Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao

Chương trình chống lao của Lâm Đồng tổ chức chụp X-quang lưu động tại y tế cơ sở để phát hiện sớm bệnh lao trong cộng đồng

* ĐẨY MẠNH TRUYỀN THÔNG, TĂNG CƯỜNG PHÁT HIỆN BỆNH LAO

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lâm Đồng đã đề nghị Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng, Bệnh viện II Lâm Đồng, Trung tâm Y tế các huyện, thành phố trong tỉnh tổ chức chiến dịch truyền thông nhân Ngày Thế giới phòng, chống lao 24/3/2025.

Mục đích thúc đẩy sự tham gia của cả hệ thống chính trị và của toàn dân nhằm thực hiện thành công các mục tiêu của Chiến lược Quốc gia phòng, chống lao Việt Nam, dự kiến điều chỉnh thời gian chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, phù hợp với chiến lược chấm dứt bệnh lao toàn cầu. Nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là những người có nguy cơ cao, người dân sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc ít người hiểu về bệnh lao và có các biện pháp phòng, chống lao. Xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử với người mắc lao; tăng cường công tác chẩn đoán, phát hiện, chăm sóc, dự phòng, hỗ trợ và điều trị người mắc lao.

Sử dụng triệt để lợi thế của hệ thống Chương trình chống lao với kinh nghiệm tổ chức phát hiện chủ động, X-quang di động, sàng lọc lao trong số người tiếp xúc và hệ thống xét nghiệm Xpert, huy động cộng đồng tham gia phát hiện chủ động, tích cực và điều trị khỏi bệnh lao.

Hình thức truyền thông cần linh hoạt và triển khai đa dạng, phong phú, phù hợp với nguồn lực sẵn có của từng địa phương. Truyền thông trực tiếp như truyền thông với cá nhân, truyền thông nhóm; tư vấn tại các cơ sở y tế; truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng; tăng cường truyền thông trên hệ thống mạng xã hội và các trang thông tin điện tử; truyền thông lưu động, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu và phòng, chống lao.

Tổ chức các đêm giao lưu văn nghệ truyền thông phòng, chống lao, nhất là ở xã, phường, thôn, bản. Tổ chức các sự kiện truyền thông có sự tham gia của các nhà lãnh đạo, người nổi tiếng và lãnh đạo cộng đồng; phát triển và phổ biến các phương tiện và tài liệu truyền thông.

Người dân đến khám sàng lọc bệnh lao miễn phí do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với Trung tâm Y tế các huyện, thành phố tổ chức hàng năm

* MỤC TIÊU CHẤM DỨT BỆNH LAO

Kỷ niệm Ngày Thế giới phòng, chống lao là sự kiện quan trọng nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người, kinh tế và xã hội.

Cách đây 143 năm, vào ngày Chủ nhật, 24/3/1882, tại Berlin, bác sỹ người Đức Robert Koch đã công bố việc phát hiện ra vi khuẩn lao, mở ra con đường chẩn đoán và chữa khỏi căn bệnh này.

Kế thừa và phát huy “Tinh thần Phạm Ngọc Thạch” – Cố Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên, Viện trưởng Viện Chống lao Trung ương, người thầy lớn của chuyên ngành lao và bệnh phổi, người đã đặt nền móng cho công tác phòng chống lao tại Việt Nam, Bệnh viện Phổi Trung ương – Chương trình Chống lao Quốc gia đã, đang và sẽ tiếp tục đẩy mạnh các can thiệp phòng chống lao một cách toàn diện, hiệu quả từ Trung ương đến địa phương và đã đạt được những kết quả tích cực trong những năm qua.

Trên cơ sở chủ đề Ngày thế giới phòng, chống lao, chủ đề của Việt Nam năm 2025 là Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao. Chủ đề này như một lời khẳng định những nỗ lực cam kết, đầu tư, hành động ở mức cao nhất trong công tác phòng chống lao tại Việt Nam. Chủ đề này mang đến cơ hội để suy ngẫm về tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư nguồn lực và hành động hiệu quả cho các can thiệp đối với công tác dự phòng, chẩn đoán, điều trị và chăm sóc bệnh lao.

Cán bộ y tế tham gia khám phát hiện bệnh lao tại cộng đồng

Những năm qua, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm đến công tác phòng chống lao được thể hiện thông qua sự cam kết mạnh mẽ trong công tác phòng chống bệnh lao với nhiều chính sách và hành động cụ thể.

Đặc biệt, trong năm 2024, Công điện số 25/CĐ – TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh lao đã đẩy mạnh những nỗ lực phòng chống lao trên toàn quốc, mang lại những kết quả vượt bậc, thể hiện qua những con số ấn tượng nhất từ trước đến nay với số bệnh nhân lao được phát hiện trên 113.454 ca (tăng 7% so với năm 2023), tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn là 72,8%, tỷ lệ điều trị thành công đạt trên 90% (cao hơn tỷ lệ toàn cầu ở mức 88%). Thành công này là nhờ vào việc đẩy mạnh hoạt động xét nghiệm, áp dụng chiến lược 1X (Xpert), 2X (X-quang và xét nghiệm Xpert) để chẩn đoán sớm bệnh lao tại các cơ sở y tế trên toàn quốc.

Mặc dù vậy, tình hình dịch tễ bệnh lao tại nước ta còn rất nặng nề, WHO ước tính Việt Nam có khoảng 182.000 bệnh nhân lao mới; 9.900 bệnh nhân lao kháng thuốc và có khoảng 11.000 người tử vong do lao hàng năm. Năm 2023, Việt Nam đứng thứ 12/30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới và đứng thứ 10/30 quốc gia có số lượng bệnh nhân lao kháng thuốc cao nhất toàn cầu.

