Việt Nam - Mỹ: Tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh và thực thi pháp luật

Hợp tác đi vào chiều sâu và đạt kết quả tích cực

Đây là vấn đề được trao đổi và thảo luận tại Đối thoại an ninh và thực thi pháp luật Việt Nam - Mỹ lần thứ nhất, do Bộ Công an Việt Nam phối hợp với Bộ Ngoại giao Mỹ tổ chức mới đây tại Hà Nội. Trung tướng Lê Quốc Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an cùng Quyền Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Shelby Smith Wilson và Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Mare Knapper đồng chủ trì Đối thoại. Tham dự Đối thoại về phía Việt Nam có đại diện các đơn vị chức năng của Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Tổng cục Hải quan. Về phía Mỹ có đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Bộ An ninh nội địa, Bộ Nội vụ và đại diện Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam.

Các đại biểu tham dự Đối thoại an ninh và thực thi pháp luật Việt Nam - Mỹ lần thứ nhất

Việt Nam và Mỹ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược của nhau. Việc hai nước quyết định nâng cấp quan hệ hai nước lên đối tác chiến lược toàn diện là quyết định đúng đắn thể hiện tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo cấp cao hai nước và nỗ lực tăng cường hợp tác song phương, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau, phù hợp với lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Liên quan đến lĩnh vực an ninh và thực thi pháp luật, trong Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Mỹ lên Đối tác chiến lược toàn diện hồi năm ngoái nhân chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Việt Nam có đoạn viết: “Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan thực thi pháp luật và tư pháp hình sự hai nước”, trong đó có “chống tội phạm xuyên quốc gia, nạn cướp biển, rửa tiền, nạn mua bán người, buôn bán trái phép chất ma túy và tiền chất ma túy, tội phạm mạng và tội phạm công nghệ cao”.

Trên cơ sở định hướng trên, quan hệ hợp tác an ninh, thực thi pháp luật giữa Bộ Công an Việt Nam và các cơ quan đối tác của Mỹ như Hội đồng An ninh quốc gia, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ... đã đi vào chiều sâu và đạt nhiều kết quả tích cực. Thông qua kênh hợp tác này, hai bên đã hợp tác chia sẻ nhiều thông điệp cấp cao, thông tin chiến lược, trao đổi thông tin phòng, chống tội phạm, truy bắt và bàn giao đối tượng truy nã cũng như hợp tác chuyển giao công nghệ và đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực.

Trong cuộc Đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam - Mỹ lần thứ nhất kể từ khi hai nước xác lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện hồi thành 3-2024 tại Washington D.C, cả Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đều đánh giá với đà phát triển mới của mối quan hệ song phương, hai nước đã thúc đẩy quan hệ đối tác trong nhiều lĩnh vực, trong đó có hợp tác trong lĩnh vực an ninh. Việt Nam đã tham gia sáng kiến Liên minh toàn cầu về ứng phó với các mối đe dọa từ ma túy tổng hợp, nhằm ngăn chặn dòng chảy ma túy tổng hợp và tiền chất trong khu vực và trên thế giới. Phía Mỹ tích cực hợp tác với Việt Nam về an ninh cảng biển nhằm bảo vệ chuỗi cung ứng trước các mối nguy cơ khác liên quan tới gian lận thương mại và phổ biến vũ khí hạt nhân.

Một trong những kết quả cụ thể của hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực an ninh và thực thi pháp luật là Bộ Công an Việt Nam đã phối hợp hiệu quả với các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ trong tìm kiếm, bắt giữ và dẫn độ 2 tội phạm đặc biệt nguy hiểm bị Mỹ truy nã là Polie Phan và Jaiden Nguyen lần lượt vào ngày 20 và 22-6-2023. Đây là kết quả của chiến dịch truy bắt chung xuyên quốc gia kéo dài bốn tháng, với sự phối hợp của nhiều cơ quan khác nhau, bao gồm Cục Đối ngoại Bộ Công an Việt Nam, Cục Hình sự Bộ Công an phía Nam, Phòng tội phạm truy nã Bộ Công an phía Nam, Công an tỉnh Đắk Lắk, Lực lượng đặc nhiệm truy nã vùng Vịnh thuộc Cảnh sát tư pháp Mỹ (Houston), Đội Điều tra hình sự Sở Cảnh sát Houston.

