Vì sao World Cup 2022 có nhiều kết quả bất ngờ?

Ả Rập Saudi khiến Argentina nhận “trái đắng” trong trận đấu được mô tả là cú sốc lớn nhất trong lịch sử World Cup. Sau đó Morocco đánh bại đội bóng số 2 thế giới Bỉ, Úc vượt qua Đan Mạch giành quyền vào vòng loại trực tiếp.

Hình ảnh thu nhỏ của vòng bảng khó đoán đến từ bảng E: Nhật Bản đánh bại cả Đức lẫn Tây Ban để đứng đầu, Đức bị loại sau khi vất vả đánh bại Costa Rica – đội bóng từng chiến thắng Nhật.

Đây là kỳ World Cup thứ 4 trong lịch sử không có đội nào thắng tất cả trận đấu vòng bảng. Tại sao lại có nhiều cú sốc như vậy?

World Cup của những “lần đầu tiên”

World Cup 2022 là lần đầu tiên ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh được tổ chức ở Trung Đông, lần đầu tiên diễn ra vào khoảng thời gian giữa các mùa giải châu Âu.

Do FIFA quyết định không tổ chức vào tháng 7 - tháng 8 lúc nhiệt độ tại Qatar lên cao, nên hầu hết đội tuyển góp mặt chỉ có hơn 1 tuần chuẩn bị.

Kết quả là đội tuyển với đa số cầu thủ chỉ chơi bóng ở một quốc gia - chẳng hạn Ả Rập Saudi và Anh - tập hợp và chuẩn bị tốt hơn ngay từ đầu. Tuy nhiên Qatar lại không được như vậy, 3 trận vòng bảng toàn thua khiến họ trở thành nước chủ nhà World Cup nhận kết quả tệ nhất từ trước đến nay.

Đội tuyển với cầu thủ chơi bóng ở nhiều quốc gia gặp khó khăn hơn. Argentina trông rời rạc, Đan Mạch thiếu nhiệt huyết, Bỉ uể oải, vài đội tuyển nặng ký hơn khởi đầu chậm chạp vì mất đi thời gian chuẩn bị trước giải đấu vốn rất quan trọng để điều chỉnh tổ chức chiến thuật và vun đắp tình đồng đội.

Thông thường cầu thủ được hưởng đến 1 tháng nghỉ ngơi, sau đó rèn luyện thể lực chuẩn bị cho World Cup. Năm nay thời gian ít đi nhiều nên một số ngôi sao không bùng nổ như kỳ vọng và chấn thương cũng nhiều hơn.

Tình trạng thiếu thể lực của cầu thủ đòi hỏi huấn luyện viên phải phát huy năng lực sử dụng thành công phương án thay thế. Quy định tăng từ 3 lên 5 lần thay người cho phép huấn luyện viên thay đổi cầu thủ cùng chiến thuật theo ý muốn.

Trong hai trận so tài với Đức và Tây Ban Nha, huấn luyện viên tuyển Nhật Hajime Moriyasu tung gương mặt mới vào đúng thời điểm (lúc đối thủ xuống sức) để giành chiến thắng.

Dù là vấn đề chung của 32 đội tuyển góp mặt, nhưng việc thiếu thời gian chuẩn bị lại mở ra cơ hội cho đội tuyển yếu thế hơn trong cạnh tranh với đội nặng ký.

Tuyển Nhật đánh bại cả Đức lẫn Tây Ban Nha ở vòng bảng - Ảnh: Reuters

Độ chín mùi của từng đội

Thời của thế hệ vàng tuyển Bỉ dường như đã qua. Tiền vệ ngôi sao Kevin De Bruyne trong họp báo từng thừa nhận họ không có cơ hội giành danh hiệu vì “quá già”.

Phát ngôn trên dẫn đến rạn nứt trong nội bộ, nhưng cuối cùng lại trở thành hiện thực.

Với Đức, ngôi sao lớn tuổi - Thomas Müller, Manuel Neuer, İlkay Gündoğan đều ngoài 30 - với lứa trẻ triển vọng còn thiếu kinh nghiệm - Jamal Musiala, Karim Adeyemi, Armel Bella-Kotchap, Youssoufa Moukoko - tạo nên một đội hình không đồng đều.

Thế hệ vàng tuyển Bị "quá già" - Ảnh: AP

Ở trường hợp Bỉ và Đức, kết quả ở Qatar cho thấy đội hình của họ không được chuẩn bị tốt nhất cho World Cup 2022.

Tính chất của giải đấu

World Cup là dịp các quốc gia, khu vực, nền văn hóa và nền bóng đá gặp nhau. Đây cũng là lý do khiến giải đấu này là đỉnh cao của bóng đá thế giới: đội tuyển nặng ký hơn bị khuất phục bởi đối thủ mà đáng ra họ sẽ đánh bại.

Mỹ từng đánh bại Anh vào năm 1950, CHDCND Triều Tiên đánh bại Ý năm 1966, Algeria đánh bại Tây Đức năm 1982, Senegal đánh bại đương kim vô địch Pháp năm 2002 – tất cả đều cho thấy lịch sử World Cup tràn ngập bất ngờ.

World Cup vốn luôn tràn ngập bất ngờ - Ảnh: Reuters

Khoảng cách trình độ rút ngắn

Với nhiều cơ hội thể hiện bản thân bên ngoài các lò bóng đá truyền thống ở Châu Âu và Nam Mỹ, ngày càng nhiều cầu thủ tài năng - bất kể gốc gác - được sản sinh ở khắp nơi trên thế giới.

Giám đốc phát triển bóng đá toàn cầu của FIFA Arsène Wenger nhận xét vòng bảng World Cup 2022 phản ánh tính cạnh tranh ngày càng tăng của bóng đá.

“Nhiều tuyển quốc gia có được các công cụ để cạnh tranh ở cấp độ cao nhất. Đây là kết quả của sự chuẩn bị và phân tích đối thủ tốt hơn, cũng cho thấy việc tiếp cận công nghệ bình đẳng hơn”, theo ông Wenger.

Các đội Nam Mỹ và châu Âu vẫn sở hữu phần lớn cầu thủ hàng đầu thế giới, nhưng thời họ có thể vượt qua vòng bảng World Cup dễ dàng đã không còn nữa. Không loại trừ khả năng đội vô địch các kỳ World Cup sau không đến từ Nam Mỹ hay châu Âu.

Cẩm Bình