Việt Nam đạt được nhiều bước tiến về quyền con người
Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những bước tiến trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người thông qua việc phê chuẩn các điều ước quốc tế quan trọng về quyền con người.
Đó là khẳng định của bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tại hội thảo giới thiệu về Kế hoạch tổng thể thực hiện các khuyến nghị UPR chu kỳ III mà Việt Nam chấp nhận, diễn ra ngày 4/9, tại Hà Nội, do Bộ Ngoại giao phối hợp với UNDP tại Việt Nam tổ chức.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Hoài Trung, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao khẳng định, với chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam rất coi trọng và tham gia đầy đủ, nghiêm túc vào cơ chế UPR ngay từ chu kỳ I (2009); việc thực hiện các khuyến nghị UPR cũng đã mang lại những tác động đến mọi mặt đời sống xã hội ở Việt Nam, như hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân.
Kinh nghiệm của Việt Nam trong việc tham gia hiệu quả trong cơ chế UPR cũng được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, nhất là việc ban hành các Kế hoạch Tổng thể để thực hiện các khuyến nghị qua các chu kỳ.
Cam kết và nỗ lực của Việt Nam trong tham gia cơ chế UPR cũng được ghi nhận và đánh giá cao trong phát biểu của đại diện Liên hợp quốc tại Việt Nam. Cụ thể, bà Caitlin Wiesen, đại diện Thường trú của UNDP Việt Nam khẳng định, trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những bước tiến trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người thông qua việc phê chuẩn các điều ước quốc tế quan trọng về quyền con người, bao gồm việc phê chuẩn Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người (CAT) và Công ước về Quyền của người khuyết tật (CRPD).
“Việt Nam cũng đã nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý trong nước thông qua việc sửa đổi Bộ Luật hình sự và Bộ Luật tố tụng hình sự năm 2015 với một số điều khoản phù hợp hơn với các điều ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. Những tiến triển này đã được các quốc gia khác ghi nhận và hoan nghênh trong UPR”- bà Caitlin Wiesen nhấn mạnh.
Theo Vụ các Tổ chức quốc tế - Bộ Ngoại giao, xuyên suốt cả 3 chu kỳ UPR trong hơn 10 năm qua, Việt Nam luôn nghiêm túc tham gia vào các chu kỳ UPR và thực hiện đầy đủ các khuyến nghị mà Việt Nam chấp thuận. Tham gia cơ chế UPR, Việt Nam không chỉ thể hiện vai trò, trách nhiệm của một nước thành viên Liên hợp quốc, mà còn tận dụng cơ chế này thông tin cho cộng đồng quốc tế về chính sách, pháp luật, thành tựu của Việt Nam về quyền con người.
Phần lớn các khuyến nghị chu kỳ III mà Việt Nam nhận được đều phù hợp với đường lối đổi mới và chủ trương, chính sách của Nhà nước ta trong việc bảo đảm và thúc đẩy quyền con người, là sự bổ sung hữu ích và giúp định hướng rõ hơn các ưu tiên của Việt Nam về đảm bảo quyền con người.
Trong tổng số 291 khuyến nghị nhận được, vào tháng 7/2019, Việt Nam đã tuyên bố chấp thuận 241 khuyến nghị (chiếm gần 83%), trong đó 220 khuyến nghị chấp thuận đầy đủ. Đây là tỉ lệ chấp thuận cao so với mặt bằng chung của các quốc gia (tỉ lệ trung bình 2009-2018 của các nước đạt 73,33%; tỉ lệ chấp thuận của Việt Nam chu kỳ II đạt 80,2%).
Phát biểu tại hội thảo, ông Trần Chí Thành, Phó Vụ trưởng Vụ các tổ chức quốc tế cho biết, trên cơ sở tổng hợp, phân loại các khuyến nghị UPR chu kỳ III mà Việt Nam đã chấp thuận, Kế hoạch Tổng thể đặt ra 6 nhóm giải pháp chính. Trong đó có giải pháp về hoàn thiện pháp luật, thể chế về quyền con người.
Bên cạnh đó là nhóm giải pháp về chính sách bảo đảm các quyền kinh tế, xã hội, văn hóa; nhóm giải pháp về chính sách bảo đảm các quyền dân sự, chính trị…Ngoài ra, Kế hoạch Tổng thể cũng có cách tiếp cận rất cụ thể, ghi nhận các nhu cầu khác nhau của từng nhóm dễ bị tổn thương và đề ra từng giải pháp riêng, phù hợp với từng nhóm.
Tại Hội thảo, các chuyên gia đến từ các cơ quan thuộc Chính phủ, viện nghiên cứu và LHQ đã trình bày về kết quả thực hiện các quyền con người, bảo đảm quyền của các nhóm yếu thế trong xã hội, tăng cường giáo dục về quyền con người… tại Việt Nam.
Các khuyến nghị Việt Nam chấp thuận trong chu kỳ III tập trung vào: Hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người, nhất là liên quan đến thể chế hóa các điều khoản trong các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên, cải thiện khuôn khổ pháp lý về tư pháp hình sự, tiếp cận pháp lý, quyền của người lao động (chiếm 33/241 khuyến nghị chấp thuận); Thúc đẩy hơn nữa quyền kinh tế, văn hóa, xã hội như tăng cường tiếp cận y tế, nước sạch, giáo dục, dịch vụ công, xóa bỏ bất bình đẳng (chiếm 46/241 khuyến nghị chấp thuận); Thúc đẩy quyền của các nhóm dễ bị tổn thương, nhất là trong bình đẳng giới, quyền trẻ em, quyền của người khuyết tật và quyền của người dân tộc thiểu số (chiếm 62/241 khuyến nghị chấp thuận).