Việt Nam và Trung Quốc ký 13 thỏa thuận, bao gồm 1 thỏa thuận định hình lại quan hệ kinh tế

Trung Quốc và Việt Nam, hai nước láng giềng phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu hàng hóa chế tạo, đã ký một thỏa thuận để cải thiện chuỗi cung ứng và 12 thỏa thuận khác.

Các thỏa thuận đã được ký kết trong chuyến thăm Trung Quốc trong tuần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ông là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên mà Trung Quốc tiếp đón sau đại hội đảng lần thứ 20.

Các quan chức Việt Nam và Trung Quốc đã gặp nhau trong tuần này tại Bắc Kinh và ký kết một số thỏa thuận, trong đó có một thỏa thuận thương mại.

Việt Nam thường nhập nguyên liệu thô của Trung Quốc - như gỗ và da - để cung cấp cho các nhà máy của mình. Nhưng việc đóng cửa ở Trung Quốc đã phá vỡ những chuỗi cung ứng đó và làm chậm hoặc tạm dừng một số chuyến hàng trong thời gian đại dịch.

Ông Frederick Burke của Công ty Luật Baker McKenzie có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: “Mối quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Trung Quốc có nhiều ý nghĩa thiết thực về địa lý, nguồn lực và giai đoạn phát triển, vì vậy tôi mong muốn các nước tìm cách tiếp tục duy trì mối quan hệ của mình”.

Những khó khăn dài hạn trong việc tìm nguồn cung ứng nguyên liệu thô sẽ ảnh hưởng đến lĩnh vực xuất khẩu trị giá 340 tỷ USD của Việt Nam, vốn đã phát triển nhanh chóng trong 15 năm qua.

Việt Nam cũng được coi là một giải pháp thay thế cho một số lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu do chi phí tương đối thấp hơn, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại của Bắc Kinh với Washington và rủi ro địa chính trị gia tăng.

Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Thương mại Trung Quốc đã ký một biên bản ghi nhớ (MOU) để “tăng cường các hoạt động chung” nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng giữa hai bên.

Thỏa thuận đó và 12 thỏa thuận khác đã được ký kết trong chuyến thăm của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đến Trung Quốc từ Chủ nhật đến thứ Ba, ông là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm Trung Quốc kể từ đại hội đảng lần thứ 20 ở Bắc Kinh vào tháng trước. Chuyến đi của ông bao gồm cuộc gặp với Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Trong cuộc gặp, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rằng Trung Quốc khuyến khích các công ty công nghệ của họ đầu tư vào Việt Nam và cũng thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, phát triển xanh, nền kinh tế kỹ thuật số và biến đổi khí hậu.

“Trung Quốc sẵn sàng đẩy nhanh việc liên kết các chiến lược phát triển với phía Việt Nam, thúc đẩy kết nối giữa hai nước và cùng nhau xây dựng một hệ thống chuỗi cung ứng chuỗi công nghiệp ổn định”, ông Tập Cận Bình nói, theo CCTV.

Chính sách zero-Covid của Trung Quốc - được đánh dấu bằng việc đóng cửa nhanh chóng và hạn chế đi lại - đã định kỳ sa thải người lao động trong hai năm rưỡi qua, đồng thời đình trệ hoạt động xuất nhập khẩu tại các cảng.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Zero-Covid đã cứu sống nhiều người, bằng chứng là Trung Quốc có tỷ lệ tử vong do căn bệnh này thấp nhất thế giới.

Ngành dệt may Việt Nam đạt kim ngạch 42,5 triệu USD trong năm nay, một phần do Việt Nam đã trở thành thành viên và tham gia ngày càng nhiều các thỏa thuận thương mại quốc tế, nhưng việc khan hiếm nguyên liệu từ Trung Quốc cộng với chi phí cao hơn có thể kìm hãm nó, Dezan chuyên gia của công ty tư vấn Shira & Associates cho biết.

Theo các chuyên gia tư vấn, khoảng một nửa nguyên liệu và phụ kiện của ngành đến từ Trung Quốc.

Báo cáo tóm tắt của công ty tư vấn này cho biết: “Khi Trung Quốc không có dấu hiệu từ bỏ cách tiếp cận zero-Covid của mình, nhiều lô hàng vải và hàng may mặc đang chất đống tại các cảng của họ, khiến các công ty may mặc Việt Nam phải trì hoãn sản xuất và giao hàng”.

Nhà sản xuất điện tử Samsung Việt Nam đã chứng kiến "sự gián đoạn thường xuyên" trong việc vận chuyển các chuyến hàng linh kiện từ Trung Quốc qua cửa khẩu biên giới đất liền, Dezan cho biết.

Ngành công nghiệp cao su thường sử dụng 70% nguyên liệu thô từ Trung Quốc, đặc biệt là hóa chất. Các nhà nhập khẩu Việt Nam đã chuyển sang các nhà cung cấp Nhật Bản và Hàn Quốc, mặc dù họ tính phí cao hơn 15-20% so với các đối tác Trung Quốc.

