Victor Ambros và Gary Ruvkun giành giải Nobel Y học nhờ phát hiện ra microRNA
Hai nhà khoa học Mỹ là Victor Ambros và Gary Ruvkun đã giành Giải Nobel Y học (Sinh lý học) năm 2024 nhờ việc phát hiện ra microRNA và vai trò của nó trong quá trình điều chỉnh gien.
Hội đồng Nobel cho biết Victor Ambros và Gary Ruvkun đã phát hiện ra một loại phân tử RNA nhỏ mới, đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều chỉnh gien.
"Khám phá mang tính đột phá của họ đã tiết lộ một nguyên lý hoàn toàn mới về quá trình điều chỉnh gien, hóa ra rất cần thiết cho các sinh vật đa bào, gồm cả con người", Hội đồng Nobel thông báo.
microRNA (viết tắt là miRNA) là một loại phân tử RNA nhỏ, không mã hóa protein, có chiều dài khoảng 20-25 nucleotide. microRNA đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh biểu hiện gen, bằng cách liên kết với các mRNA (messenger RNA - RNA thông tin) và ức chế quá trình dịch mã hoặc gây ra sự phân hủy mRNA. Điều này giúp điều chỉnh các quá trình sinh học quan trọng, bao gồm sự phát triển, biệt hóa tế bào, kiểm soát chu kỳ tế bào và các phản ứng miễn dịch.
Cụ thể hơn, microRNA hoạt động bằng cách gắn vào các vùng tương đồng trên mRNA mục tiêu, làm giảm hoặc ngăn chặn khả năng của mRNA dịch mã thành protein. Chúng có thể điều chỉnh nhiều loại gen và liên quan đến các quá trình phức tạp trong cơ thể, gồm sự phát triển của ung thư, các bệnh tim mạch và nhiều bệnh lý khác.
Những người chiến thắng trong lĩnh vực y học được Hội đồng Nobel của Trường đại học y khoa Karolinska Institute (Thụy Điển) lựa chọn và nhận tổng giải thưởng là 11 triệu crown Thụy Điển (1,1 triệu USD).
Hai nhà khoa học Mỹ là Victor Ambros và Gary Ruvkun đã giành Giải Nobel Y học năm 2024 nhờ việc phát hiện ra microRNA và vai trò của nó trong quá trình điều chỉnh gien - Ảnh: Reuters
Như mọi năm, giải y học là giải thưởng đầu tiên trong số các giải Nobel. Đây được xem là giải thưởng danh giá nhất trong lĩnh vực khoa học, văn học và nỗ lực nhân đạo. 5 giải Nobel còn lại sẽ được công bố trong những ngày tới.
Được lập ra theo di chúc của nhà phát minh thuốc nổ và doanh nhân Alfred Nobel (người Thụy Điển), giải thưởng này đã được trao cho những đột phá trong khoa học, văn học và hòa bình kể từ năm 1901, còn giải kinh tế học được bổ sung sau đó.
Các tổ chức khác nhau trao giải thưởng trong những lĩnh vực khác nhau, trong đó Hòa bình là giải thưởng duy nhất được trao ở Oslo (thủ đô Na Uy) chứ không phải Stockholm (thủ đô Thụy Điển), có thể do liên minh chính trị tồn tại giữa hai quốc gia Bắc Âu khi Alfred Nobel viết di chúc.
Những người từng đoạt giải Nobel Y học là nhiều nhà nghiên cứu nổi tiếng, trong đó có Ivan Pavlov năm 1904 nổi tiếng nhất với các thí nghiệm về hành vi trên chó; Alexander Fleming năm 1945 nhời việc phát hiện ra penicillin....
Giải thưởng Nobel Y học năm ngoái được trao cho nhà khoa học Katalin Kariko (người Hungary) và đồng nghiệp người Mỹ là Drew Weissman, vì những khám phá mở đường cho vắc xin COVID-19 giúp kiềm chế đại dịch.
Theo truyền thống, các giải thưởng khoa học, văn học và kinh tế được trao cho những người đoạt giải trong một buổi lễ vào ngày 10.12, ngày kỷ niệm ngày mất của Alfred Nobel, sau đó là một bữa tiệc xa hoa tại tòa thị chính Stockholm. Các lễ kỷ niệm riêng biệt dành cho người giành giải thưởng Nobel Hòa bình diễn ra tại Oslo cùng ngày 10.12.
