Viagra sắp hết hạn bằng sáng chế, nóng cuộc đua chế 'thần dược' ưu việt hơn

Ước tính hơn 300 triệu nam giới trên toàn thế giới sẽ bị rối loạn cương dương vào năm 2025. Ảnh: AP

Có phải chúng ta đang chứng kiến sự kết thúc của một kỷ nguyên Viagra và Pfizer? Kể từ khi viên thuốc nhỏ màu xanh nổi tiếng bùng nổ trên thị trường vào năm 1998, trở thành loại thuốc bán chạy nhất trong lịch sử, “người khổng lồ” dược phẩm Mỹ Pfizer đã kiếm được những khoản tiền kếch xù nhớ tiếp thị nó cho những người mắc chứng rối loạn cương dương trên toàn thế giới. Trong vòng ba tháng kể từ khi ra mắt, Viagra đã mang về cho Pfizer 400 triệu USD, và trong hai thập kỷ qua, nó đã liên tục tạo ra doanh thu hàng năm khoảng 1,8 tỷ USD!

Tuy nhiên, điều này sẽ sớm kết thúc, vì vào năm 2020, các bằng sáng chế còn lại của Pfizer cho Viagra sẽ hết hạn vĩnh viễn. Một loạt phiên bản đã xuất hiện trong 6 năm qua, thường ở các dạng kỳ lạ như dải bạc hà hoặc thuốc xịt, trong lúc Pfizer bắt đầu nới lỏng bản quyền đối với loại thuốc trứ danh của họ. Và chẳng mấy chốc, những thứ này dự kiến tràn ngập thị trường, khi các nhà sản xuất chen lấn tìm "miếng bánh" của mình.

"Thần dược" cũng đầy nhược điểm

Điều đó sẽ làm cho Viagra dễ tiếp cận hơn và rẻ hơn, nhưng đối với hàng triệu nam giới bị rối loạn cương dương trên toàn thế giới, nó cũng có thể cho thấy sự cần thiết phải đổi mới thuốc điều trị.

Kể từ khi Viagra được ra mắt, một số liệu pháp mới đã được phát triển. Và mặc dù Viagra và các loại thuốc tương tự như Cialis và Levitra - tất cả đều làm tăng lưu lượng máu đến dương vật bằng cách chặn một loại enzyme có tên là PDE5 - có hiệu quả ở khoảng 70% bệnh nhân, chúng cũng đi kèm với những nhược điểm đáng kể.

Các loại thuốc trên thường có các tác dụng phụ rõ rệt, từ đau đầu đến đau dạ dày. Ngoài ra, với việc Viagra mất đến hơn một giờ để phát huy tác dụng, người dùng cần phải lên kế hoạch trước khi “yêu” và trong trường hợp bệnh nhân lớn tuổi, thuốc có thể không phù hợp do tương tác nguy hiểm với thuốc điều trị huyết áp cao. Đối với những bệnh nhân mắc các dạng rối loạn cương dương nghiêm trọng, thường là do tổn thương thần kinh vì bệnh tiểu đường hoặc phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt, Viagra cũng thường không có tác dụng.

Chưa có cách nào điều trị hiệu quả và "ưng ý" đối với chứng rối loạn cương dương. Ảnh minh họa: DailyExpress

Nhu cầu được điều trị tốt hơn đặc biệt cấp bách vì rối loạn cương dương dường như ngày càng phổ biến, với số bệnh nhân trên toàn cầu được dự báo sẽ vượt qua 300 triệu người vào giữa thập kỷ tới. Các nhà khoa học từ lâu đã tranh luận về việc sự gia tăng này chỉ đơn giản là do đàn ông trở nên cởi mở hơn trong việc báo cáo vấn đề tế nhị của họ, hoặc là do "sản phẩm phụ" của các vấn đề sức khỏe khác. Nhưng có một điều rõ ràng là thị trường điều trị rối loạn cương dương đang phát triển.

Tiến sĩ Samit Soni, bác sĩ tiết niệu tại bệnh viện Trường Cao đẳng Y khoa Baylor ở Houston, Texas (Mỹ), cho biết “đang tồn tại nhu cầu rất lớn đối với các phương pháp điều trị mới có hiệu quả khi bệnh nhân ngày càng nhiều. Nhiều bệnh nhân muốn có thể uống thứ gì đó và không phải lo lắng về nó trong 30 ngày sau”.

Nhưng ngay bây giờ thì có rất ít lựa chọn. Các lựa chọn ít ỏi thay thế cho Viagra bao gồm các loại thuốc cần được tiêm trực tiếp vào trục dương vật để cải thiện lưu lượng máu, hoặc phẫu thuật phức tạp để bơm dương vật hoặc cấy ghép. Và tất nhiên không giải pháp nào là dễ dàng.

