Việt Nam là nước đầu tiên ở Đông Nam Á luật hóa lao động giúp việc gia đình
Báo cáo Biến việc làm thỏa đáng thành hiện thực cho lao động giúp việc gia đình: Tiến bộ và triển vọng tại châu Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho thấy sau 10 năm kể từ khi Công ước 189 về lao động giúp việc gia đình năm 2011 được thông qua, phần lớn lao động giúp việc gia đình ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương vẫn không thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động quốc gia. 84,3% trong số họ vẫn làm các công việc phi chính thức.
Việc không thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật lao động quốc gia và tình trạng phi chính thức duy trì ở mức cao tiếp tục ảnh hưởng nặng nề đến điều kiện làm việc của lao động giúp việc gia đình ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Theo ILO, Việt Nam là một trong số ít quốc gia trong khu vực đưa lao động giúp việc gia đình thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động. Bộ Luật Lao động 2019 và Nghị định số 145/2000/NĐ-CP đi kèm quy định lao động gia đình phải có hợp đồng bằng văn bản, đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định, trong đó có giới hạn về thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi. Trong số các nước Đông Nam Á, chỉ có ở Việt Nam là lao động giúp việc gia đình được hưởng một mức lương tối thiểu ít nhất bằng mức lương tối thiểu dành cho các lao động khác. Theo báo cáo của ILO, 19% lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam làm việc thông qua các nhà cung cấp dịch vụ và số lượng lao động giúp việc gia đình di cư ra nước ngoài làm việc liên tục tăng trong thập kỷ qua.
Hiện khu vực châu Á - Thái Bình Dương có 38,3 triệu lao động giúp việc gia đình từ 15 tuổi trở lên (trong đó 78,4% là nữ), tương ứng với 50,6% lao động giúp việc gia đình trên toàn thế giới. Đây là khu vực sử dụng nhiều lao động giúp việc gia đình nhất trên toàn thế giới, trong đó Trung Quốc chiếm phần lớn số lao động này (22 triệu). Đa số lao động giúp việc gia đình trong khu vực không được áp dụng bất cứ giới hạn nào về thời giờ làm việc (71%) hay được hưởng chế độ nghỉ hằng tuần (64%) theo quy định của pháp luật lao động hiện hành.