Việt Nam cần tiến lên vị trí cao hơn trong chuỗi cung ứng và sản xuất
GS. David Dapice và GS. Shang Jin-Wei, Đại học Columbia cho rằng để Việt Nam tiến lên những vị trí cao hơn trong chuỗi cung ứng và sản xuất, cần chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao; khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao.
Sáng 21/9 theo giờ địa phương, tại New York, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tọa đàm chính sách có chủ đề "Thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững trong môi trường kinh tế toàn cầu biến động" với các giáo sư, chuyên gia kinh tế, nhà nghiên cứu hàng đầu đến từ các trường Đại học Harvard, Columbia, Yale.
Đây là các cơ sở giáo dục và nghiên cứu chính sách có truyền thống lâu đời, tầm ảnh hưởng và danh tiếng ở cả Mỹ và toàn thế giới.
Cụ thể hóa Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ
Phát biểu đề dẫn, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Joe Biden ngày 10 - 11/9 vừa qua là dấu mốc lịch sử, nâng tầm quan hệ Việt Nam - Mỹ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Trong đó, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư là nền tảng, trọng tâm và động lực; hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo là đột phá.
Việt Nam đánh giá cao và coi trọng sự khẳng định của Mỹ về tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam; ủng hộ một nước Việt Nam "mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng".
Thủ tướng nêu rõ, chuyến thăm lần này tới Mỹ cũng nhằm cụ thể hóa Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững và Kế hoạch hành động triển khai thực hiện; trong đó có các lĩnh vực hợp tác về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục, đào tạo và tư vấn chính sách.
Thủ tướng khẳng định Việt Nam luôn coi trọng việc tăng cường đối thoại, trao đổi, tư vấn chính sách về các vấn đề kinh tế, phát triển với các trung tâm nghiên cứu hàng đầu của thế giới.
Thủ tướng đề nghị cuộc tọa đàm tập trung cụ thể hóa, làm sâu sắc hơn vấn đề xây dựng nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.
Đồng thời trao đổi sâu hơn về các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững của Việt Nam, hướng tới mục tiêu chiến lược theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII: đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Chia sẻ về những định hướng lớn trong đường lối phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, Thủ tướng cho biết sẽ tiếp tục kiên định, kiên trì mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Tuy nhiên, trong tình hình sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, trong khi các yếu tố nền tảng vĩ mô ổn định, Việt Nam ưu tiên hơn cho thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; qua đó tạo việc làm, sinh kế, thu nhập cho người dân.
Đồng thời, Việt Nam cũng tập trung thúc đẩy, tạo nền tảng vững chắc và những yếu tố đột phá cho tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong trung hạn, dài hạn;thực hiện nhất quán chủ trương xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất, hiệu quả.
Việt Nam cần nâng cao hơn tính hiệu quả và tự cường của nền kinh tế
Theo gợi ý của Thủ tướng, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đánh giá tình hình dự báo triển vọng kinh tế thế giới, nhận diện các thời cơ và thách thức, các động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là tác động, ảnh hưởng đến Việt Nam.
Những vấn đề cần lưu ý và khuyến nghị cho Việt Nam trong công tác chỉ đạo, điều hành, nhất là thực hiện mục tiêu ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô trong bối cảnh hiện nay. Những giải pháp, chính sách cần thiết cho phát triển bền vững trong trung hạn, dài hạn.
Theo GS. Thomas Vallely, Việt Nam đã làm rất tốt việc xác định và phân tích các vấn đề của mình, cũng như tìm phương cách giải quyết vấn đề. Qua đó, Việt Nam đã có những quyết sách rất đúng đắn khi xử lý các tình huống khủng hoảng, như vừa qua là đại dịch Covid-19, đặc biệt là trong vấn đề tiêm chủng, khi Chính phủ đã chuyển hướng kịp thời trong công tác phòng, chống dịch và huy động được nguồn vaccine từ khắp thế giới.
Ông cũng đánh giá cao việc ngay sau chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden, Chính phủ Việt Nam đã cùng Chính phủ Mỹ xây dựng kế hoạch chương trình hành động để cụ thể hóa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, đặc biệt là trong phát triển các ngành mới nổi.