Carl Thayer, giáo sư danh dự về chính trị tại Đại học New South Wales, Australia, dẫn thông tin báo chí phản ánh về sự chậm trễ trong thông quan nhưng vẫn hy vọng việc thúc đẩy xuất khẩu các nông sản cao cấp của Việt Nam sang Trung Quốc.

Ông Thayer cho biết thương mại biên giới là một vấn đề “đứng đầu danh sách các mối quan tâm của Việt Nam” trong chuyến thăm của lãnh đạo trong tuần này.

Trong Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc công bố hôm thứ Ba, cho thấy Việt Nam “sẵn sàng thực hiện bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác để đảm bảo chuỗi cung ứng… và thúc đẩy chuỗi sản xuất và chuỗi cung ứng an toàn, ổn định giữa hai nước”.

Burke và Baker McKenzie cho biết các quan chức Trung Quốc có thể coi thỏa thuận này là một cách để ngăn nhiều doanh nghiệp của họ rời khỏi Trung Quốc.

Ông nói: “Trung Quốc có lẽ muốn quản lý sự di cư của các nhà tuyển dụng sản xuất lớn từ Trung Quốc sang Việt Nam sau những căng thẳng với Hoa Kỳ".

Các mức thuế quan của Mỹ được tăng lên trong cuộc tranh chấp thương mại Trung-Mỹ do cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra ảnh hưởng đến hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc trị giá 550 tỷ USD và khiến các doanh nghiệp Trung Quốc muốn kinh doanh nhiều hơn ở các thị trường khác.

Trung Quốc “sẵn sàng làm việc với Việt Nam” để thúc đẩy “kết nối”, ông Tập nói trong chuyến thăm của nhà lãnh đạo Việt Nam , được Tân Hoa xã tại Bắc Kinh dẫn lời chính thức.

Theo ước tính của Rajiv Biswas, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của S&P Global Market Intelligence, thương mại giữa Trung Quốc và Việt Nam đạt 166 tỷ USD vào năm ngoái, tăng 25% so với năm 2020. Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam sau Mỹ, với 3/4 hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam qua biên giới là hàng chế biến và sản xuất, ông nói.

Trong tuần này, Trung Quốc và Việt Nam cũng đã ký các thỏa thuận hợp tác về du lịch văn hóa, vệ sinh thực phẩm và quan hệ thương mại cụ thể với tỉnh Vân Nam, giáp với Việt Nam về phía tây bắc.

13 văn kiện được ký kết

- Thỏa thuận hợp tác giữa Ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và Ban Liên lạc Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.

- Bản ghi nhớ hợp tác giữa Ban Nội chính Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và Ủy ban Chính pháp Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.

- Bản ghi nhớ hợp tác hữu nghị giai đoạn 2022-2027 giữa Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam và Hội hữu nghị Đối ngoại nhân dân Trung Quốc.

- Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Tư pháp nước CHXHCN Việt Nam và Bộ Tư pháp nước CHND Trung Hoa.

- Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa thành phố Hà Nội, thủ đô nước CHXHCN Việt Nam và thành phố Bắc Kinh, thủ đô nước CHND Trung Hoa.

- Bản ghi nhớ giữa Bộ Công Thương nước CHXHCN Việt Nam và Bộ Thương mại nước CHND Trung Hoa về tăng cường hợp tác đảm bảo chuỗi cung ứng Việt-Trung.

- Bản ghi nhớ giữa Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính nước CHXHCN Việt Nam và Tổng cục Hải quan nước CHND Trung Hoa về xây dựng lĩnh vực ưu tiên hợp tác.

- Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực sinh thái và môi trường giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường nước CHXHCN Việt Nam và Bộ Sinh thái và Môi trường nước CHND Trung Hoa.

- Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công Thương nước CHXHCN Việt Nam và Tổng cục Hải quan nước CHND Trung Hoa về an toàn thực phẩm trong thương mại song phương Việt Nam-Trung Quốc.

- Bản ghi nhớ giữa Bộ Công Thương nước CHXHCN Việt Nam và chính quyền nhân dân tỉnh Vân Nam nước CHND Trung Hoa về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại.

- Kế hoạch hợp tác văn hóa và du lịch giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nước CHXHCN Việt Nam và Bộ Văn hóa và Du lịch nước CHND Trung Hoa giai đoạn 2023-2027.

- Bản ghi nhớ về tăng cường giao lưu hợp tác trong lĩnh vực tài sản nhà nước và doanh nghiệp nhà nước giữa Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nước CHXHCN Việt Nam và Ủy ban Quản lý và Giám sát tài sản nhà nước CHND Trung Hoa.

-Nghị định thư yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả chuối tươi xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nước CHXHCN Việt Nam và Tổng cục Hải quan nước CHND Trung Hoa.

Thành An tổng hợp (Theo SCMP)