Video bạo lực trên mạng xã hội: Hiểm họa đối với trẻ em

Khi thuật toán trên các nền tảng công nghệ ưu tiên nội dung giật gân, còn sự giám sát của người lớn chưa theo kịp, không gian mạng đang trở thành mảnh đất gieo mầm bạo lực, để lại những hệ lụy lâu dài đối với tâm lý và hành vi của trẻ em.

Các video có nội dung bạo lực tràn lan trên mạng xã hội. Ảnh: Chụp màn hình

Nỗi lo thường trực của phụ huynh

Anh Trần Xuân Đức (phường Xuân Phương) vẫn chưa hết bàng hoàng khi tình cờ kiểm tra lịch sử xem video của con trai đang học lớp 9. “Hầu hết các clip con tôi xem đều là cảnh bạo lực học đường. Điều khiến tôi sợ nhất là trong video, nhiều học sinh khác đứng xung quanh reo hò, cổ vũ, chửi bới rất phản cảm”, anh Đức nói. Qua trò chuyện, anh mới biết những video này được chia sẻ trong các nhóm trò chuyện kín của học sinh.

Cùng nỗi lo ấy, chị Trương Thị Lan Ngọc (xã Phúc Thịnh) cho biết, con trai đang học trung học phổ thông, thường xuyên nhắc đến một video giết người lan truyền trên mạng xã hội. “Khi thấy cơ quan chức năng liên tục cảnh báo không phát tán, không xem clip đó, tôi mới thực sự giật mình hỏi con. Hóa ra, gần như cả lớp cháu đều đã xem. Có bạn vì quá sợ mà không dám ở nhà một mình”, chị Ngọc nói.

Theo nhiều phụ huynh, điều đáng sợ không chỉ là việc trẻ “vô tình” xem phải video bạo lực, mà là cách các nền tảng mạng xã hội vận hành. Thuật toán ưu tiên nội dung gây sốc, giật gân khiến những video đánh nhau, hành hung dễ dàng xuất hiện dày đặc trên bảng tin. Xem một clip, người dùng ngay lập tức được gợi ý thêm hàng loạt nội dung tương tự, tạo thành vòng xoáy khó thoát.

Anh Hoàng Văn Thịnh (phường Thanh Xuân) có hai con đang tuổi đến trường, chia sẻ: “Tôi từng thử xem một số video đánh nhau để hiểu con mình có thể đang tiếp cận những gì. Cảm giác rất ám ảnh. Người lớn còn thấy sợ, huống hồ là trẻ con. Tôi lo rằng các con sẽ dần coi bạo lực là chuyện bình thường”.

Hệ lụy tâm lý và cái giá pháp lý của video bạo lực

Ở góc độ chuyên môn, các nhà tâm lý học nhiều lần cảnh báo về tác động tiêu cực của việc tiếp xúc thường xuyên với hình ảnh bạo lực. Theo các chuyên gia, trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất do tâm lý chưa ổn định, khả năng kiểm soát cảm xúc và phân biệt đúng - sai còn hạn chế.

“Việc xem nhiều video bạo lực có thể khiến trẻ bị chai lì cảm xúc, giảm sự đồng cảm trước nỗi đau của người khác, thậm chí coi bạo lực là cách giải quyết mâu thuẫn. Nguy hiểm hơn, một số em có xu hướng bắt chước hành vi trong clip để thể hiện bản thân, tìm kiếm sự công nhận từ bạn bè”, Tiến sĩ Phạm Văn Tư (chuyên gia tâm lý học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội) cho biết.

Thực tế cho thấy, không ít vụ xô xát học đường đã bị quay lại, phát tán lên mạng như một cách khoe “chiến tích”. Khi ranh giới giữa đời thực và không gian mạng bị xóa nhòa, bạo lực không còn là điều đáng lên án, mà trở thành công cụ gây chú ý, tạo tên tuổi trong thế giới ảo. Ngoài tác động đến hành vi, hậu quả tâm lý cũng không thể xem nhẹ. Trẻ nhỏ có thể rơi vào trạng thái sợ hãi, ám ảnh, trong khi thanh, thiếu niên dễ trở nên hung hăng, kích động hoặc ngược lại là thờ ơ, vô cảm. Những tổn thương này không bộc lộ ngay, nhưng về lâu dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình hình thành nhân cách.

Ở góc độ pháp lý, theo luật sư Đỗ Phương Thảo (Công ty Luật TNHH Công lý toàn dân), việc đăng tải, chia sẻ các video bạo lực, phản cảm trên mạng xã hội không đơn thuần là hành vi thiếu ý thức, mà có thể bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

“Tùy tính chất, mức độ và hậu quả, người đăng tải có thể bị phạt 10-20 triệu đồng, hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt cao nhất lên tới 7 năm tù về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông, theo Điều 288 Bộ luật Hình sự”, luật sư Đỗ Phương Thảo cho biết.

Từ ngày 1-3-2026, Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ có hiệu lực, cùng với Luật Trẻ em và Luật An ninh mạng, tạo nên khung pháp lý ngày càng hoàn thiện, yêu cầu các nền tảng công nghệ phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm soát, ngăn chặn nội dung độc hại. Tuy nhiên, pháp luật chỉ là “hàng rào” cuối cùng, để hạn chế trẻ em tiếp cận video có yếu tố bạo lực, trách nhiệm của gia đình và nhà trường đóng vai trò quan trọng.

Thay vì cấm đoán tuyệt đối, phụ huynh cần đồng hành cùng con trên không gian mạng, giới hạn thời gian sử dụng thiết bị, cài đặt bộ lọc nội dung, thường xuyên trò chuyện, giải thích để trẻ hiểu vì sao cần tránh xa những video bạo lực. Ngoài ra, các nhà trường cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng sử dụng mạng an toàn thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, thảo luận mở về tác hại của bạo lực cả trong đời thực lẫn trên không gian mạng…

Cảnh báo từ những video bạo lực không chỉ là lời nhắc nhở dành cho phụ huynh, mà còn đặt ra trách nhiệm chung của toàn xã hội. Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng chính là bảo vệ tương lai, bắt đầu từ những hành động nhỏ nhưng kịp thời và quyết liệt.

Hiền Phương