Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẳng định vai trò nòng cốt trong hợp tác khoa học Việt-Nga

Lễ khai mạc Diễn đàn Khoa học và Giáo dục “Việt Nam-Liên bang Nga: 75 năm hợp tác”.

Khoa học, công nghệ là trụ cột quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện

Ngay bên cạnh chương trình chính thức của Diễn đàn, đoàn Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) đã có cuộc gặp hẹp với Phó Thủ tướng Liên bang Nga Dmitry Chernyshenko, Chủ tịch Phân ban Nga trong Ủy ban Liên Chính phủ Nga-Việt và Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Liên bang Nga Andrei Yatskin. Dù thời gian làm việc ngắn, lãnh đạo cấp cao Nga dành sự đón tiếp trọng thị, khẳng định vị thế đặc biệt của VAST trong hệ thống hợp tác khoa học công nghệ Việt-Nga suốt nhiều thập kỷ qua.

Tại cuộc trao đổi, hai lãnh đạo cấp cao Nga bày tỏ sự ủng hộ việc tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ giữa VAST và Viện Hàn lâm Khoa học Nga (RAS), thúc đẩy phát triển các nhóm nghiên cứu chung trong những lĩnh vực khoa học trọng yếu, mở rộng hợp tác đào tạo thế hệ trẻ và đồng hành trong triển khai các chương trình nghiên cứu chiến lược mà hai nước đang quan tâm.

Tại phiên khai mạc diễn đàn, Phó Thủ tướng Liên bang Nga Dmitry Chernyshenko và Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Liên bang Nga Andrei Yatskin đánh giá cao truyền thống hợp tác lâu dài giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong lĩnh vực khoa học và giáo dục. Lãnh đạo Nga khẳng định khoa học, công nghệ là trụ cột quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, đồng thời bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong đào tạo nhân lực trình độ cao, nghiên cứu cơ bản, phát triển công nghệ và mở rộng các chương trình hợp tác mới cũng như tăng cường đào tạo tiếng Nga tại Phân viện Puskin đặt tại Hà Nội, Việt Nam.

Phó Chủ tịch Thường trực Viện VAST Trần Hồng Thái hội kiến Phó Thủ tướng Liên bang Nga Dmitry Chernyshenko, Chủ tịch Phân ban Nga trong Ủy ban Liên Chính phủ Nga-Việt và Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Liên bang Nga Andrei Yatskin.

Về phía Việt Nam, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Chủ tịch phân ban Việt Nam tại Ủy ban Liên Chính phủ Việt-Nga nhấn mạnh vai trò của khoa học, công nghệ trong chiến lược phát triển đất nước, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và yêu cầu xây dựng năng lực nội sinh.

Phó Thủ tướng khẳng định 3 trụ cột hợp tác chiến lược gồm nghiên cứu cơ bản và phát triển công nghệ lõi, đào tạo nhân lực chất lượng cao và chuyển giao công nghệ cho phát triển bền vững; đồng thời đánh giá cao đóng góp của VAST như lực lượng nòng cốt trong triển khai thực chất các nội dung hợp tác khoa học giữa hai nước.

Tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong hợp tác khoa học và công nghệ Việt-Nga

Góp phần định hình thông điệp của diễn đàn, Phó Chủ tịch Thường trực VAST Trần Hồng Thái đã phát biểu khai mạc, nhấn mạnh 75 năm hợp tác Việt-Nga là một chặng đường đặc biệt, để lại tài sản vô giá là tình hữu nghị bền chặt cùng đội ngũ trí thức đông đảo của Việt Nam được đào tạo theo những trường phái khoa học lớn của Nga. Từ những hợp tác mang dấu ấn lịch sử như chuyến bay Intercosmos của Anh hùng Phạm Tuân cho đến các lĩnh vực hiện đại như: toán học, vật lý, hóa học, sinh học, công nghệ sinh học, khoa học vật liệu và khoa học biển, hợp tác giữa hai nước đã góp phần hình thành nội lực khoa học quan trọng của Việt Nam.

