Vì sao Verbeek là HLV thành công nhất lịch sử Oman?

Khi Oman tạo ra cú sốc lớn nhất ở ngày mở màn vòng loại thứ ba World Cup 2022 khu vực châu Á bằng việc đánh bại Nhật Bản, cố HLV Pim Verbeek đã được nhắc tên.

Người từng sát cánh cùng ông Park Hang-seo ở tuyển Hàn Quốc chỉ dẫn dắt ĐTQG Oman trong 3 năm (2016 đến 2019). Ông Verbeek qua đời vào tháng 11/2019 sau thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư. Tuy nhiên, dấu ấn mà vị HLV này để lại cho bóng đá Oman là không hề nhỏ.

Nền tảng của Verbeek

Sau ba loạt trận đầu của bảng B vòng loại thứ ba World Cup 2022 khu vực châu Á, Oman nổi lên như một đội bóng ngáng đường khó chịu với các ông lớn. Họ khiến Australia hay Saudi Arabia vất vả, tạo ra bất ngờ lớn nhất vòng loại cho đến lúc này khi đánh bại Nhật Bản 1-0 ngay trên sân đối phương.

Lối chơi phòng ngự chặt chẽ và dựa trên các pha phản công tốc độ giúp Oman gây nhiều khó khăn với các đối thủ dù ban đầu, họ nằm trong số những đội bị đánh giá thấp.

"Lối chơi của tuyển Oman hiện tại được xây dựng dựa trên cái nền từ thời HLV Verbeek", nhà báo John Duerden của Guardian chia sẻ với Zing. "Sự thực dụng mà HLV người Hà Lan mang đến cho ĐTQG Oman đã được các HLV đi sau kế thừa. Oman là đội có tổ chức tốt, chơi bóng đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả".

Oman là đội bóng có lối chơi phòng ngự khó chịu. Ảnh: Reuters.

Tháng 2/2019, Othman Al Balushi, Tổng thư ký Liên đoàn Bóng đá Oman (OFA), nhận xét Verbeek là HLV thành công nhất lịch sử bóng đá nước này.

Verbeek giúp Oman vô địch Gulf Cup tại Kuwait năm 2017, chức vô địch giải đấu thứ hai trong lịch sử bóng đá nước này. Năm 2019, dưới sự dẫn dắt của HLV Verbeek, Oman lần đầu tiên lọt vào vòng 16 đội Asian Cup.

Bóng đá Oman từng đứng thứ 50 trên bảng xếp hạng FIFA, thành tích tốt nhất họ có được vào năm 2004. Tuy nhiên, so với các quốc gia láng giềng như Saudi Arabia hay UAE, Oman vẫn chỉ được xem là nền bóng đá "chiếu dưới" của Tây Á.

Sự có mặt của HLV Verbeek đã khiến bóng đá Oman thay đổi. "Mọi người đều thấy trình độ, thứ hạng và màn trình diễn của bóng đá Oman được cải thiện kể từ khi Verbeek đến", Al Balushi nói. "Ông ấy là một trong những HLV hay nhất từng làm việc tại Oman".

Chuck Martini, Giám đốc học viện bóng đá hàng đầu Oman Muscat Football Academy, khẳng định tầm ảnh hưởng của cố HLV người Hà Lan đến nền bóng đá nước nhà là không phải bàn cãi.

"Vô địch Gulf Cup 2017 là đỉnh cao của bóng đá Oman cũng như cho chính Verbeek", Martini nói. "Oman bị đánh giá thấp hơn nhiều so với các đối thủ năm đó. Những thành tích ở Asian Cup cũng tuyệt vời".

Verbeek trở thành HLV trưởng tuyển Oman vào năm 2016 với không nhiều kỳ vọng từ người hâm mộ hay giới chuyên gia. Tuy nhiên, bằng lối chơi phòng ngự phản công khó chịu, Oman của Verbeek trở thành "ngựa ô" ở Gulf Cup 2017.

Dàn cầu thủ trẻ Oman dưới bàn tay nhào nặn của Verbeek chơi khó chịu và lần lượt đánh bại Saudi Arabia, Bahrain hay UAE để làm nên lịch sử. Oman lần thứ hai vô địch Gulf Cup đầy bất ngờ trong khi Verbeek cũng có danh hiệu cấp ĐTQG đầu tiên trên tư cách HLV.

