Vị trí thứ 11 tại Ngoại hạng Anh vẫn đủ sức dự cúp châu Âu?
Trước khi Premier League mùa giải 2024-2025 kết thúc, các chuyên gia bóng đá thế giới đang xôn xao về một chuyện lạ tưởng chừng như rất khó có cơ hội xảy ra. Thế nhưng, không có gì là không thể.

Những đội bóng yếu như Bournemouth vẫn có khả năng dự cúp châu Âu. (Ảnh: AFCB)
Cách xác định số đội bóng dự cúp châu Âu
Mùa giải trước, sáu đội đứng đầu Ngoại hạng Anh đã đủ điều kiện tham dự các giải đấu của Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA). Manchester United được trao quyền tham dự Europa League sau khi vô địch FA Cup, dù đội bóng này chỉ xếp thứ 8. Năm nay, tình hình sẽ rất khác.
Theo phân tích của các chuyên gia, vẫn còn một khả năng đáng chú ý - dù rất nhỏ - là một đội bóng xếp ở nửa dưới bảng xếp hạng (thứ 11) đủ điều kiện tham dự đấu trường châu Âu. Điều tưởng chừng như là khó tin ấy vẫn có khả năng trở thành sự thật nếu các đội bóng Anh thống trị các giải đấu châu lục.
Với những ai không thường xuyên theo dõi các giải vô địch châu Âu, Top 4 của Premier League mùa này sẽ tham dự Champions League mùa giải tiếp theo. Tiếp đó, đội xếp thứ 5 sẽ đủ điều kiện tham dự Europa League và một suất bổ sung được trao cho đội vô địch FA Cup - như trường hợp của Manchester United. Đội vô địch Carabao Cup sẽ tham gia vòng play-off Europa Conference League. Tổng cộng bảy suất tham dự châu Âu sẽ được trao cho các đội bóng Anh.
Tuy nhiên, nếu đội vô địch FA Cup hoặc Carabao Cup đã đủ điều kiện tham dự cúp châu Âu nhờ vị trí tại Premier League, suất tham dự sẽ được nhường cho các đội xếp thứ 6 và thứ 7. Hơn thế, hai giải đấu quốc nội xuất sắc nhất châu Âu sẽ được thưởng thêm vé ưu tiên - được gọi là Suất tham dự châu Âu (EPS).

Khả năng các giải đấu lớn giành EPS theo Opta Analyst. (Ảnh: Opta)
Mùa giải 2023-2024, Bundesliga của Đức và Serie A của Italia đứng đầu bảng xếp hạng châu Âu khi xét đến hệ số theo mùa. Điều này giúp Borussia Dortmund và Bologna có quyền tham dự giải đấu danh giá nhất lục địa vào mùa giải 2024-2025.
Năm nay, hai đất nước có khả năng cao nhất giành suất ưu tiên sẽ là Ngoại hạng Anh và La Liga của Tây Ban Nha. Điều này đồng nghĩa năm đội bóng hàng đầu Xứ sở sương mù sẽ đủ điều kiện tham dự mùa giải Champions League 2025-2026.
Tất nhiên, UEFA chỉ chính thức phân bổ EPS nhằm cân bằng lại quyền tham gia ba giải đấu cúp châu Âu sau khi các giải vô địch quốc nội tại Lục địa già kết thúc, cũng như các đội vô địch Champions League, Europa League và Conference League được xác định.
Dẫu vậy, khi xác suất giành EPS của Anh và Tây Ban Nha lần lượt là 99,4 và 84,1%, chúng ta hoàn toàn có thể tính toán tới một viễn cảnh bất ngờ để lý giải câu hỏi ở tiêu đề bài viết.
Bóng đá Anh "lên đỉnh" trời Âu
Khi Ngoại hạng Anh được trao EPS, bốn đội đứng đầu sẽ đủ điều kiện tham dự Champions League như bình thường, và thành tích mạnh mẽ của các câu lạc bộ Anh tại châu Âu mùa giải này sẽ bảo đảm tấm vé cho đội tiếp theo.
Thế nhưng, nếu Aston Villa vô địch Champions League mà không lọt vào nhóm năm đội dẫn đầu Premier League, họ sẽ đủ điều kiện tham dự với tư cách Nhà đương kim vô địch châu Âu - đồng nghĩa đội bóng thứ 6 tranh tài.

