Vì sao uống sữa làm mụn trứng cá nặng hơn?

Bác sĩ nội trú Nguyễn Thị Mai Hương, Bệnh viện Da liễu Trung ương

Trứng cá là một bệnh da viêm với cơ chế bệnh sinh phức tạp. Bên cạnh 4 cơ chế chính là tăng tiết bã nhờn, tăng sừng hóa cổ nang lông, hoạt động của vi khuẩn C.acnes và phản ứng viêm quanh nang lông, nhiều yếu tố khác cũng có ảnh hưởng đến bệnh như yếu tố di truyền, hormone, stress, ô nhiễm môi trường, chế độ ăn và lối sống.

Sự liên quan giữa chế độ ăn và trứng cá là mối quan tâm của nhiều bệnh nhân. Đây cũng là câu hỏi thường xuyên được đặt cho bác sĩ da liễu trong thực hành lâm sàng, tuy nhiên, các quan điểm về vấn đề này trong y văn vẫn còn chưa thống nhất.

Về sữa và các sản phẩm từ sữa, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng chúng ảnh hưởng đến trứng cá thông qua tăng nồng độ yếu tố tăng trưởng giống insulin-1 (IGF-1) trong huyết thanh.

IGF-1 kích thích tổng hợp nội tiết tố androgen từ buồng trứng ở nữ và tinh hoàn ở nam, đồng thời ức chế gan tổng hợp globulin liên kết hormone giới tính, dẫn đến tăng nồng độ của androgen tự do.

Ngoài ra, sữa bò công nghiệp đã được báo cáo là có nhiều yếu tố tăng trưởng khác, như tiền chất của testosterone. Chất này tăng sinh nhân mụn thông qua kích thích sản xuất bã nhờn và tăng sừng hóa của đơn vị nang lông - tuyến bã.

Trên thị trường, sữa bò có các mức chất béo khác nhau: sữa nguyên chất, chứa khoảng 3,5% chất béo, sữa ít béo chứa khoảng 2% chất béo và sữa tách béo. Trong đó, sữa tách béo có nguy cơ gây mụn cao nhất, do quá trình chế biến sữa tách béo làm tăng nồng độ của các chất có hoạt tính sinh nhân mụn, đồng thời loại bỏ bớt estrogen, một thành phần được chứng minh là làm giảm mụn trứng cá.

Tuy nhiên, chúng ta chưa có đủ bằng chứng về mối liên hệ giữa hàm lượng chất béo trong sữa và trứng cá.

Đạm whey là protein huyết thanh sữa được sử dụng như chất bổ sung đường uống để tăng khối lượng cơ. Một số bài báo báo cáo mối liên quan tiềm ẩn của những protein này và mụn trứng cá.

Chiết xuất whey protein từ sữa bò chứa 6 yếu tố tăng trưởng: yếu tố tăng trưởng khối u (TGF), insulin, yếu tố tăng trưởng giống insulin I và II (IGF-I và -II), yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu (PDGF) và yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi 1và 2 (FGF-1 và -2).

Tất cả chúng đều là chất cảm ứng mạnh của chất dẫn truyền phụ thuộc glucose polypeptide kích thích tiết insulin của tế bào β tuyến tụy và có thể liên quan đến mụn trứng cá.

Độc giả Phương Anh Huyền