Việt Nam sẽ trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu

Cơ hội tham gia sâu vào ngành công nghiệp bán dẫn

Hiệp hội Bán dẫn toàn cầu (SEMI) dự báo, thị trường bán dẫn của Việt Nam dự kiến sẽ đạt 7,01 tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng ngành bình quân mỗi năm khoảng 6,69% trong giai đoạn 2023 - 2028. Việt Nam đang đứng trước cơ hội tham gia sâu vào ngành công nghiệp bán dẫn.

Trước bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang bùng nổ, Việt Nam được kỳ vọng sẽ trở thành một trung tâm cung ứng nguyên vật liệu, linh kiện, cụm lắp ráp… cho ngành sản xuất thiết bị bán dẫn, từ đó ngày càng tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị của ngành thiết bị bán dẫn toàn cầu. Với nền tảng nhân lực dồi dào và chi phí sản xuất cạnh tranh, Việt Nam đủ khả năng khai thác những cơ hội này để vươn lên mạnh mẽ.

Về tiềm năng của Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, ông Kees van Baar - Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam cho biết, chuỗi cung ứng sản xuất thiết bị bán dẫn vốn rất đồ sộ với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn- nhỏ trên toàn thế giới trong nhiều phân khúc. Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng và phát huy ngành công nghiệp phụ trợ hiện có để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị này. Sản xuất thiết bị là trụ cột của ngành công nghiệp bán dẫn Hà Lan, và Hà Lan sẵn sàng hợp tác với Việt Nam để cùng đóng góp vào sự phát triển chung của ngành bán dẫn toàn cầu.

Việt Nam được kỳ vọng sẽ trở thành một trung tâm cung ứng nguyên vật liệu, linh kiện, cụm lắp ráp cho ngành sản xuất thiết bị bán dẫn.

Ông KC Ang, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Khu vực Đông Nam Á của SEMI, Chủ tịch khu vực châu Á, Global Foundries cũng khẳng định vai trò ngày càng lớn của Việt Nam trong chuỗi cung ứng ngành bán dẫn. Quy mô thị trường bán dẫn Việt Nam, theo SEMI đã đạt 18,23 tỷ USD trong năm 2024, đạt tốc độ tăng trưởng kép 11,48% trong những năm qua. "Có thể nói, Việt Nam đang đứng trước cơ hội tham gia sâu vào ngành công nghiệp bán dẫn và đã thể hiện rõ khát vọng trở thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu", Chủ tịch KC Ang nói.

Về xu hướng phát triển và các thành phần tham gia ngành sản xuất thiết bị bán dẫn toàn cầu, và xác định cơ hội của Việt Nam nằm tại đâu trong chuỗi cung ứng này, ông Steven Lim KT, Phó Chủ tịch Besi phụ trách dự án chiến lược tại Việt Nam khẳng định: Nhà máy Besi tại Việt Nam là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng thiết bị đóng gói bán dẫn tiên tiến của Besi, đồng thời Besi cũng luôn chào đón các nhà cung cấp tại Việt Nam.

Theo các doanh nghiệp, việc xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ cho ngành công nghiệp bán dẫn, đặc biệt trong sản xuất thiết bị, là vô cùng cần thiết. Sự kết nối, hợp tác giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước sẽ là yếu tố then chốt giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào chuỗi giá trị này.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng, trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, ngành công nghiệp bán dẫn không chỉ là nền tảng của công nghệ hiện đại, mà hơn thế nữa, còn là yếu tố cốt lõi quyết định đến sức mạnh của nền kinh tế số, quyết định đến sự phát triển của các ngành công nghệ đột phá, từ trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data) đến tự động hóa. Bên cạnh đó, diễn biến phức tạp về địa chính trị thế giới đã thúc đẩy các quốc gia đa dạng hóa chuỗi cung ứng và tìm kiếm nguồn cung ứng linh kiện ổn định và bền vững hơn.

"Việt Nam với lợi thế lớn là quốc gia có nền chính trị ổn định, kinh tế tăng trưởng tốt liên tục trong nhiều năm, có nguồn nhân lực trẻ, dồi dào, có đam mê sáng tạo đang là điểm đến đầy hứa hẹn cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực bán dẫn", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Việt Nam cần chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao

Một phần quan trọng hệ sinh thái bán dẫn là nguồn nhân lực. Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quyết định sự thành công của ngành bán dẫn. Do vậy, nhận thức rõ về cơ hội này, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm nhân lực bán dẫn toàn cầu vào năm 2030 và trung tâm về công nghiệp bán dẫn và điện tử toàn cầu đến năm 2040.

Mục tiêu này không chỉ là tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, mà còn hướng tới xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tiên tiến, hấp dẫn của khu vực và thế giới, giúp Việt Nam tự chủ và phát triển bền vững trong lĩnh vực này. Để đạt được mục tiêu, Việt Nam đã có những giải pháp để hiện thực hóa, trong đó trọng tâm là phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn của Việt Nam.

Dự kiến đến năm 2030, đào tạo được ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên, 1.300 giảng viên được đào tạo chuyên sâu về bán dẫn, xây dựng các phòng thí nghiệm cấp quốc gia và cấp cơ sở phục vụ đào tạo nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn và xây dựng môi trường kinh doanh hấp dẫn với nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp công nghệ cao.

Dự kiến, trong năm 2024, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư để hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đầu tư tạo tài sản cố định, sản xuất sản phẩm công nghệ cao… góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghiệp bán dẫn toàn cầu. "Việt Nam đã hội tụ các điều kiện để sẵn sàng đón nhận, hợp tác với các doanh nghiệp, nhà đầu tư từ khắp nơi trên thế giới trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

Đánh giá chiến lược đào tạo nhân lực bán dẫn của Việt Nam, bà Mariam Sherman, Giám đốc quốc gia của Ngân hàng Thế giới khu vực Việt Nam, Lào, Campuchia cho rằng, Việt Nam có nền tảng vững chắc từ giáo dục phổ thông, bước tiếp theo là đầu tư cho giáo dục đại học để tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai. Con đường phía trước của Việt Nam tương đối rõ ràng với các mục tiêu quan trọng, nhất là phát triển nguồn nhân lực cao. Đây là cách Việt Nam có thể chuyển mình từ một trung tâm chế biến chế tạo thành trung tâm công nghệ cao của thế giới.

Theo các chuyên gia, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực thiết bị bán dẫn là một quá trình dài hơi, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác của nhiều bên liên quan. Việt Nam cần chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao, bao gồm đội ngũ kỹ sư có chuyên môn và lao động có tay nghề, đáp ứng yêu cầu đặc thù của ngành này.

Để thực hiện được mục tiêu này, đã có những cam kết mạnh mẽ từ các bên tham gia về việc tiếp tục đẩy mạnh hợp tác phát triển chuỗi cung ứng, đầu tư vào đào tạo và nghiên cứu, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhằm đưa Việt Nam trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn toàn cầu, góp phần vào sự phát triển chung của ngành công nghiệp bán dẫn thế giới.

Lưu Hiệp