Việt Nam cơ bản không còn tàu cá '3 không'

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại Phiên họp.

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, đến nay, chúng ta đã cơ bản khắc phục được các nội dung theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10-2023: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; xử lý tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép); xử lý hình sự đối với các hành vi liên quan đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Hiện cả nước còn 888 tàu cá "3 không", theo báo cáo của địa phương là tàu đã hư hỏng, không còn khả năng hoạt động, một số chủ tàu không có nhu cầu đăng ký để đi hoạt động và một số tàu không còn tồn tại tại địa phương.

Các địa phương khởi tố 39 vụ hình sự và đưa ra xét xử công khai 10 vụ về các tội: Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức, hợp thức hóa hồ sơ; liên quan hành vi tháo, gửi thiết bị VMS; chế tạo, sử dụng trái phép vật liệu nổ…

Tổng số tiền xử phạt hành vi vi phạm chống IUU trong năm 2024 là gần 100 tỷ đồng đối với 4.31 trường hợp (năm 2023 là trên 89 tỷ đồng và 4.022 trường hợp).

Kết quả xác minh, xử lý các hành vi vi phạm ngắt kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép trên biển, vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài vẫn còn rất thấp so với các vụ việc được phát hiện. Cụ thể trong năm 2024, mới xử phạt 2/847 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển; 838/32.511 lượt tàu ngắt kết nối VMS (từ 6 giờ đến dưới 10 ngày và từ 10 ngày trở lên).

Trung tướng Đỗ Trọng Bình, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam cho biết, với việc xử lý quyết liệt của các lực lượng trong thời gian qua, một số chủ tàu đã thay đổi phương thức khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài, như không xâm nhập sâu, thời gian khai thác ngắn. Trung tướng Đỗ Trọng Bình đề nghị tập trung tăng cường xử phạt tình trạng mất kết nối VMS, rõ quy trình xác minh, xử lý, chứ không thể để tỷ lệ 2-3% như hiện nay.

Đại diện Bộ Ngoại giao cho biết, trong năm 2024, các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài đã hỗ trợ đưa về khoảng 600 ngư dân sau khi hoàn thành các vi phạm liên quan đến khai thác bất hợp pháp tại vùng biển nước ngoài; chuyển phán quyết, thông báo bắt giữ ngư dân, hồ sơ nhiều vụ việc về trong nước.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, nếu không thay đổi cách làm thì không chuyển biến, từ cách thức báo cáo, xây dựng cơ sở dữ liệu quản trị nghề cá quốc gia liền mạch giữa các vùng khai thác (bờ, lộng, khơi); hỗ trợ cho các cảng cá tư nhân đầu tư để đủ điều kiện cho tàu cá xuất, nhập bến thuận lợi theo quy định…

Kết luận cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu trong quý I-2025, Bộ NN&PTNT phải hoàn thành kết nối đồng bộ, thống nhất, liên thông từ Trung ương đến địa phương Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), Hệ thống giám sát tàu cá (VMS), Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT).

Phó Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT lập các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành trong quý I-2025 đối với việc thực hiện quản lý, cập nhật dữ liệu về tàu cá tại địa phương; trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước khi không xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm IUU; việc tuân thủ IUU của các cơ sở thu mua, chế biến, xuất khẩu hải sản.

V.G.P