Vị tướng biên phòng với các mô hình, dự án làm thay đổi diện mạo khu vực biên giới tỉnh Quảng Nam

Về với quê hương

Thiếu tướng Văn Ngọc Quế sinh năm 1968 tại TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ nhưng có cha là cán bộ tập kết ra Bắc (người ở thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam). Tốt nghiệp Trường Sĩ quan Biên phòng (khóa 1987-1990), được điều động về BĐBP tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, chàng sĩ quan trẻ Văn Ngọc Quế vô cùng phấn khởi vì từ đây được đóng góp sức mình để xây dựng, bảo vệ quê hương. Luôn tâm niệm mình là người con của quê hương Quảng Nam, vùng kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược nên chàng sĩ quan biên phòng Văn Ngọc Quế xác định bản thân cần phải phấn đấu, cống hiến để xứng đáng với sự hy sinh to lớn của cha ông.

Đồng chí Văn Ngọc Quế (khi đang là Đại tá, Chính ủy BĐBP tỉnh Quảng Nam) trao tặng thiết bị nghe nhìn cho đồng bào ở khu vực biên giới tỉnh Quảng Nam (năm 2014).

Những lần công tác lên vùng cao biên giới, chứng kiến đời sống của đồng bào các dân tộc, nơi mà trước đây là căn cứ địa, hành lang kháng chiến của cách mạng vẫn còn cảnh nghèo khó, lạc hậu, manh mún, ông không khỏi xót xa và hiểu rằng, trách nhiệm của người lính biên phòng không chỉ là bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia một cách cứng nhắc là tuần tra, bảo vệ đường biên, cột mốc mà huy động sức mạnh lòng dân.

Là lực lượng đứng chân trên địa bàn, BĐBP không thể là người ngoài cuộc, phó mặc cho chính quyền địa phương. Nhưng quả thật, mong muốn làm cho vùng nông thôn miền núi khởi sắc, thay da, đổi thịt, cuộc sống của người dân ấm no, hạnh phúc, theo kịp miền xuôi không dễ dàng, không thể một sớm một chiều. Tuy nhiên, nếu không đi thì không bao giờ tới được đích. Với suy nghĩ như vậy, đồng chí Văn Ngọc Quế đã có những việc làm cụ thể.

Đường lên biên giới tỉnh Quảng Nam gian nan, vất vả.

Tiếp nối tư duy, công việc của các thế hệ cán bộ đi trước, đồng chí Văn Ngọc Quế đã cùng Ban Thường vụ Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Nam tìm nhiều giải pháp để tiếp tục tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Nam; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể; cấp ủy, chính quyền các huyện, xã biên giới đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng địa bàn biên giới thực sự là "phên giậu" của Tổ quốc.

Để có cơ sở đề xuất thực thi các dự án đầy tính nhân văn cũng mang đầy tính đột phá này, đồng chí Văn Ngọc Quế đã cùng với cán bộ Phòng Chính trị, các đồn biên phòng trên biên giới đến từng bản, tới từng hộ gia đình để khảo sát, nắm tình hình đời sống, tâm tư, nguyện vọng của đồng bào, thế mạnh của từng vùng nên “trồng cây gì, nuôi con gì” để phát triển kinh tế nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa của từng dân tộc. Khi ấy, đường lên biên giới Quảng Nam xa xôi và khó khăn, đặc biệt là biên giới huyện Tây Giang là những con đường lổn nhổn đá, sỏi rồi có những đoạn biến thành “sông bùn” khi trời đổ mưa. Thế nhưng, ông không ngại ngần đi bộ xuống các bản làng để khảo sát từ đó xây dựng mô hình, dự án do Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Nam làm chủ đầu tư hoặc chủ trì giúp dân phát triển kinh tế - xã hội.

Về với bà con dân bản

Các thế hệ chỉ huy trước đã triển khai các dự án có hiệu quả như “Phủ sóng truyền hình”, “Ngân hàng bò”, tuy nhiên, qua thời gian, các mô hình này cần phải được củng cố lại. Đồng chí Văn Ngọc Quế đã cùng với Ban Thường vụ Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh chỉ đạo các đơn vị phối hợp với cấp ủy địa phương khảo sát, lên kế hoạch, kêu gọi các nhà hảo tâm, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh hỗ trợ đầu tư bổ sung kinh phí duy tu, bảo dưỡng các trạm thu phát sóng; mua thêm hơn 200 con bò sinh sản để bổ sung vào “Ngân hàng bò”. Thực tế cho thấy, nhờ có “Ngân hàng bò” được duy trì mà nhiều gia đình người dân có cơ sở để chăn nuôi thoát nghèo, không ít hộ phát triển thành quy mô trang trại bò, từ đó có tích lũy để tái sản xuất và mua sắm vật dụng sinh hoạt.

