Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ xu thế dịch chuyển đầu tư của EU

Tuy nhiên, thực tế, còn nhiều DN chưa nắm bắt tốt cơ hội trong liên kết với các DN, đối tác từ EU để tận dụng thuế quan ưu đãi, tiếp cận nguồn nguyên liệu và công nghệ chất lượng, tham gia vào chuỗi cung ứng từ một trong những khu vực kinh tế hàng đầu thế giới.

EU chiếm khoảng 40% lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam.

Tại Tọa đàm Liên kết với doanh nghiệp EU, tận dụng hiệu quả EVFTA do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 6/10, ông Lương Văn Tự - nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương, nguyên Trưởng đoàn đàm phán kinh tế thương mại Chính phủ gia nhập WTO và AEC, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam cho biết, hiện nay, EU là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu (XK) lớn thứ 3, thị trường nhập khẩu lớn thứ 5. Chỉ riêng năm 2022 kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU đạt 62,24 tỷ USD, tăng 9,2% so với năm 2021 và chiếm tỷ trọng 8,5% trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam. Trong đó, EU là thị trường quan trọng nhất đối với cà phê Việt Nam. Hiện tại, EU chiếm khoảng 40% lượng cà phê XK Việt Nam.

Theo ông Lương Văn Tự, với hiệp định EVFTA, khi thuế đối với cà phê rang xay, cà phê hòa tan và các sản phẩm khác của cà phê xuống đến 0% sẽ tạo điều kiện cho chế biến và nâng cao giá trị của cà phê Việt Nam để bán vào EU và nâng cao kim ngạch XK. Nhiều DN Việt Nam tăng cường đầu tư vào khâu chế biến để gia tăng XK đi EU và các thị trường có FTA.

Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Phúc Sinh Group chia sẻ, EU là thị trường lớn nhất của Phúc Sinh, chiếm từ 45% đến 55% tổng doanh thu của DN. Tuy nhiên, khi EVFTA được thực thi, không chỉ DN Việt mà nhiều DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam cũng tận dụng việc giảm thuế từ Việt Nam sang châu Âu để XK, do đó, các DN Việt Nam sẽ phải cạnh tranh rất nhiều trong cùng một mặt hàng XK. Hiệp định này mang lại rất nhiều thuận lợi cho cả hai bên. Tuy vậy, mang lại thuận lợi lớn thì cạnh tranh cũng rất nhiều. Bởi, trước đây phần nguyên liệu hầu như các DN châu Âu ít đầu tư, nhưng sau khi có EVFTA, họ quay lại đầu tư để cạnh tranh với các DN Việt Nam. “Đây là điều thúc đẩy các DN Việt Nam phải thay đổi quản lý, thay đổi sáng tạo, thay đổi cách làm để phù hợp có thể cạnh tranh được với một thị trường mở”, ông Phạm Minh Thông nói.

Ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng, Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương cho rằng, trong bối cảnh địa chính trị phức tạp như hiện nay, việc EU đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa chuỗi cung ứng là một điều tất yếu. Xu hướng chung là các DN sẽ dịch chuyển sang các thị trường có môi trường chính trị ổn định, môi trường kinh doanh, đầu tư thuận lợi cho họ tiếp cận các thị trường trên thế giới. Về lợi ích đối với Việt Nam, ông Khanh cho rằng, chắc chắn Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ xu thế này. Vì theo khảo sát của Phòng Thương mại châu Âu (Eurocham) thì 1/3 DN EU đã lựa chọn Việt Nam trong Top 5 điểm đến để họ đầu tư hay mở rộng đầu tư. Ngoài ra, khi có nhiều đầu tư từ EU vào Việt Nam thì tính lan tỏa rất lớn, bên cạnh đó, hiện nay nhiều DN EU tích cực chia sẻ những công nghệ hay kỹ thuật với các DN Việt Nam.

Trong thời gian tới khi EVFTA đi vào quá trình thực thi một cách sâu sắc hơn, lộ trình giảm thuế tiệm cận dần mức độ 0 – 5% thì cơ hội sẽ nhiều hơn cho cả DN Việt Nam và EU. Đấy chính là cơ hội để tăng hơn nữa đầu tư.

Để đón đầu làn sóng đầu tư này, ông Ngô Chung Khanh cho biết, DN Việt Nam phải chú ý nâng cao trình độ quản trị và đặc biệt phải rất quan tâm đến phần truy xuất nguồn gốc, truy xuất xuất xứ bởi sắp tới những quy định của EU như đạo luật chuỗi cung ứng sẽ là đạo luật bắt buộc đánh vào nhà nhập khẩu EU, trong đó các DN từ Việt Nam. Đặc biệt, quan tâm đến vấn đề sở hữu trí tuệ, lao động và môi trường, phát triển bền vững. “Nếu làm được thì cơ hội để chúng ta tham gia vào chuỗi cung ứng EU trong thời gian tới sẽ rất mạnh”, ông Ngô Chung Khanh nói.

Để hỗ trợ các DN trong tuần tới, lãnh đạo Bộ Công Thương sẽ chủ trì một hội nghị lãnh đạo các Sở Công Thương trên toàn quốc để rà soát lại, đánh giá lại việc thực thi các hiệp định thương mại và đặc biệt chia sẻ các kinh nghiệm thành công trong việc kết nối giữa DN trong nước với DN nước ngoài nói chung và DN EU nói chia riêng sẽ được chia sẻ và từ đó các tỉnh học lẫn nhau để lan tỏa. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng tập trung các hoạt động xúc tiến thương mại để giúp DN hiểu khách hàng, thị trường, từ đó, có hướng đi bài bản để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng.

Lưu Hiệp