GS. David Dapice, Kinh tế trưởng Chương trình Việt Nam, Trường Harvard Kennedy đánh giá nền kinh tế Việt Nam có độ mở rất lớn, do đó, thời gian tới, sẽ tiếp tục chịu tác động mạnh từ những khó khăn của kinh tế thế giới. Mặt khác, Việt Nam cũng phải cố gắng nhiều hơn nữa trong tự cường kinh tế, khi nền kinh tế có nhiều điểm sáng nhưng cũng còn không ít khó khăn.
Tuy nhiên, Việt Nam có vị trí thuận lợi và khả năng cao trong thu hút nguồn đầu tư đang dịch chuyển. GS. David Dapice và GS. Shang Jin-Wei, Đại học Columbia cho rằng để Việt Nam nâng cao hơn tính hiệu quả của nền kinh tế, tiến lên những vị trí cao hơn trong chuỗi cung ứng và sản xuất, cần tiếp tục chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao với kỹ năng tốt; tiếp tục hoàn thiện thể chế; khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao; bảo đảm cung ứng năng lượng; đa dạng hóa mặt hàng xuất khẩu; tăng cường mạng lưới an sinh xã hội…
Tỷ phú gốc Việt Chính Chu cho rằng Việt Nam cần tăng cường hợp tác với Mỹ trong những ngành có giá trị cao như công nghệ, bán dẫn, cũng như thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực ưu tiên, hướng tới vị trí hàng đầu trong chuỗi cung ứng. Ông cũng gợi ý thiết lập các quỹ đầu tư tương tự như mô hình Temasek của Singapore…
Lựa chọn ưu tiên và tổ chức thực hiện cần phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam
Lắng nghe các ý kiến, Thủ tướng cơ bản đồng tình với các ý kiến đại biểu phân tích về tình hình Việt Nam, tình hình thế giới, đưa ra các nhận định về quan hệ Việt Nam - Mỹ, tình hình chuyển dịch chuỗi cung ứng và cách thức để Việt Nam tranh thủ cơ hội, thuận lợi, hóa giải khó khăn, thách thức.
Thủ tướng đánh giá cao các ý kiến đề xuất các lựa chọn, thứ tự ưu tiên trong chính sách của Việt Nam như các ngành mới nổi, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ; tập trung phát triển hạ tầng; có bước đi phù hợp với điều kiện Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, phù hợp với xu thế thời đại, xu thế chuyển dịch chuỗi cung ứng và khả năng hỗ trợ của các nước, trong đó có Mỹ.
Thủ tướng cũng thống nhất với các đại biểu về nhận định vấn đề cuối cùng là yếu tố con người, đây là yếu tố quyết định; do đó, phải tập trung đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, với phương thức và nội dung đào tạo phù hợp với tình hình, đáp ứng yêu cầu phát triển của từng ngành, lĩnh vực ưu tiên của từng giai đoạn.
Cùng với đó, cần tổ chức sản xuất, tham gia chuỗi cung ứng như thế nào vừa đáp ứng điều kiện Việt Nam, tận dụng tối đa những lợi thế của Việt Nam, đặc biệt là những tiềm năng, lợi thế về nguồn lực con người Việt Nam như đang có dân số trẻ, cần cù, ham hiểu biết, cởi mở, lắng nghe, có tiềm năng lớn trong các lĩnh vực như toán học, công nghệ thông tin; đồng thời không tách rời xu thế thế giới, từ đó kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, sức mạnh bên trong và sức mạnh bên ngoài.
Trên cơ sở kết quả thảo luận, Thủ tướng giao các cơ quan liên quan nghiên cứu, chắt lọc, tiếp thu các ý kiến trao đổi để phục vụ công tác tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và trong chỉ đạo, điều hành trên các lĩnh vực, nhất là về ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và các giải pháp tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững, xây dựng nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế.
Thủ tướng mong muốn trong thời gian tới sẽ có dịp tiếp tục trao đổi, thảo luận chuyên sâu, cụ thể về từng nội dung trong các đối thoại chính sách, các nghiên cứu chuyên đề... để tiếp tục phục vụ ngày càng thiết thực, hiệu quả cho quá trình phát triển của Việt Nam.