Việt Nam cần phát triển thị trường vốn để có thể duy trì mức độ tăng trưởng cao

Việt Nam đã có bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp chi tiết

Theo Báo cáo do Khối Nghiên cứu Toàn cầu HSBC vừa phát hành, tại Việt Nam, yếu tố “E” trong ESG có tầm quan trọng hàng đầu đối với đất nước vốn đã quá quen với các mối đe dọa từ biến đổi khí hậu, đó là thiệt hại do lũ lụt và bão gây ra.

Ngân hàng Thế giới tin rằng, Việt Nam là một trong 5 quốc gia có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất và ước tính rằng, biến đổi khí hậu sẽ làm giảm thu nhập quốc dân của nước này lên tới 3,5% vào năm 2050. HSBC đánh giá các sáng kiến chống biến đổi khí hậu đang được thực hiện ở Việt Nam, cũng như các chương trình tài chính xanh còn non trẻ của thị trường này.

Tuy nhiên, các yếu tố “S” và “G” của ESG cũng ngày càng quan trọng với Việt Nam, thị trường cận biên đang bắt đầu bắt kịp các yếu tố quản trị và xã hội.

"Nhiều nhà đầu tư sẽ ngạc nhiên khi biết rằng quốc gia này đã có bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp chi tiết và đang đi đúng hướng với việc đáp ứng khá nhiều trong số 17 mục tiêu SDG của Liên Hợp Quốc", theo HSBC.

Bên cạnh đó, báo cáo của HSBC xem xét làm thế nào nguồn vốn nước ngoài có thể giúp gắn các thông lệ ESG vào hoạt động của doanh nghiệp. Để duy trì tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, Việt Nam sẽ cần phát triển thị trường vốn và vốn nước ngoài đóng vai trò quan trọng. Ví dụ, Việt Nam có mức đầu tư vào năng lượng tái tạo cao nhất trong ASEAN.

"Dựa trên cơ sở dữ liệu ESG của HSBC, chúng tôi xem xét các công ty hàng đầu trong danh mục VN30 của Việt Nam, đánh giá xem họ đã cải thiện các chỉ số ESG khác nhau như thế nào trong 5 năm qua. Điều đáng ngạc nhiên là thị trường chứng khoán của Việt Nam đã có một chỉ số bền vững", các chuyên gia phân tích cho biết.

Vì sao Việt Nam quan trọng

Vào tháng 6/2021, HSBC đã công bố báo cáo mô tả Việt Nam là một câu chuyện tăng trưởng hấp dẫn. Điều này có nghĩa là ESG sẽ ngày càng trở thành một yếu tố quan trọng đối với các nhà đầu tư.

Theo HSBC, Việt Nam vẫn là một trong những điểm đến đầu tư tốt nhất trong khu vực. Không chỉ là một câu chuyện thành công về chuỗi cung ứng gia công với lợi thế về vị trí địa lý, quốc gia này đang thiết lập một động cơ tăng trưởng kinh tế nội tại, điều này sẽ giúp Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn hơn theo đúng nghĩa của nó.

Việt Nam là mảnh đất màu mỡ cho những nhà đầu tư tìm kiếm sự tăng trưởng

HSBC cho biết, nền kinh tế Việt Nam đã phát triển nhanh chóng trong thập kỷ qua, là mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư đang tìm kiếm sự tăng trưởng. Để duy trì mức tăng trưởng này, Việt Nam cần phát triển thị trường vốn và vốn nước ngoài đóng vai trò quan trọng.

Với tầm quan trọng ngày càng tăng của việc đầu tư vào ESG, các doanh nghiệp tại Việt Nam sẽ chịu áp lực lớn hơn trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn ESG, tập trung vào tăng trưởng bền vững và công bố nhiều hơn về các vấn đề ESG.

Thị trường chứng khoán Việt Nam được HSBC cho rằng, nhìn chung tạo ra tăng trưởng lợi nhuận cao hơn hầu hết các thị trường phát triển và mới nổi; tuy nhiên, các nhà đầu tư thường e dè do những lo ngại liên quan đến các báo cáo tài chính dưới chuẩn và những gì họ nhìn nhận là các quy định mâu thuẫn, một rủi ro đầu tư thường liên quan đến các thị trường cận biên.

Các nhà đầu tư thường tính lợi nhuận cộng để bù đắp cho những yếu tố bất định này, nhưng khi việc công bố thông tin của doanh nghiệp được cải thiện, tâm lý nhà đầu tư cũng trở nên tốt hơn.

