểu với một thông điệp hòa bình. Với tư cách là người lãnh đạo của một tổ chức tôn vinh sự đa dạng và chấp nhận sự khác biệt, tôi vô cùng kinh hoàng về những gì đang diễn ra trên thế giới lúc này. Thế kỷ 21 là thời đại của đối thoại và ngoại giao, không phải là thời của chiến tranh và hận thù."

Ông cũng đề cập: “’Olympic Truce’ (ngừng bắn trong khi diễn ra Thế vận hội Olympic và Paralympic) là một nghị quyết của Liên Hợp Quốc được nhất trí tôn trọng, được 193 quốc gia thành viên thông qua tại Kỳ họp lần thứ 76 của Liên Hợp Quốc và phải được tôn trọng và tuân thủ, không được vi phạm."

Đoàn vận động viên người khuyết tật Ukraine tham gia Đại hội Paralimpic mùa Đông Bắc Kinh trong khi các đoàn Nga và Belarus bị cấm thi đấu dù đã có mặt ở Bắc Kinh (Ảnh: Deutsche Welle).

Tờ South China Morning Post của Hồng Kông cũng lưu ý rằng lời kêu gọi hòa bình và ngoại giao của Parsons dường như bị phiên dịch của CCTV bỏ qua. Bình luận của CCTV tập trung vào lời khen ngợi của ông Parsons dành cho Trung Quốc, còn các cơ quan truyền thông nhà nước khác của Trung Quốc cũng đã không đưa tin ngay lập tức về phát biểu khai mạc của ông Chủ tịch IPC.

Bản dịch toàn văn bài phát biểu khai mạc của ông Parsons do Tân Hoa Xã cung cấp, được Nhật báo Bắc Kinh đăng tải vào ngày hôm sau, cũng lược bỏ nội dung phản chiến ở phần đầu, và chỉ viết: "Ủy ban Paralympic Quốc tế mong muốn một Thế giới bao trùm cái đẹp, không kỳ thị, không phân biệt đối xử, không hận thù, không ngu dốt”. Từ “Peace” (Hòa bình) được ông Parsons hô lớn ở cuối bài phát biểu của mình, đã không hề xuất hiện trên các cơ quan truyền thông Trung Quốc.

Sự bày tỏ thái độ hiếm thấy

Trước những nhận xét bất thường của Parsons, tờ The New York Times bình luận: "Đây là một lời chỉ trích thẳng thắn bất thường từ lãnh đạo một tổ chức thể thao quốc tế và là một dấu hiệu khác cho thấy âm vang của cuộc chiến Ukraine tại sự kiện này."

Sau khi Nga đưa quân vào Ukraine hôm 24/2, Nga và nước ủng hộ là Belarus đã bị loại khỏi nhiều cuộc thi thể thao, nhưng Ủy ban Paralympic Quốc tế vẫn cho phép các vận động viên khuyết tật Nga và Belarus tham gia Paralympic Mùa đông Bắc Kinh với tư cách "trung lập". Tuy nhiên, do nhiều phái đoàn quốc gia và vận động viên gây sức ép dọa tẩy chay, Ủy ban Paralympic Quốc tế chưa đầy 24 giờ sau đó đã thay đổi lập trường, cấm các vận động viên đến từ Moscow và Minsk tham gia thi đấu. Nhưng không một cơ quan truyền thông nhà nước nào của Trung Quốc đưa tin về lệnh cấm này, và nhà chức trách quản lý internet đã cấm lan truyền tin này trên mạng xã hội.

Bài phát biểu mới nhất của ông Parsons đã nhận được nhiều bình luận sôi nổi trên Twitter và YouTube bị chặn ở Trung Quốc. Nhiều cư dân mạng so sánh ông Parsons với Thomas Bach, chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế (IOC), người luôn chủ trương "thể thao nên độc lập với chính trị". Họ ca ngợi Parsons “có sức hút" và "rất mạnh mẽ". Tin tức về một số nội dung phát biểu của ông bị truyền thông nhà nước Trung Quốc kiểm duyệt cũng đã bị đem ra chế giễu…

"Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc"

Một tình tiết khác trong bài phát biểu khai mạc của ông Parsons đã thu hút sự chú ý: trong bài phát biểu khai mạc, ông đã gọi ông Tập Cận Bình là “President of the Republic of China” (Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc). Theo Inside the Games, Craig Spence, phát ngôn viên và giám đốc thương hiệu và truyền thông của Ủy ban Paralympic Quốc tế, cho biết tại một cuộc họp báo hôm thứ Bảy (5/3): “Như các bạn đã thấy, trong bài phát biểu ông ấy (Parsons) đã có chút nói lầm. Ý của ông ấy là 'Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa', ông ấy đã rất phấn khích vào tối hôm qua".

Các trận cầu ở Giải Ngoại hạng Anh tuần này đều bày tỏ ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến với Nga (Ảnh: Deutsche Welle).

Spence cũng nói thêm: "Ông ấy vừa rời khỏi bục đã nhận ra sai sót của mình và ông ấy muốn xin lỗi tất cả những người chủ nơi này, những người đã khiến chúng tôi cảm thấy được chào đón ở đây”. Toàn văn phát biểu của ông Parsons đăng trên trang web của IPC cũng ghi rõ ông Tập Cận Bình là “President of the People's Republic of China” (Chủ tịch Cộng hòa nhân dân Trung Hoa).

Bị đình chỉ phát sóng vì ủng hộ Ukraine

Theo báo The Guardian của Anh, vào cuối tuần này, các đội trưởng của các câu lạc bộ dự giải Premier League dự kiến sẽ đeo băng đội trưởng mang màu cờ Ukraine và thể hiện sự đoàn kết với Ukraine trước khi trận đấu bắt đầu.

Hai đài truyền hình Trung Quốc có bản quyền giải đấu, nền tảng phát trực tuyến iQiyi Sports và Migu, đều cho thấy không có trận đấu nào được phát sóng vào cuối tuần này. Một số cư dân mạng Trung Quốc bày tỏ sự thất vọng và khó hiểu sau khi nhận thấy sự vắng mặt của các trận cầu này trong lịch phát sóng.

Trang tin hàng đầu Trung Quốc NetEase Sports giải thích thêm về điều này: Trong cuộc chiến giữa Ukraine và Nga, Trung Quốc đề cao nguyên tắc trung lập, còn Premier League và Bundesliga lại cùng ủng hộ Ukraine, điều này rất khác với lập trường của Trung Quốc. Trang này cũng chỉ ra rằng "thể thao không liên quan gì đến chính trị", nhưng Premier League và Bundesliga lại chọn ủng hộ Ukraine khiến hai giải đấu lớn bị cấm phát sóng ở Trung Quốc các trận cầu vòng đấu này. NetEase Sports cuối cùng giới thiệu rằng trong số 5 giải đấu lớn châu Âu, có Serie A, La Liga và Ligue 1 không ủng hộ tập thể Ukraine nên việc phát sóng trực tiếp 3 giải này vẫn được thực hiện bình thường.

Thu Thủy