HLV Verbeek được nhà nước Oman trao kỷ niệm chương vì cống hiến cho nền bóng đá nước này. Ảnh: Arabnews.

Chặng đường mà HLV Verbeek đi với bóng đá Oman không khỏi khiến người ta liên tưởng đến ông Park Hang-seo, người một thời sát cánh cùng Verbeek trên băng ghế huấn luyện tuyển Hàn Quốc.

Cả Verbeek và Park đều có bước ngoặt lớn trong sự nghiệp huấn luyện khi đến làm việc tại hai nền bóng đá "chiếu dưới" của châu Á. Triết lý bóng đá phòng ngự chặt, tận dụng cơ hội phản công nhanh của cả hai giúp Oman hay Việt Nam tạo ra những đỉnh cao mà trước đó, hai quốc gia này không thể mơ tới.

Bản thân HLV Verbeek từng nói với Zing rằng ngày ông và HLV Park Hang-seo còn làm trợ lý cho Hiddink ở tuyển Hàn Quốc, cả hai ông là một sự kết hợp hoàn hảo.

"Hiddink và tôi là kiến thức, là tư duy chơi bóng kiểu Hà Lan còn ông Park có những nét tiêu biểu của tinh thần, phong cách Hàn Quốc", HLV Verbeek chia sẻ với Zing vào tháng 1/2019.

"Chúng tôi từng ngồi làm việc cạnh nhau, cùng có những ý tưởng, cùng có một giấc mơ, cùng một thành công chung", cố HLV người Hà Lan nói tiếp về ông Park.

Ông Verbeek rời ghế HLV trưởng tuyển Oman ngay sau khi Asian Cup 2019 kết thúc. OFA không giấu sự thất vọng vì ĐTQG nước này đang chơi tốt. "Chúng tôi ngạc nhiên với quyết định rời đi của HLV Verbeek", Al Balushi nói. "Nhưng quyết định cuối cùng không thuộc về chúng tôi. Ông ấy muốn về lại Hà Lan vì gia đình".

9 tháng sau khi chia tay bóng đá Oman, ông Verbeek qua đời ở tuổi 63 vì bệnh ung thư. Truyền thông Oman tri ân HLV người Hà Lan, gọi ông là "người tạo ra lịch sử mới" cho nền bóng đá nước này.

Oman dưới thời Verbeek là một đối thủ khó chịu với bất kỳ đội bóng lớn nào của châu Á. Khi dẫn dắt tuyển Uzbekistan, HLV nổi tiếng Hector Cuper khẳng định ông dành sự tôn trọng lớn cho Verbeek. "Ông ấy giúp tuyển Oman tiến bộ rất nhiều", cựu HLV Inter Milan nói.

Hajime Moriyasu, HLV trưởng tuyển Nhật Bản cũng có quan điểm tương tự. "HLV Verbeek đã đưa tuyển Oman lên một trình độ mới. Họ trở thành chướng ngại với bất kỳ đội bóng hàng đầu nào của châu Á", HLV Moriyasu phân tích.

Gần một năm sau sự rời đi của Verbeek, Branko Ivankovic tiếp quản chiếc ghế HLV tuyển Oman. Trước đó, HLV người Hà Lan Erwin Koeman đã thay Verbeek và dẫn dắt Oman chơi tốt ở vòng loại thứ hai World Cup 2022.

Tuy nhiên, tiêu chuẩn của bóng đá Oman đã được nâng lên dưới thời Verbeek và thành công mà ông Koeman mang đến là không đủ. Ivankovic để lại dấu ấn lên tuyển Oman khi tiếp tục duy trì cách chơi thực dụng dưới thời HLV Verbeek dựa trên khả năng phòng ngự chặt chẽ và các pha tấn công biên tốc độ.

Từ phải sang, HLV Hiddink, Verbeek và Park Hang-seo trong đội ngũ huấn luyện của tuyển Hàn Quốc tại World Cup 2002. Ảnh: KFA.

