Việt Nam cần nhiều giải pháp đột phá, hiệu quả để thu hút đầu tư vào nông nghiệp xanh.

Trong khuôn khổ "Diễn đàn Thu hút Đầu tư Phát triển nông nghiệp Xanh 2024" do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM tổ chức vào ngày 30/7, các giải pháp mang tính đột phá và hiệu quả để thu hút đầu tư nông nghiệp xanh đã được các chuyên gia kinh tế, diễn giả và doanh nghiệp tham dự cùng nhau chia sẻ và thảo luận.

Theo đánh giá của các chuyên gia, các hiệp hội doanh nghiệp và các đại biểu tham dự Diễn đàn, nền nông nghiệp Việt Nam đã và đang từng bước mở rộng, nâng cao quy mô và trình độ sản xuất, duy trì tốc độ tăng trưởng sản lượng và chất lượng, đáp ứng cả nhu cầu lương thực quốc gia lẫn xuất khẩu, đóng góp vào tăng trưởng GDP ở mức khá cao.

Quang cảnh Diễn đàn Thu hút Đầu tư Phát triển Nông nghiệp Xanh 2024

Đặc biệt, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2024, tốc độ tăng GDP ngành nông lâm thủy sản đạt 3,38%, cao nhất trong nửa đầu năm của 5 năm gần đây. Với kết quả này, ngành nông nghiệp tự tin nâng mục tiêu xuất khẩu nông lâm thủy sản cả năm lên 57-58 tỷ USD, cao hơn 2-3 tỷ USD so với chỉ tiêu Chính phủ giao từ đầu năm.

6 tháng đầu năm 2024, tốc độ tăng GDP ngành nông lâm thủy sản đạt 3,38%, trong đó, nông nghiệp tăng 3,15%; lâm nghiệp tăng 5,34%; thủy sản tăng 3,76%. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 29,2 tỷ USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2023.

Điều này cũng khẳng định nông nghiệp đã thực sự trở thành trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế nước nhà và đang được mong đợi hơn nữa trong vai trò dẫn dắt xu hướng phát triển xanh, phát huy vai trò chủ đạo của nông nghiệp xanh, bền vững trong thời gian tới.

Theo Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Hoàng Quang Phòng chia sẻ tại Diễn đàn, trong những năm vừa qua nông nghiệp Việt Nam đã và đang thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp xanh.

Theo đó, Việt Nam phát triển nông nghiệp xanh thông qua việc sử dụng các phương pháp canh tác thông minh, sử dụng phân bón hữu cơ, giảm sử dụng hóa chất và thuốc trừ sâu, áp dụng hệ thống tưới tiêu tiết kiệm nước, ứng dụng công nghệ xử lý và tái sử dụng phụ phẩm, phế thải, nâng cao hiệu quả sản xuất, sử dụng tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường sinh thái, phát triển nông nghiệp bền vững theo xu thế tất yếu hiện tại.

Không những thế, tại nhiều địa phương đã và đang phát triển nhiều mô hình nông nghiệp xanh, sinh thái theo xu hướng thị trường thế giới cũng như giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Qua đó, Việt Nam đã ghi nhận nhiều kết quả có được từ mô hình sản xuất nông nghiệp xanh, sạch nên sản phẩm nông nghiệp, thủy sản sạch, truy xuất được nguồn gốc.

Việt Nam đang phát triển nhiều mô hình nông nghiệp xanh

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nền nông nghiệp của Việt Nam vẫn còn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình phát triển. Cụ thể, chuỗi sản xuất nông nghiệp xanh còn thiếu liên kết, các đơn vị đầu tư cho nông nghiệp xanh còn nhỏ lẻ, vốn đầu tư cho nông nghiệp xanh còn khó tiếp cận... Bên cạnh đó, dù mô hình nông nghiệp xanh được nhiều ngành, nhiều giới quan tâm xúc tiến để phát triển nền nông nghiệp bền vững, sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn, tăng năng suất và phẩm chất cây trồng, vật nuôi và ít gây ô nhiễm nhưgn khi triển khai vào thực tiễn, vẫn còn khá nhiều thách thức và thách thức lớn nhất là công nghệ và vốn đầu tư.

Tại diễn đàn, các chuyên gia đã thảo luận, gợi mở các giải pháp, kiến nghị đề xuất những giải pháp phát triển nông nghiệp xanh, trong đó đề xuất một số giải pháp cụ để tháo gỡ khó khăn cho phát triển nông nghiệp xanh tại Việt Nam.