Thiếu tướng Văn Ngọc Quế và các thành viên Ban tổ chức lựa chọn các tác phẩm tranh vẽ hưởng ứng Cuộc vận động sáng tác và triển lãm tranh về đề tài bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình, bạo lực trên cơ sở giới năm 2024.

Đặc biệt, trong thời gian công tác tại BĐBP tỉnh Quảng Nam, đồng chí Văn Ngọc Quế dành nhiều tâm huyết cho Chương trình “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo” do Bộ tư lệnh BĐBP và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp phát động. Đây là hoạt động vô cùng ý nghĩa bởi nó giúp nhiều người dân nghèo có nhà để ở, với việc BĐBP góp sức từ đó gắn kết thêm tình quân dân nơi biên giới. Với ý nghĩa to lớn đó, từ năm 2009-2014, BĐBP tỉnh Quảng Nam phối hợp với với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam tổ chức vận động, quyên góp tiền mặt, vật liệu, cùng với sự đóng góp hàng nghìn ngày công của cán bộ, chiến sĩ các đồn biên phòng, đã xây dựng 54 nhà mới cho đồng bào nghèo ở khu vực biên giới của tỉnh.

Đồng chí Văn Ngọc Quế cũng chỉ đạo các đơn vị triển khai thực hiện rất nhiều mô hình khác như “Hũ gạo tình thương”, “Phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng”, “Nuôi dưỡng người già neo đơn”, “Nâng bước em đến trường - Con nuôi đồn biên phòng” là những mô hình mang tính nhân văn sâu sắc khi người lính sẵn sàng bớt khẩu phần ăn để chia sẻ cho người nghèo; đóng góp ngày lương để nuôi học sinh, tạo động lực cho các em vượt lên hoàn cảnh, tiếp tục tới trường, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng và những người già neo đơn… Những việc làm này như những bông hoa thơm ngát tình quân dân nở rộ khắp vùng biên cương của tỉnh Quảng Nam.

Thiếu tướng Văn Ngọc Quế chủ trì Hội nghị kiểm điểm tự phê bình và phê bình Ban Thường vụ và cá nhân ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Cục Chính trị BĐBP năm 2024.

Nhằm xóa bỏ tập tục lạc hậu, mê tín dị đoan và để đồng bào có điều kiện tiếp cận, thụ hưởng giá trị văn hóa, văn minh hiện đại, đồng chí Văn Ngọc Quế đã chỉ đạo các đồn biên phòng tổ chức nhiều phần việc để trở thành điểm sáng văn hóa vùng biên, như: Thành lập các phòng đọc Hồ Chí Minh, luân chuyển hàng nghìn đầu sách phục vụ nhu cầu tìm hiểu của cán bộ, nhân dân và học sinh trên địa bàn; mua sắm trang thiết bị nghe nhìn cho các đồn và một số thôn ở khu vực biên giới; phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, công ty điện lực, nhà mạng kéo lưới điện, lắp đặt trạm thu phát sóng điện thoại di động, mạng internet phục vụ bộ đội, người dân.

Đặc biệt, với việc triển khai Chương trình “BĐBP chung tay xây dựng nông thôn mới” đã góp phần thay đổi diện mạo các bản làng ở khu vực biên giới tỉnh Quảng Nam. Đến nay, 100% các xã biên giới đều có điện, có sóng điện thoại, truyền hình, internet...

Thiếu tướng Văn Ngọc Quế có 27 năm công tác tại BĐBP tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (nay là BĐBP tỉnh Quảng Nam), trải qua các vị trí công tác: Nhân viên thống kê - tổng hợp Ban Tác chiến (Phòng Tham mưu); Trợ lý Đoàn Thanh niên; Đồn phó Chính trị Đồn Biên phòng Bình Minh; Trưởng ban Vận động quần chúng; Phó chủ nhiệm, Chủ nhiệm Chính trị.

Tháng 10-2008, đồng chí Văn Ngọc Quế được bổ nhiệm Phó chính ủy BĐBP tỉnh Quảng Nam. Năm 2014, đồng chí được bổ nhiệm Chính ủy BĐBP tỉnh Quảng Nam. Đồng chí Văn Ngọc Quế là Đại biểu HĐND tỉnh Quảng Nam khóa VIII (nhiệm kỳ 2011-2016) và Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Nam khóa XXII (nhiệm kỳ 2015-2020). Tháng 6-2017, đồng chí Văn Ngọc Quế được Bộ Quốc phòng điều động, bổ nhiệm giữ chức Phó chủ nhiệm Chính trị BĐBP. Tháng 2-2023, đồng chí Văn Ngọc Quế được thăng quân hàm Thiếu tướng.

Bài, ảnh: THANH TRÚC