Vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Ảnh minh họa.

Việt Nam ngày càng có vai trò lớn trong chuỗi cung ứng, khi 80% GDP liên quan đến ngoại thương. Riêng xuất khẩu, 120 tỷ USD là hàng điện tử và 60 - 70% số này được vận chuyển bằng đường hàng không do giá trị cao và yêu cầu thời gian. Cùng với đó, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử dự kiến đạt 16 - 30% mỗi năm và 14 khu công nghiệp mới được công bố trong quý I càng củng cố vai trò mắt xích trong chuỗi cung ứng dịch vụ hậu cần của Việt Nam. “Việt Nam không chỉ đang nổi lên như một trung tâm logistics, mà còn trở thành đầu mối chiến lược cho tương lai chuỗi cung ứng Đông Nam Á”, một chuyên gia nước ngoài nhận định.

Trong chiến lược phát triển ngành logistics, Việt Nam có những “quả đấm thép” đã được cả thế giới biết đến. Đó là khu vực TP HCM cùng dự án sân bay Long Thành, làn sóng đầu tư vào hạ tầng giao thông gồm đường bộ cao tốc, đường sắt cao tốc, cảng hàng không... TP HCM hiện đã trở thành “vùng siêu cảng” nhờ có 3 cảng biển lớn, gồm Cái Mép - Thị Vải, Cát Lái, dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.

TP HCM, nơi có tiềm năng trở thành trung tâm trung chuyển của cả nước, thậm chí của châu Á, càng có tầm quan trọng hơn nữa khi dự kiến năm 2026, sân bay quốc tế Long Thành được đưa vào vận hành, sẽ có tác động đáng kể đến năng lực hậu cần ngành hàng không. Một số chuyên gia đánh giá hiện Việt Nam chủ yếu đóng vai trò là điểm đi và đến (origin & destination), chứ chưa thật sự trở thành điểm trung chuyển khu vực (aviation hub). Nhưng điều này có thể thay đổi nhờ sân bay Long Thành với công suất hàng hóa 1,2 triệu tấn/năm và có thể đạt 5 triệu tấn khi hoàn thiện.

Tất nhiên, để thực sự trở thành trung tâm logistics khu vực và thế giới, chúng ta cần vượt qua một số thách thức. Đó là chi phí logistics tại Việt Nam hiện chiếm khoảng 16 - 17% GDP, còn cao hơn so với mặt bằng chung của khu vực (13%). Việc giảm chi phí logistics là điều cần xem xét thúc đẩy thực hiện, tạo lợi thế cho Việt Nam, giúp giữ chân các nhà đầu tư thay vì để họ chuyển sang khu vực khác trên thế giới. Đó là một số quốc gia châu Á cũng đang tăng tốc xây dựng các trung tâm logistics riêng, đặt ra “bài toán” cạnh tranh cho Việt Nam.

Đó là ngành logistics Việt Nam vẫn cần tăng cường kết nối và phát triển vận tải đa phương thức, đầu tư hạ tầng, công nghệ, phát triển nhân lực cho sự phát triển bền vững lâu dài của ngành. Cùng với các yếu tố như quyết liệt cắt giảm thủ tục hành chính, sáp nhập một số tỉnh, thành để phát huy các thế mạnh, yếu tố vị trí địa lý dễ dàng kết nối với các khu vực và quốc gia, hàng loạt công trình trọng điểm giao thông vận tải đang hối hả hình thành, hoàn thành… nhất định chúng ta sẽ sớm đạt mục tiêu trở thành trung tâm logistics.

Huỳnh Phúc