Aston Villa cần phải vô địch Champions League để mở ra cơ hội lịch sử. (Ảnh: AVFC)
Tương tự, nếu Tottenham Hotspur hoặc Manchester United vô địch Europa League, một trong hai đội sẽ giành suất chiến đấu tại Champions League mùa tới. Với việc Manu và Spurs đang lần lượt xếp thứ 13, 14 trên bảng xếp hạng, họ chắc chắn không thể lọt vào top 5 từ giờ cho tới cuối mùa. Điều này đồng nghĩa một trong hai đội hoàn toàn có thể trở thành đội bóng thứ 7 tranh tài tại Champions League.
Như vậy, có bảy câu lạc bộ tại Anh có khả năng tham dự Champions League. Khi chúng ta cộng thêm hai câu lạc bộ nữa tham dự Europa League và một câu lạc bộ tham dự Conference League, tổng số đội bóng tham dự đấu trường châu Âu sẽ lên tới con số 10 - một nửa số đội tại Ngoại hạng Anh. Vậy làm thế nào để đội bóng thứ 11 có được cơ hội?
Đây chính là lúc mọi thứ trở nên phức tạp hơn một chút. Đầu tiên, Newcastle United - đội vô địch Carabao Cup sẽ có quyền tham dự play-off Europa Conference League. Song, do họ đang đứng thứ 6 - vị trí nghiễm nhiên giành quyền tham dự Europa League, nên đội bóng khác của anh sẽ giành cơ hội này.
Tiếp đó, đội vô địch FA Cup sẽ có đủ điều kiện tham dự Europa League và nếu như tập thể này đủ điều kiện dự cúp châu Âu thông qua vị trí trên bảng xếp hạng cuối mùa (như trường hợp của Nottingham Forest đang xếp thứ 3, hay Man City đang xếp thứ 5), đội bóng nằm ở nửa dưới bảng xếp hạng - vị trí thứ 11 tại Anh sẽ có cơ hội tham dự đấu trường châu lục.
Cuối cùng, để có thể bảo đảm suất tham dự hệ thống các giải đấu cúp châu Âu thông qua vị trí của họ trên bảng xếp hạng, Chelsea cần loại bỏ mọi chướng ngại để bước lên ngôi vô địch UEFA Conference League mùa giải này. Đây thực tế không phải yêu cầu quá sức với đội bóng London.

Chelsea tỏ ra vượt trội so với các đối thủ tại UEFA Conference League. (Ảnh: ChelseaFC)
Theo tính toán của TransferRoom, đội hình của Chelsea có giá trị khoảng 1,4 tỷ bảng, gần bằng giá trị của toàn bộ các đội bóng khác tranh tài ở UEFA Conference League 2024-2025 cộng lại. Ước tính, tổng giá trị của 35 đội còn lại là 1,5 tỷ bảng. Ba đội bóng có giá trị cao thứ 2, 3 và 4 tại Conference League 2024-2025 là Fiorentina (268 triệu bảng), Real Betis (170 triệu bảng) và Copenhagen (trị giá 85 triệu bảng).
Như vậy, nếu tất cả những giả thuyết trên xảy ra đồng thời, Ngoại hạng Anh sẽ có bảy suất tham dự Champions League, ba suất tham dự Europa League và một suất tham dự Conference League. Điều này đồng nghĩa có tới 11 câu lạc bộ có cơ hội tham dự cúp châu Âu - một con số không tưởng trong lịch sử Lục địa già.
Một lần nữa, hãy thử mường tượng viễn cảnh bảng xếp hạng Ngoại hạng Anh trong hai tháng tiếp theo.

Thực tế, nếu ba đội vô địch các giải đấu cúp trong hệ thống UEFA là Aston Villa, Manchester United hoặc Tottenham và Chelsea đều nằm ngoài các vị trí đủ điều kiện tham dự cúp châu Âu trước khi EPS được áp dụng, vị trí thứ 11 của Ngoại hạng Anh sẽ bảo đảm suất tham dự Conference League. Dĩ nhiên, đó là những tính toán trên giấy giúp những đội bóng yếu thế đang ngấp nghé ở nửa giữa bảng xếp hạng (như Brighton, Fulham, Bournemouth hay Brentford) nuôi hy vọng cạnh tranh ở cúp châu Âu.
Về mặt kỹ thuật, khả năng Manchester United hoặc Tottenham vô địch Europa League và Chelsea chiến thắng tại Conference League vẫn là rất lớn. Cũng chẳng ai có thể đoán trước kết quả giữa cặp đấu Aston Villa và Paris Saint-Germain. Đội bóng nước Pháp không phải đối thủ dễ chơi nhưng cũng thường xuyên xảy chân ở đấu trường châu lục.

Manchester United cũng là một trong những đội bóng sáng cửa tại Europa League. (Ảnh: MUFC)
Các biến số có thể xảy ra trong hai tháng tới chắc chắn sẽ khiến người hâm mộ bóng đá nước Anh phải đau đầu. Nhưng tất cả cũng có nguy cơ thất vọng nếu họ đặt quá nhiều hy vọng rằng điều này sẽ diễn ra trong thực tế.
Nhìn lại quá khứ, đã có những lần các đội bóng thậm chí không tham gia Ngoại hạng Anh cũng thi đấu ở cúp châu Âu. Mùa giải 2011-2012, Birmingham City - đội vô địch EFL Cup - đã giành quyền vào vòng play-off Europa League dù họ đã bị xuống hạng Championship.
Đội vô địch FA Cup mùa giải 2012-2013 - Wigan Athletic, xếp thứ 18 tại Premier League mùa giải đó và bị xuống hạng. Họ vẫn đủ điều kiện tham dự vòng bảng Europa League 2013-2014 thông qua chiến thắng chung cuộc 1-0 trước Manchester City tại cúp FA.
Kể từ khi Giải bóng đá Ngoại hạng Anh được thành lập vào năm 1992, đã có 22 đội xếp thứ 9 hoặc thấp hơn tại Premier League - hoặc thậm chí không tham gia giải đấu cao nhất của bóng đá Anh (do bị xuống hạng) đã chơi ở châu Âu, hầu hết trong số họ là kết quả của việc giành chiến thắng trong các giải đấu cúp.