Việt Nam và Singapore ký Bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo

Việt Nam- Singapore ký thỏa thuận về thương mại gạo

Bản ghi nhớ hợp tác được ký bởi Bộ trưởng Bộ Phát triển Bền vững và Môi trường, kiêm Bộ trưởng phụ trách Quan hệ Thương mại Singapore Grace Fu, và Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên.

Bản ghi nhớ hợp tác là cơ sở để thúc đẩy thương mại gạo phát triển ổn định, bền vững, góp phần đảm bảo an ninh lương thực song phương, thông qua việc tránh áp dụng các biện pháp hạn chế thương mại không cần thiết.

Theo Bản ghi nhớ hợp tác, Việt Nam sẽ tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất khẩu gạo sang Singapore một lượng gạo được hai bên thống nhất, với điều kiện thỏa thuận cụ thể, căn cứ trên nhu cầu từ phía Singapore.

Phát biểu tại lễ ký, Bộ trưởng Grace Fu cho biết: “Đây là Bản Ghi nhớ hợp tác thương mại gạo đầu tiên Singapore ký với một đối tác, và chúng tôi rất vui khi đối tác đó là Việt Nam – một trong những quốc gia cung cấp gạo lớn nhất của Singapore.

Là quốc gia nhập khẩu hơn 90% nhu cầu lương thực, Singapore không tránh khỏi các tác động từ các gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc thiết lập các quan hệ đối tác toàn cầu và khu vực là yếu tố thiết yếu để đảm bảo nguồn cung gạo ổn định cho Singapore”.

Cũng tại lễ ký, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên phát biểu: “Singapore là đối tác kinh tế hàng đầu và là thị trường quan trọng của Việt Nam. Việc ký kết Bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo là một bước đi cụ thể để triển khai mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, góp phần tăng cường sự gắn kết giữa hai nền kinh tế, tạo nền tảng cho hợp tác ổn định, bền vững trong lĩnh vực thương mại gạo trong bối cảnh biến động khó lường của thị trường toàn cầu;

Tăng cường hợp tác thương mại gạo giữa Việt Nam và Singapore cũng là một minh chứng cụ thể cho những nỗ lực phối hợp đảm bảo chuỗi cung ứng và an ninh lương thực trong ASEAN”.

Theo Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore, cả năm 2024, Việt Nam giữ vị trí là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ 3 sang Singapore với kim ngạch 128,9 triệu SGD, chiếm 28,25% thị phần. Việt Nam chiếm được thị phần cao trong các nhóm Gạo tẻ trắng (10063099) và Gạo thơm xay xát/tróc vỏ (10063070).

Trong 9 tháng đầu năm 2025, giá trị nhập khẩu các sản phẩm gạo nói chung (1006) từ Việt Nam của Singapore đạt 87,8 triệu SGD, giảm 11,5% so với cùng kỳ năm 2024, chiếm 25,3% tổng thị phần gạo nhập khẩu tại thị trường này.

Mặc dù, quy mô thị trường Singapore không có sự thay đổi nào đáng kể, tuy nhiên về mặt giá trị nhập khẩu, tổng giá trị nhập khẩu gạo của Việt Nam vào Singapore giảm so với cùng kỳ, được cho là do giá gạo xuất khẩu của Việt Nam nói chung giảm so với năm 2024.

Ông Cao Xuân Thắng- Tham tán thương mại, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Singapore cho biết, giai đoạn 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã vươn lên vị trí đối tác xuất khẩu lớn nhất, mặc dù duy trì được tốc độ xuất khẩu cao đối với các nhóm gạo nếp và gạo thơm xay xát/tróc vỏ, tuy nhiên, kim ngạch của nhóm chủ lực là gạo tẻ trắng chỉ tăng nhẹ (0,24%) khiến tổng kim ngạch xuất khẩu gạo trong cả năm 2024 của Việt Nam sang Singapore sụt giảm đáng kể. Việt Nam đã tụt xuống vị trí đối tác xuất khẩu gạo lớn thứ 3 của Singapore, sau Ấn Độ và Thái Lan.

Về mặt xúc tiến thương mại, việc quảng bá và giới thiệu mặt hàng gạo của Việt Nam tại thị trường vẫn còn khá ít, dường như chưa có hoạt động xúc tiến quy mô lớn của các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng gạo Việt Nam.

Hiện nay chủ yếu là các hoạt động xúc tiến thương mại, trưng bày hàng hóa sản phẩm gạo Việt Nam do Thương vụ Việt Nam tại Singapore triển khai. Trong khi đó, các nước như Thái Lan, Nhật Bản, Ấn Độ rất quan tâm đầu tư quảng bá hình ảnh sản phẩm và có thỏa thuận với các đơn vị nhập khẩu, phân phối về việc giữ tên, thương hiệu hàng hóa sản phẩm gạo của họ.

Do các doanh nghiệp Việt Nam chưa chú trọng đầu tư vào các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm quy mô rộng, các nhà nhập khẩu, hệ thống phân phối ở Singapore chủ yếu là nhập gạo Việt Nam đóng gói với mẫu mã, bao bì và thương hiệu nội địa của Singapore để dễ tiêu thụ trên thị trường. Các sản phẩm gạo thương hiệu Việt Nam hầu như chỉ tiêu thụ trong hệ thống các cửa hàng tiện ích nhỏ, hoặc các đại lý bán hàng online của người Việt Nam.

Sau 2 quý đầu năm giữ vị trí dẫn đầu về xuất khẩu gạo vào thị trường Singapore, Việt Nam đã để mất thị phần cho Ấn Độ và Thái Lan. Điều này cho thấy doanh nghiệp cần phải cố gắng nhiều hơn nữa tìm cách nâng cao năng lực cạnh tranh, chất lượng sản phẩm gạo, do thị trường gạo Singapore có sự điều hành khá sát sao của Chính phủ Singapore, thể hiện ở việc Chính phủ Singapore xét duyệt và cấp phép nhập khẩu cũng như trực tiếp thanh, kiểm tra chất lượng gạo trước khi đưa ra thị trường.

Các doanh nghiệp cũng cần xác định sản phẩm gạo Việt Nam không chỉ tiêu thụ tại thị trường Singapore mà còn được các doanh nghiệp Singapore xuất khẩu đi các nước khác trên thế giới. Do đó, các doanh nghiệp cần lưu ý vai trò quan trọng của địa bàn trung chuyển của Singapore.

Vân Hằng