Oman tiến bộ hơn

Sau khi chứng kiến Nhật Bản thua 0-1 trước Oman, Keisuke Honda cho rằng Oman đang mạnh lên so với nhiều năm trước. Cựu tiền vệ AC Milan không chỉ trích đội nhà như nhiều cổ động viên Nhật Bản khác mà dành lời khen cho đối thủ Oman.

Đó là trận đấu mà Nhật Bản đã phải đối phó với một đội bóng chơi kỷ luật và có sự chuẩn bị kỹ càng. "Họ nghiên cứu chúng tôi rất kỹ", HLV Moriyasu nói sau trận thua.

Ivankovic tiết lộ ông nghiên cứu lối chơi của Nhật Bản và tạo cho đội chủ nhà một bất ngờ. Oman dâng cao pressing ngay từ đầu trận, khiến lối chơi thiên về kiểm soát bóng và chuyền ngắn của tuyển Nhật gặp vấn đề.

"Tôi nghĩ Nhật Bản bất ngờ và họ không thể tìm ra giải pháp để khắc chế lối chơi của chúng tôi", Ivankovic nói. Dàn sao từ châu Âu của Nhật Bản như Yuya Osako, Daichi Kamada hay Takefusa Kubo đều không thể tạo ra khác biệt.

Nền tảng thể lực dồi dào cùng lối chơi kỷ luật giúp Oman không hoàn toàn chịu trận trước Nhật Bản, Saudi Arabia hay Australia. Họ chỉ thua tối thiểu Saudi Arabia 0-1 trong một trận đấu mà Oman sút trúng đích còn nhiều hơn đối thủ (3 so với 1).

Trước Australia, Oman chơi ngang ngửa trong hiệp một trước khi nhân tố quan trọng nhất Zahir Al Aghbari phải rời sân vì chấn thương.

"Sự kỷ luật và khả năng giữ cự ly đội hình cực tốt trong lối chơi là bí quyết của Oman", cây viết Duerden chia sẻ với Zing. Oman khá linh hoạt giữa sơ đồ 4-3-1-2 và 4-4-2 nhằm tạo ra hai lớp phòng ngự khi mất bóng và sẵn sàng mạo hiểm với 4-3-3 khi tấn công.

Giống Verbeek trước đây, Ivankovic cũng là một HLV giàu kinh nghiệm và có nhiều năm làm việc tại các nền bóng đá châu Á khác nhau. Tính thực dụng của chiến lược gia người Croatia là sự kế thừa hoàn hảo cho phong cách mà HLV Verbeek đã định hình. Ivankovic cũng có hơn một thập niên làm việc ở châu Á.

HLV Ivankovic (giữa) đã gặt hái nhiều thành công ở châu Á. Ảnh: OFA.

Ông giúp Shandong Luneng vô địch Chinese Super League năm 2010, sau đó đưa Persepolis ba lần vô địch Iran và một lần vào chung kết AFC Champions League 2018. Tài năng và sự am hiểu bóng đá châu Á của HLV người Croatia là không cần bàn cãi.

"Tôi đến Oman bởi tôi muốn dự World Cup", Ivankovic nói sau chiến thắng Nhật Bản. "Dĩ nhiên, tôi biết mọi thứ sẽ rất khó khăn nhưng nếu bạn không dám mơ và đặt ra tham vọng, bạn không thể làm gì cả".

Ivankovic tin rằng bí quyết để Oman chơi tốt ở vòng loại thứ ba World Cup 2022 là "tinh thần chiến đấu". "Các cầu thủ của tôi không được phép thả lỏng, họ phải chiến đấu hết mình và khiến đối thủ biết rằng Oman là một tập thể khó chơi như thế nào", HLV 67 tuổi nói.

Đội hình Oman không có nhiều cầu thủ danh tiếng như các đối thủ cùng bảng đấu. Vài người tiếng tăm nhất của đội bóng đang thi đấu ở Qatar hay Iran, phần còn lại chơi bóng trong nước. Tuy nhiên, đoàn kết và kỷ luật là điều tạo nên sức mạnh cho họ.

Bàn thắng giúp Oman đánh bại Nhật Bản Pha dứt điểm của Issam Al Sabhi giúp Oman giành chiến thắng 1-0 trước chủ nhà Nhật Bản ở vòng loại thứ 3 World Cup khu vực châu Á chiều 2/9.

Tường Linh