Nhiều lĩnh vực có thể mở rộng hợp tác

Trên cơ sở những kết quả đạt được, Việt Nam và Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực an ninh và thực thi pháp luật. Trong khuôn khổ Đối thoại an ninh và thực thi pháp luật Việt Nam - Mỹ lần thứ nhất, hai bên đã trao đổi về một loạt vấn đề an ninh khu vực và phòng chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, bao gồm phòng chống tội phạm ma túy, mua bán động thực vật hoang dã, mua bán người, tội phạm trên không gian mạng, rửa tiền và chống chủ nghĩa cực đoan bạo lực. Các đại biểu cũng trao đổi về các ưu tiên về nâng cao năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật và tư pháp hình sự, cũng như tăng cường hợp tác về thực thi pháp luật nhằm giải quyết những thách thức chung liên quan tới tội phạm xuyên quốc gia.

Trong nhiều cuộc gặp và trao đổi với phía Mỹ, lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam luôn khẳng định tiếp tục là đối tác tin cậy, quan trọng của nhiều cơ quan hữu quan Mỹ như Bộ Ngoại giao, Bộ An ninh nội địa, Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Cơ quan Điều tra liên bang (FBI), Cơ quan phòng, chống ma túy (DEA), Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA)… Cả hai bên đều tích cực thúc đẩy việc sớm ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, Hiệp định dẫn độ, Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù nhằm tạo khuôn khổ pháp lý, góp phần tăng cường hợp tác trong lĩnh vực thực thi pháp luật.

Đi vào các lĩnh vực cụ thể, hai bên có thể tăng cường nâng cao năng lực, trao đổi thông tin, hợp tác điều tra, truy bắt, bàn giao tội phạm phục vụ cho công tác truy tố, xét xử của mỗi nước trên nguyên tắc có đi có lại, phù hợp với luật pháp hiện hành của mỗi nước và các nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế, tránh để các đối tượng phạm tội, đặc biệt là tội phạm về kinh tế, lợi dụng Mỹ làm địa bàn lẩn trốn.

Việt Nam và Mỹ cũng có thể hợp tác trong lĩnh vực điều tra tội phạm về ma túy. Trong xu thế hội nhập, toàn cầu hóa, hoạt động phạm tội về ma túy ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới có ảnh hưởng nhất định đến Việt Nam. Với quan điểm phòng ngừa và ngăn chặn ma túy từ xa, từ sớm, từ nơi xuất phát, không để Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển ma túy quốc tế, Việt Nam mong muốn đẩy mạnh hợp tác với các nước, trong đó có Mỹ là nước có nhiều kinh nghiệm về kiểm soát ma túy, ứng dụng khoa học công nghệ trong phòng, chống ma túy.

Nâng cao năng lực phòng, chống các mối đe dọa trên không gian mạng, phát triển các biện pháp an ninh mạng và nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm mạng cũng là lĩnh vực mà Việt Nam và Mỹ có thể tăng cường hợp tác. Hai bên có thể tổ chức các phiên đối thoại, tập trung vào nhiều nội dung thúc đẩy hợp tác về an ninh mạng như đề xuất những nội dung đào tạo, nâng cao năng lực về an ninh mạng, ngoại ngữ cũng như phối hợp về chuyên môn giữa các cơ quan chức năng hai bên; thúc đẩy việc ký kết các văn kiện về an ninh mạng giữa Bộ Công an Việt Nam và cơ quan chức năng của Mỹ như Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN.

HOÀNG SƠN