Hiệu ứng domino đa quốc gia đối với thực tiễn bền vững của các công ty niêm yết

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất khẩu là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Ví dụ, quốc gia này là một trong những nước hưởng lợi lớn từ sự chuyển hướng chuỗi cung ứng của châu Á và cũng nhận được nhiều vốn FDI nhất ở ASEAN, sau Singapore, tính theo tỷ lệ phần trăm GDP.

"Do các công ty toàn cầu tập trung ngày càng nhiều vào ESG và tính bền vững, họ đang đòi hỏi ngày càng nhiều các nguồn lực bền vững có chất lượng tốt ở các quốc gia nơi mình hoạt động", báo cáo HSBC cho biết.

Điển hình là lĩnh vực năng lượng tái tạo. Việt Nam đang ghi nhận mức đầu tư vào năng lượng tái tạo cao nhất trong khu vực ASEAN. Để thu hút thêm vốn FDI và cung cấp cho các công ty nước ngoài nguồn năng lượng bền vững hơn, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với năng lượng tái tạo.

Nhà phân tích Rahul Bhatia của Khối Nghiên cứu Toàn cầu HSBC cho rằng, Việt Nam có tiềm năng tốt nhất để đóng góp năng lượng tái tạo trên toàn khu vực ASEAN, với các khoản đầu tư nước ngoài đang thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành này.

Các chỉ số bền vững tại Việt Nam

Trên thực tế, HSBC nhận định, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có những bước tiến vững chắc trong lĩnh vực phát triển bền vững.

Cụ thể: Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Việt Nam, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam thành lập, hàng năm ghi nhận các công ty trong số 1.500 doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau dựa trên Bộ Chỉ số Doanh nghiệp Bền vững (CSI).

Hay Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) đã công bố Chỉ số Phát triển Bền vững Việt Nam (VNSI) vào năm 2017. VNSI là một chỉ số theo giá trị vốn hóa thị trường và tự do điều chỉnh, bao gồm các công ty niêm yết có điểm số cao nhất về tính bền vững dựa trên hơn 100 tiêu chí. Các yếu tố cấu thành của VNSI được lựa chọn từ danh mục VN100 Index, một chỉ số theo giá trị vốn hóa thị trường và tự do điều chỉnh của 100 công ty lớn nhất niêm yết trên HOSE.

VNSI được giới thiệu bởi HOSE, Tổ chức Hợp tác Quốc tế CHLB Đức (GIZ) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam. Các công ty cần đáp ứng các tiêu chí dựa trên những nguyên tắc của OECD về quản trị doanh nghiệp và Tiêu chuẩn Toàn cầu về Báo cáo Phát triển Bền vững (GRI) để được đưa vào danh mục này. VNSI hiện bao gồm 20 công ty, đứng đầu là các công ty tài chính.

Wai-Shin Chan, Giám đốc Trung tâm Biến đổi Khí hậu và Giám đốc Toàn cầu về Nghiên cứu ESG của HSBC, đã khẳng định sau khi cơ quan biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc công bố báo cáo mới nhất của mình, trong đó tuyên bố rằng những ảnh hưởng của con người “rõ ràng” đã làm nóng bầu khí quyển, đại dương và đất liền.

“Các nhà đầu tư sẽ đòi hỏi cao hơn từ các doanh nghiệp. Đối với những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phát thải nhiều carbon, họ cần suy nghĩ lại về các mô hình và chiến lược kinh doanh; đối với các ngành công nghiệp, cần có các giải pháp giảm thải carbon cải tiến hơn; đối với tất cả các phân khúc của nền kinh tế, cần chuẩn bị cho các tác động của biến đổi khí hậu", Wai-Shin Chan cho biết.

Các quy tắc và tiêu chí tuyển chọn của VNSI:

- HOSE chấm điểm và xem xét điểm ESG vào tháng 7 hàng năm, dựa trên thông tin của các cổ phiếu thuộc danh mục VN100 Index.

- Các cổ phiếu trong nhóm đủ điều kiện được sắp xếp theo thứ tự giảm dần dựa trên điểm ESG do HOSE đánh giá. Nếu trên hai cổ phiếu có cùng điểm ESG, các vị trí được xếp hạng theo thứ tự vốn hóa thị trường.

- Các lĩnh vực không được tính vào VNSI bao gồm: vũ khí và hệ thống phòng thủ, rượu, thuốc lá, cờ bạc, năng lượng hạt nhân và than.

- Trong trường hợp cổ phiếu bị loại bỏ khỏi danh mục VN100 Index, ngay lập tức, nó cũng sẽ bị loại khỏi VNSI.

- Để giảm mức độ tập trung của một cổ phiếu thành phần cụ thể, tỷ trọng vốn hóa thị trường của mỗi cổ phiếu thành phần trong VNSI được giới hạn ở mức 10%.

Nhuệ Mẫn