Phó Chủ tịch Thường trực VAST nhấn mạnh hợp tác khoa học, công nghệ không chỉ là sự hỗ trợ từ bên ngoài mà là đòn bẩy chiến lược để Việt Nam khai phóng nội lực, hình thành năng lực khoa học nội sinh; đồng thời chỉ rõ hợp tác Việt-Nga đang phát triển theo hướng gắn nghiên cứu hàn lâm với giải quyết bài toán thực tiễn của phát triển, trong đó nhiều nhóm nghiên cứu chung đã hình thành và mang lại kết quả rõ nét trong các lĩnh vực như: công nghệ biển, năng lượng, vật liệu, công nghệ sinh học, hóa dược và vệ tinh quan sát Trái Đất.

Phó Chủ tịch Thường trực Viện VAST Trần Hồng Thái phát biểu khai mạc diễn đàn.

Tại phiên toàn thể về “Quan hệ đối tác chiến lược giữa Nga và Việt Nam: triển vọng hợp tác Việt-Nga”, Phó Chủ tịch Thường trực VAST Trần Hồng Thái đã chia sẻ chặng đường hợp tác nghiên cứu và đào tạo giữa VAST và RAS cùng các viện nghiên cứu, trường đại học của Nga, nhấn mạnh vai trò đồng hành của bạn bè Nga trong suốt 50 năm xây dựng và phát triển của VAST.

Ông khẳng định VAST luôn coi hợp tác với Nga là một trong những quan hệ chiến lược quan trọng nhất, không chỉ trong nghiên cứu cơ bản mà còn trong nghiên cứu biển, công nghệ vật liệu, năng lượng, công nghệ số, khí hậu, môi trường và nhiều hướng nghiên cứu mới nổi.

Nhân dịp này, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học Nga-Phân viện Viễn Đông và Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Nga đã ký kết Lộ trình hợp tác nghiên cứu biển 2026-2035, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc tiếp tục đồng hành triển khai hướng nghiên cứu trọng tâm giữa hai Viện Hàn lâm trong suốt 50 năm qua.

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học Nga-Phân viện Viễn Đông và Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Nga ký kết Lộ trình hợp tác nghiên cứu biển 2026-2035.

Tại các phiên chuyên đề, VAST trình bày nhiều kết quả nghiên cứu nổi bật về hợp tác Việt-Nga trong nghiên cứu cơ bản, định hướng phát triển công nghệ chiến lược; nghiên cứu vật lý hạt nhân và ứng dụng trong khuôn khổ Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna; khảo sát đại dương sâu trên các tàu Viện sĩ Oparin và Viện sĩ Lavrentiev, nghiên cứu đa dạng sinh học và hóa sinh biển, các nghiên cứu về vật liệu, khí hậu, ô nhiễm mới nổi hay bệnh di truyền sử dụng công cụ phân tử hiện đại. Các báo cáo của VAST thu hút sự quan tâm lớn của giới khoa học Nga, góp phần thể hiện năng lực nghiên cứu đa ngành và sự phát triển về năng lực nghiên cứu của Việt Nam trong thời gian qua.

Năm 2025 cũng là dịp VAST kỷ niệm 50 năm thành lập - nửa thế kỷ phát triển gắn bó chặt chẽ với sự hỗ trợ to lớn của các viện nghiên cứu và trường đại học Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay. Những kết quả mà VAST đạt được trong hợp tác biển, nghiên cứu cơ bản, đào tạo tiến sĩ và triển khai các dự án chung suốt 75 năm là minh chứng sinh động cho hiệu quả của quan hệ hợp tác khoa học Việt- Nga.

Với tinh thần tiếp nối truyền thống và hướng tới tương lai, VAST khẳng định tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong hợp tác khoa học, công nghệ giữa hai nước, ưu tiên phát triển công nghệ lõi, công nghệ chiến lược, mở rộng các nhóm nghiên cứu chung và tăng cường đào tạo nguồn nhân lực trẻ, góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Liên bang Nga trong giai đoạn phát triển mới.

Hà Linh