'Vị tướng sống sót' của Iran kể lại khoảnh khắc sinh tử

Một trong những nhân vật quyền lực nhất trong bộ máy an ninh Iran, tướng Ali Shamkhani, người từng được cho là đã thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng tên lửa do Israel tiến hành vào tháng trước, bất ngờ xuất hiện cuối tuần qua tại lễ tang ở Tehran.

Hình ảnh phát sóng trên truyền hình nhà nước cho thấy ông mặc vest đen, gầy rộc, chống gậy và di chuyển chậm chạp, dáng vẻ mệt mỏi cùng khuôn mặt hốc hác.

Lễ tang của các chỉ huy quân sự ở Tehran được tổ chức vào ngày 28/7. Ảnh: The New York Times.

Các bức ảnh và video do truyền thông nhà nước Iran công bố cho thấy căn hộ áp mái hai tầng nơi ông Shamkhani sinh sống, nằm tại khu dân cư cao cấp phía Bắc Tehran, đã bị một tên lửa Israel đánh trúng và phá hủy hoàn toàn trong đợt không kích ngày 13/6.

Hình ảnh tại hiện trường cho thấy trần nhà và sàn nhà sụp đổ, gạch vụn chất đống. Khi đó, báo cáo ban đầu nói ông bị thương nặng và đang điều trị tại bệnh viện. Tờ New York Times, dẫn nguồn thân cận gia đình và giới chức Iran, từng đưa tin ông đã thiệt mạng.

Sự im lặng kéo dài của tướng Shamkhani kể từ sau vụ tấn công càng làm dấy lên tin đồn về cái chết của ông. Nhưng sự xuất hiện hôm 28/6 vừa qua đã bác bỏ những đồn đoán đó.

Israel tuyên bố các đợt không kích nhằm vào cơ sở hạt nhân, nhà máy tên lửa, kho nhiên liệu và nhà máy lọc khí của Iran. Nhiều tòa nhà dân cư nơi Israel cáo buộc các chỉ huy quân sự và nhà khoa học hạt nhân sinh sống cũng bị trúng đạn.

Iran cho biết các vụ tấn công khiến ít nhất 935 người thiệt mạng, trong đó có 132 phụ nữ và 38 trẻ em, cùng 30 sĩ quan quân đội và chỉ huy cấp cao.

Gương mặt ngoại giao chủ chốt

Chuẩn Đô đốc Shamkhani, 69 tuổi, là một nhân vật kỳ cựu trong giới lãnh đạo Iran. Ông từng giữ chức Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao, trực tiếp giám sát các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ trước khi tiến trình này đổ vỡ. Gần đây nhất, ông được Lãnh tụ Tối cao Ayatollah Ali Khamenei bổ nhiệm làm cố vấn cấp cao.

Là người gốc Ả Rập đến từ tỉnh Khuzestan và thông thạo tiếng Ả Rập, ông Shamkhani còn được giao nhiệm vụ đặc biệt: làm đầu mối tái thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Iran và Saudi Arabia sau nhiều năm căng thẳng.

Lãnh tụ Ayatollah Khamenei cũng từng giao cho ông đứng đầu ủy ban chỉ đạo đàm phán hạt nhân với Washington.

Ông Ali Shamkhani (bên phải) là một trong những nhà ngoại giao hàng đầu và "ngôi sao đang lên" trên chính trường Iran. Ảnh: Reuters.

Bắt đầu chuỗi xung đột vào ngày 13/6, Israel cho biết các cuộc không kích là nhằm mục tiêu ngăn chặn Iran tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân - vốn bị nghi là đang hướng tới mục tiêu chế tạo vũ khí.

Mỹ cũng tham gia chiến dịch, sử dụng tên lửa từ tàu ngầm và máy bay ném bom tàng hình B-2 trang bị bom xuyên boongke để tấn công ba địa điểm trọng yếu: Natanz, Isfahan và Fordo.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết chưa có bằng chứng Iran chế tạo vũ khí hạt nhân, song xác nhận nước này đang tích trữ khoảng 400 kg uranium làm giàu ở mức cao - đủ để chế tạo khoảng 10 quả bom hạt nhân.

Trong khi đó, Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ nhằm phục vụ mục đích hòa bình.

“Tôi nghĩ đó là động đất, rồi biết mình bị Israel tấn công”

Trong cuộc phỏng vấn phát sóng trên truyền hình nhà nước hôm 28/6, ông Shamkhani kể lại khoảnh khắc sinh tử: khi vụ tấn công xảy ra, ông đang nằm nghỉ trong phòng, còn vợ ngủ ở phòng khác. Một người con trai sống cùng đã rời khỏi nhà chỉ 10 phút trước đó.

“Lúc đầu, tôi tưởng là động đất vì gạch đá đổ ập xuống người”, ông nói. “Nhưng khi nghe tiếng xe chạy bên ngoài, tôi biết đó không thể là động đất. Tôi nghĩ: ‘Vậy là người Israel đã đánh mình'".

Bị mắc kẹt dưới đống đổ nát suốt 3 giờ, ông cho biết mình đã không thể thở, liên tục kêu gọi tên vợ và con trai, vừa cầu nguyện vừa gắng giữ tỉnh táo. Lực lượng cứu hộ sau đó phát hiện bàn chân ông trước tiên, rồi đào bới để đưa ông ra ngoài.

Trong cuộc phỏng vấn, ông không tiết lộ tình trạng của vợ mình sau vụ nổ. Tuy nhiên, ông xác nhận bản thân bị chấn thương nghiêm trọng: nội tạng bị ảnh hưởng, xương ngực gãy, thính lực tổn hại.

Chuẩn Đô đốc Ali Shamkhani mặc đồ đen, lưng còng, gầy rộc và đi lại khó khăn xuất hiện tại tang lễ các chỉ huy quân sự của Iran ở Tehran. Ảnh: Mehr News.

Giọng ông khàn đặc, nói chậm và có lúc dừng lại giữa chừng như không đủ hơi để tiếp tục. Trước khi bắt đầu phỏng vấn, ông phải sử dụng thiết bị hỗ trợ hô hấp để tập thở - thường dùng cho bệnh nhân sau phẫu thuật ngực.

Dù vậy, ông Shamkhani vẫn khẳng định: “Tôi biết lý do vì sao Israel nhắm vào tôi, nhưng chưa thể công khai. Tôi cũng đã góp phần khiến Israel ‘khốn đốn’”.

Ông cũng nói thêm rằng các tướng lĩnh cấp cao bị Israel sát hại trong cuộc tấn công tháng 6 đều là đồng đội thân thiết, từng cùng ông bàn thảo chiến lược quân sự.

Về các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ, ông tuyên bố đó chỉ là “những cuộc đàm phán giả tạo” - một bước đệm nhằm tạo lý do cho chiến dịch tấn công Iran sau này.

Phương Linh