Vậy tại sao Viagra lại thống trị thị trường? Trong khi một số công ty dược phẩm đã cố gắng và thất bại trong việc đưa thuốc đối thủ của Viagra vào phòng khám, quy mô quá lớn của cỗ máy lợi nhuận Viagra đã tạo ra sự độc quyền, khi hầu hết các công ty tránh né thách thức vì sợ quá nhiều rủi ro.

Mặc dù vậy các chuyên gia tin rằng thực tế này có thể sắp thay đổi. Tiến sĩ Soni cho biết “trong nhiều năm sau khi Viagra được phát triển, chúng ta đã ít thay đổi trong cách hiểu về rối loạn cương dương và cách khắc phục nó. Tuy nhiên, với việc hết hạn bằng sáng chế Viagra, chắc chắn sẽ có một mối quan tâm mới trên con đường tìm kiếm biện pháp thay thế để điều trị rối loạn cương dương và phát triển những ý tưởng mới có thể được cấp bằng sáng chế và mang lại lợi nhuận bền vững cho ngành công nghiệp”.

Kỹ thuật viên đặt thuốc Viagra vào các vỉ thuốc tại phòng thí nghiệm của Pfizer ở Pháp. Ảnh: Getty Images

Viagra 2.0

Đầu những năm 2000, các nhà khoa học tại Futura Medical, một công ty dược phẩm ở Surrey (Anh) đã nghe được những câu chuyện về một loại thuốc điều trị bệnh tim vô tình gây ra sự cương cứng.

Ken James, người đứng đầu chương trình nghiên cứu và phát triển tại Futura cho biết, có một số giai thoại về những người cố tình phun sản phẩm này lên dương vật của họ. Dựa trên những quan sát được báo cáo trong các tài liệu khoa học, công ty Futura nghĩ rằng có thể có một cơ hội thương mại.

Các tác dụng phụ của loại thuốc điều trị bệnh tim được báo cáo liên quan đến một phân tử được gọi là glyceryl trinitrate hay GTN, gây ra sự giãn nở của các mạch máu trong dương vật, làm tăng lưu lượng máu.

Nhưng lý do Futura thấy đây là thứ cực kỳ hấp dẫn là bởi vì, trong khi Viagra, Cialis và các loại thuốc khác phải được sử dụng bằng miệng - có nghĩa là chúng đến khu vực mục tiêu qua dòng máu và do đó tương tác với các hệ thống khác trong cơ thể - thì GTN có thể được hấp thu nhanh chóng vào mô dương vật qua da. Điều này có nghĩa là nó có khả năng được bôi trực tiếp như gel hoặc kem, với kết quả gần như tức thời và không có tác dụng phụ rắc rối nào liên quan đến Viagra.

“Viagra và Cialis là những loại thuốc khá hiệu quả nhưng 50% số người sử dụng đã ngừng thuốc trong vòng một năm”, Tiến sĩ Ken James cho biết. "60-70% người sử dụng được hỏi đã thể hiện một số mức độ không hài lòng với các thuốc này. Điều đó cho thấy có một cơ hội nếu chúng ta có thể đưa ra thị trường thứ gì đó giải quyết được những vấn đề mà Viagra và các thuốc tương tự đang mắc phải".

Hàng triêu nam giới mắc chứng rối loạn cương dương đang mong đợi một loại "thần dược" mới, uu việt hơn Viagra. Ảnh minh họa

Trong thập kỷ qua, Futura đã phát triển một loại gel dựa trên GTN có tên Eroxon, dường như có khả năng gây cương cứng ở những bệnh nhân bị rối loạn cương dương nhẹ đến trung bình chỉ sau 5 đến 10 phút. Được mệnh danh là Viagra 2.0, loại thuốc này có khả năng là phương pháp điều trị mới thực sự cho chứng rối loạn cương dương. Futura thậm chí còn đặt giá trị thương mại tiềm năng của nó ở mức 1 tỷ USD.

Sau khi các nhà đầu tư quan tâm đến việc hỗ trợ các phương pháp điều trị mới cho chứng rối loạn cương dương, Futura đã hoàn thành thử nghiệm lâm sàng trên 232 bệnh nhân vào năm ngoái và hiện đã bắt đầu thử nghiệm giai đoạn III cuối cùng với 1.000 bệnh nhân, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2019. Nếu cuộc thử nghiệm thành công, Eroxon có thể được bán chỉ trong vài năm tới.

Tuy nhiên, các nhà khoa học tại Futura thừa nhận rằng Eroxon không có khả năng giúp các trường hợp rối loạn cương dương nghiêm trọng nhất, vốn ảnh hưởng đến khoảng 20-30% bệnh nhân, điển hình là do tổn thương thần kinh ở vùng bụng dưới.

Thu Hằng/Báo Tin tức