Việt Nam tạo dựng kỷ lục ghép tạng: Thành công vượt bậc và những cơ hội mới
Năm 2024 đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng ca hiến tạng từ người chết não.
Chiều ngày 7/1/2024, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác vận động hiến mô, tạng từ người chết não, đánh dấu một năm thành công trong công tác ghép tạng tại Việt Nam.
GS-TS.Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia phát biểu tại Hội nghị.
Trong năm qua, cả nước đã ghi nhận số ca hiến tạng từ người cho chết não đạt kỷ lục, mở ra những hy vọng mới cho hàng nghìn bệnh nhân đang đợi ghép tạng.
Theo GS-TS.Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, năm 2024 đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng ca hiến tạng từ người chết não.
Cả nước có 41 người hiến tạng, gấp hơn ba lần so với ba năm trước (2021-2023 chỉ có 36 ca). Điều này đã giúp số ca ghép tạng từ người chết não tăng lên 173% so với năm 2023 và chiếm 13% trong tổng số ca ghép tạng toàn quốc.
Thành tựu này không chỉ là niềm tự hào của ngành ghép tạng Việt Nam mà còn là minh chứng cho lòng nhân ái và sự đồng lòng của cộng đồng trong việc hiến tặng mô, tạng cứu sống người bệnh.
Ngoài ra, số lượng người đăng ký hiến mô tạng sau khi chết cũng đã tăng gấp ba lần so với những năm trước. Việc này phần nào giúp đáp ứng nhu cầu ghép tạng ngày càng cao trong khi tỷ lệ người hiến tạng còn khá thấp so với nhu cầu thực tế.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã nhấn mạnh những dấu ấn đáng chú ý trong năm 2024 của ngành ghép tạng Việt Nam.
Một trong những thành công lớn là ca ghép tim-gan đồng thời đầu tiên tại Việt Nam, cùng với kỹ thuật ghép khí quản từ người cho chết não - một bước đột phá hiếm có trên thế giới. Việt Nam cũng thực hiện thành công ba ca ghép phổi trong năm 2024, nâng tổng số ca ghép phổi lên 12 ca kể từ năm 2017.
Thứ trưởng Thuấn cũng chia sẻ những câu chuyện cảm động về các gia đình đã hiến tạng, trong đó có gia đình một nạn nhân tai nạn giao thông vào tháng 4/2024.
Gia đình này đã quyết định hiến tạng, cứu sống bảy người bệnh nhờ sự phối hợp của hơn 100 bác sĩ, kỹ thuật viên và các nhân viên y tế.
Một câu chuyện khác là gia đình điều dưỡng Lê Thị Thùy Linh, người công tác tại Bệnh viện E, khi bà mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến chết não, gia đình đã quyết định hiến tặng mô, tạng, giúp đem lại sự sống mới cho bốn bệnh nhân khác.
Tuy nhiên, ngành ghép tạng cũng đang đối mặt với không ít thách thức. Mặc dù số ca ghép tạng đã tăng mạnh, nhưng vẫn chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu ghép tạng của bệnh nhân, khi tỷ lệ ghép tạng từ người hiến sống chiếm tới 94%.
Đặc biệt, tỷ lệ đăng ký hiến mô tạng từ người chết não ở Việt Nam vẫn còn khá thấp, điều này đặt ra thách thức lớn trong việc khắc phục tình trạng thiếu hụt tạng ghép.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc xây dựng danh sách chờ ghép tạng chưa được triển khai đồng bộ và công khai, dẫn đến tình trạng lãng phí tạng hiến. Các bệnh viện chưa có một hệ thống quản lý dữ liệu chặt chẽ, khiến tạng hiến không được sử dụng kịp thời.
Ngoài ra, công tác vận động hiến tạng còn gặp khó khăn do thiếu các cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với các bệnh viện và nhân viên y tế tham gia công tác tư vấn hiến tạng. Việc thiếu chế độ đãi ngộ phù hợp đối với các đơn vị này cũng là một trong những yếu tố cản trở sự phát triển mạnh mẽ của mạng lưới hiến mô, tạng.
Để giải quyết những vấn đề trên, Bộ Y tế đã và đang chỉ đạo một loạt biện pháp nhằm hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách thúc đẩy việc hiến, lấy và ghép tạng. Một trong những nỗ lực đáng chú ý là việc hoàn thiện các hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật, đồng thời xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật cho các hoạt động ghép tạng.
Đặc biệt, Bộ Y tế đã ban hành các văn bản pháp lý mới, như Thông tư số 48 quy định về đăng ký ghép và nguyên tắc điều phối tạng hiến sau khi chết, nhằm cụ thể hóa và thúc đẩy việc hiến mô, tạng.
Bên cạnh đó, việc triển khai chuyển đổi số trong quản lý danh sách chờ ghép tạng cũng là một bước tiến quan trọng trong việc tối ưu hóa việc sử dụng nguồn tạng hiến. Các cơ quan chức năng đã yêu cầu các bệnh viện thành lập danh sách chờ ghép tạng và ứng dụng công nghệ thông tin trong việc kết nối, điều phối tạng, đảm bảo sự công khai, minh bạch trong quá trình ghép.
Chủ tịch Hội Vận động hiến tặng mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam, PGS-TS.Nguyễn Thị Kim Tiến, cũng khẳng định tầm quan trọng của công tác vận động hiến tạng, với hy vọng rằng trong tương lai, số người hiến tạng sẽ tiếp tục gia tăng, giúp cứu sống hàng nghìn người bệnh đang vật lộn với bệnh tật. Năm 2024, cả nước đã thành lập được 16 Chi hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người, đạt kỷ lục mới trong công tác này.
"Hiến tạng không chỉ là hành động cứu sống mà còn là biểu tượng của tình yêu thương và lòng nhân ái vô bờ bến. Chúng ta sẽ tiếp tục chung tay xây dựng một mạng lưới ghép tạng vững mạnh, giúp mang lại sự sống cho những bệnh nhân đang chờ đợi," bà Tiến nhấn mạnh.
Năm 2024 là một năm đáng nhớ đối với ngành ghép tạng Việt Nam với những thành tựu ấn tượng và kỷ lục mới. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức phía trước, đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm không ngừng của các cơ quan chức năng, bệnh viện, và toàn xã hội trong việc thúc đẩy hoạt động hiến tạng, cứu sống hàng nghìn bệnh nhân mỗi năm.