Đẩy mạnh hoạt động xét nghiệm, áp dụng chiến lược 1X (Xpert), 2X (X-quang và xét nghiệm Xpert) để chẩn đoán sớm bệnh lao tại các cơ sở y tế trong tỉnh

Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất trên toàn cầu mặc dù đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong kiểm soát bệnh lao. Tỷ lệ điều trị thành là 89,1% ở người bệnh lao nhạy cảm và trên 70% ở người bệnh lao kháng thuốc, tỷ lệ này vượt trội so với trung bình trên toàn cầu. Hệ thống y tế được phát triển rộng khắp với 63 tỉnh, thành phố có đơn vị chống lao, 865 cơ sở điều trị và 406 máy GeneXpert, đây là kỹ thuật xét nghiệm lao tiên tiến nhất hiện nay đã được trang bị cho các cơ sở y tế.

Mục tiêu chấm dứt bệnh lao rất cần sự ủng hộ, cam kết của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội để đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống lao từ Trung ương đến địa phương.

Sàng lọc bệnh lao cho người dân tại tuyến y tế cơ sở

* PHƯƠNG HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NĂM 2025

Đưa chương trình đào tạo về bệnh lao là một phần nội dung bắt buộc trong các trường đào tạo nhân lực y khoa để các thầy thuốc có sẵn kiến thức về bệnh lao trong quá trình hành nghề. Khi cấp giấy phép hành nghề/chứng chỉ hành nghề, cần có nội dung về kiến thức, quy trình khám phát hiện lao để các bác sỹ có đủ kiến thức thực hiện sàng lọc lao cho tất cả người dân đến khám bệnh.

Mở rộng, tăng cường khám phát hiện chủ động lao gắn liền với y tế cơ sở trên toàn quốc. Các cơ sở y tế phải sàng lọc lao lồng ghép trong khám chữa bệnh thường quy. Tuyến y tế cơ sở khám chữa bệnh ban đầu gắn thông tin sàng lọc lao vào sổ sức khỏe điện tử.

Nâng cao chất lượng mạng lưới chẩn đoán lao bằng sử dụng rộng rãi xét nghiệm Xpert.

Phối hợp với các đối tác tăng cường mở rộng sàng lọc phát hiện bệnh lao trong khu vực trại giam, khu công nghiệp/khu chế xuất và các cơ sở y tế tư nhân. Vận động chính sách để yêu cầu việc sàng lọc bệnh lao phải là một cấu phần bắt buộc của khám sức khỏe định kỳ trong các khu công nghiệp.

Xây dựng kế hoạch Chiến lược Phòng, chống lao quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, đề xuất Quỹ Toàn cầu giai đoạn 2027 - 2023 và Chiến lược Quốc gia phòng, chống bệnh lao đến năm 2030, tầm nhìn 2035. Tăng cường hoạt động truyền thông, huy động xã hội để vận động nguồn ngân sách địa phương cho hoạt động phòng chống lao.

Lấy mẫu xét nghiệm GeneXpert phát hiện bệnh lao cho trẻ em

* QUỸ HỖ TRỢ NGƯỜI BỆNH CHIẾN THẮNG BỆNH LAO

Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao - PASTB là một quỹ từ thiện, phi lợi nhuận, nhằm hỗ trợ chăm sóc, dự phòng, điều trị cho người bệnh lao, người bị ảnh hưởng bởi bệnh lao, có phạm vi hoạt động trên toàn quốc. Hoạt động hỗ trợ người bệnh được triển khai từ tháng 7/2018, ban đầu hỗ trợ tập trung tại Bệnh viện Phổi Trung ương, sau đó triển khai rộng rãi tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Qua hơn 6 năm hoạt động, Quỹ đã hỗ trợ mua thẻ BHYT, đồng chi trả chi phí điều trị nội trú, ngoại trú cho gần 11.300 người bệnh lao nghèo, hoàn cảnh khó khăn trên khắp cả nước, với tổng số tiền gần 11,3 tỉ đồng. Nhờ đó, nhiều người bệnh đã vượt qua rào cản tài chính, mặc cảm xã hội để sớm ổn định cuộc sống.

Quỹ cam kết công khai minh bạch mọi khoản tài chính, đảm bảo số tiền đóng góp được sử dụng đúng mục đích và đến tay người bệnh một cách hiệu quả nhất.

Mỗi năm, Ngày Thế giới phòng chống lao (24/3) là dịp để cộng đồng cùng hành động vì mục tiêu xóa bỏ bệnh lao. Nhân dịp này, Quỹ kêu gọi sự chung tay của cộng đồng để mang đến cơ hội sống khỏe mạnh cho hàng nghìn bệnh nhân.

Quý vị có thể ủng hộ Quỹ theo các hình thức sau:

- Truy cập website và quét mã QR để ủng hộ: https://pastb.vn

- Chuyển khoản trực tiếp:

+ Chủ tài khoản: Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao

+ Số tài khoản: 1600288699

+ Ngân hàng: BIDV – Chi nhánh Sở Giao dịch 3

Mỗi đóng góp của quý vị không chỉ giúp bệnh nhân lao có cơ hội điều trị tốt hơn mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu "Vì một Việt Nam không còn bệnh lao".

AN NHIÊN