Cụ thể, để có nguồn vốn đầu tư cho tăng trưởng xanh, ngành nông nghiệp cần chú trọng huy động các nguồn lực xã hội, nhất là từ doanh nghiệp cho thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh. Tăng cường hợp tác quốc tế để kêu gọi hỗ trợ về tài chính và chuyển giao công nghệ nhằm đưa nông nghiệp Việt Nam thành hình mẫu về phát triển nông nghiệp xanh, carbon thấp, an toàn thực phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi nông sản toàn cầu. Cần đổi mới tư duy, nhận thức, chủ động thúc đẩy kinh tế xanh, tăng trưởng xanh, tiêu dùng xanh…

Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp và các địa phương cần tạo đột phá mới bằng hệ thống giải pháp đồng bộ, phát triển nông nghiệp sinh thái theo hướng đa giá trị, đa ngành, lồng ghép các giá trị kinh tế, xã hội, môi trường… Tận dụng tối đa ưu thế tự nhiên của các vùng miền cho phát triển nông nghiệp, bảo đảm sự tương tác với môi trường sinh thái. Đồng thời cần có chính sách tín dụng vốn đầu tư phù hợp với các hộ gia đình để họ đầu tư mở rộng quy mô sản xuất. Các thủ tục phải đơn giản, thuận tiện, cơ chế cho vay và thu nợ theo thời vụ của cây trồng, vật nuôi giúp nông dân yên tâm sản xuất…

Ngoài ra, theo các chuyên gia kinh tế, muốn tháo gỡ điểm nghẽn, vướng mắc thu hút đầu tư vào nông nghiệp xanh, trước tiên cần nỗ lực từ doanh nghiệp nghiệp - nhà đầu tư - nông dân - nhà quản lý. Trong đó, Việt Nam cần có nhiều chính sách, quyết định kêu gọi nhà đầu tư quan tâm nông nghiệp xanh, triển khai các dự án nông nghiệp phát triển theo hướng chất lượng, chuyển dịch mạnh hướng tới xuất khẩu một số sản phẩm.

Riêng địa phương cần tạo điều kiện thu hút các dự án sản xuất theo hướng an toàn hữu cơ, xây dựng chứng chỉ carbon rừng, hỗ trợ hợp tác sản xuất để hình thành các vùng nguyên liệu xanh...

Đối với thị trường đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp xanh, Việt Nam cần có chính sách hỗ trợ nghiên cứu dự báo thị trường trong nước gắn với thị trường nước ngoài để phát triển đầu ra cho một số cây con đặc thù, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài về đầu tư...

Được biết, thế giới đang đứng trước bài toán khó giải về đảm bảo an ninh lương thực. Nhu cầu về chuyển đổi hệ thống thực phẩm nông nghiệp theo hướng hiệu quả hơn, toàn diện hơn, linh hoạt hơn và bền vững hơn càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh đó, nền nông nghiệp Việt Nam đang có được dư địa phát triển rất lớn. Vì vậy, phải tận dụng được dư địa này để người nông dân thực sự được hưỡng lợi từ thành quả sản xuất của họ. Đồng thời, doanh nghiệp cũng có lợi trong phát triển, xuất khẩu, kinh doanh nông sản.

Đồng thời, doanh nghiệp bằng kinh nghiệm sản xuất kinh doanh và thực tiễn của mình cũng cần trao đổi thẳng thắn về những vấn đề có liên quan để nông nghiệp nước nhà thực sự bứt phá thành một nền kinh tế mũi nhọn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam và góp phần bảo đảm an ninh lương thực và là trụ đỡ cho nền kinh tế.

Nông nghiệp xanh đang trở thành xu hướng toàn cầu trong bối cảnh biến đổi khí hậu tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế thế giới và an ninh lương thực toàn cầu. Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 150/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu chung của Chiến lược là hướng tới xây dựng nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, đồng thời phát triển nông nghiệp dựa trên lợi thế địa phương theo hướng hiện đại, có năng suất, chất lượng, hiệu quả, bền vững và sức cạnh tranh cao thuộc nhóm dẫn đầu trong khu vực và trên thế giới, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia.

Đồng thời, thực thi Chiến lược đã tạo cơ chế, hành lang pháp lý khuyến khích hỗ trợ, tạo động lực cho doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư, sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn; cũng như thúc đẩy phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp để tăng giá trị chuỗi, từ cung ứng vật tư, dịch vụ đầu vào, sản xuất, sơ chế hoặc chế biến gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp…

Thanh An