Việt Nam tăng tốc hoàn thiện hệ thống mã số rừng trồng

Tuần tra bảo vệ rừng

Theo Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, mã số rừng trồng là bước đi quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa ngành lâm nghiệp. Mã số không chỉ giúp xác định cụ thể từng khu rừng, mà còn kết nối dữ liệu giữa chủ rừng, cơ quan quản lý và doanh nghiệp chế biến - xuất khẩu.

Hệ thống này giúp quản lý rừng minh bạch, thuận lợi trong việc cấp chứng chỉ rừng và đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc gỗ hợp pháp của các thị trường khó tính. Khi EUDR (Quy định chống mất rừng của EU) có hiệu lực, doanh nghiệp xuất khẩu gỗ Việt Nam buộc phải chứng minh nguyên liệu không liên quan đến phá rừng, thoái hóa đất hay vi phạm quy định bảo tồn.

Diện tích rừng trồng của Việt Nam hiện nay có trên 4,57 triệu ha. Theo Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, khi mã số vùng trồng rừng theo lô gỗ đi vào chuỗi cung ứng, việc tổ chức và phát triển chuỗi cung ứng gỗ hợp pháp và truy xuất nguồn gốc sẽ thuận lợi hơn, chi phí ít hơn.

Đồng thời, tạo nền tảng số hóa cơ sở dữ liệu sản xuất, kinh doanh rừng trồng, kết nối mạnh mẽ với thị trường và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Việc cấp mã số vùng trồng rừng cũng là một trong những yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng, tham gia vào chuỗi cung ứng trên toàn cầu.

Tính đến nay, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đã phối hợp Viện Khoa học Lâm nghiệp thí điểm cấp mã số vùng trồng tại 5 tỉnh miền núi phía Bắc. Kết quả ban đầu cho thấy, mô hình này giúp kiểm soát tốt hơn nguồn gốc nguyên liệu, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp xin cấp chứng chỉ rừng theo tiêu chuẩn quốc tế.

Dù vậy, việc triển khai vẫn gặp khó khăn do thiếu cơ sở dữ liệu đồng bộ giữa các địa phương, nguồn lực kỹ thuật hạn chế và đặc biệt là sự thiếu nhận thức của một số doanh nghiệp nhỏ về tầm quan trọng của mã số vùng trồng đối với xuất khẩu.

Tại hội thảo “Mã số rừng trồng gắn với thực hiện quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng” mới đây, từ cơ quan quản lý, tài trợ quốc tế đến thực tiễn địa phương, các đại biểu đều chung nhận định, Việt Nam cần nhanh chóng hoàn thiện hệ thống mã số rừng để kiểm soát nguồn gốc gỗ hợp pháp và thích ứng với các tiêu chuẩn mới như EUDR của Liên minh châu Âu.

Đồng thời, tập trung thảo luận 4 nhóm nội dung: đánh giá thực trạng triển khai mã số rừng trồng và các khó khăn về kỹ thuật, pháp lý; xác định mối liên kết giữa mã số rừng trồng, quản lý rừng bền vững, chứng chỉ rừng và truy xuất nguồn gốc gỗ hợp pháp; đề xuất cơ chế phối hợp giữa cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức chứng chỉ rừng; thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc, kết nối dữ liệu vùng trồng với hệ thống giám sát, quản lý rừng quốc gia.

Qua đó, thống nhất quan điểm rằng, mỗi vùng rừng được gắn mã số đồng nghĩa với việc dữ liệu sản xuất được số hóa, có thể kiểm chứng và chia sẻ giữa các bên - điều mà thị trường phát triển coi là tiêu chuẩn bắt buộc. Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xem xét đưa mã số rừng vào hệ thống giám sát quốc gia, tích hợp cùng chương trình cấp chứng chỉ rừng và truy xuất nguồn gốc gỗ. Mục tiêu là minh bạch hóa toàn bộ chuỗi giá trị, từ khâu trồng rừng đến chế biến và xuất khẩu.

TS (tổng hợp) .