Vĩnh biệt danh thủ Từ Như Hiển - biểu tượng bóng đá đẹp của Việt Nam

Nói đến Từ Như Hiển, người hâm mộ bóng đá miền Bắc và đặc biệt là những người làm bóng đá thập niên 60, 70 hay nửa đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, ai cũng biết đến tên tuổi của ông. Từ Như Hiển được xem là danh thủ mang biểu tượng của bóng đá đẹp, không chỉ bởi những bàn thắng được ông ghi từ đôi chân ma thuật, mà còn bởi tinh thần thi đấu rất fair-play.

Thắng mà thua nhỏ, mất mà được lớn

Sự nghiệp của danh thủ Từ Như Hiển gắn liền với sự kiện lịch sử không bao giờ quên của BĐVN, đó là vào mùa hè 1974 tại giải vô địch Hạng A Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trên sân vận động Thái Bình.

Danh hiệu vô địch mùa bóng này hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả của trận đấu cuối giữa Công an Hà Nội (CAHN) và Công an Hải Phòng (CAHP). Theo đó, đội Thể Công sẽ vô địch nếu như CAHN thắng CAHP; ngược lại CAHP sẽ vô địch nếu không để thua CAHN. Có nghĩa là CAHN tuy không còn khả năng vô địch nhưng lại là đội quyết định đến ngôi vị cao nhất của giải.

Kết quả đội CAHN đã thắng. Người ghi dấu ấn đậm nhất trong trận lội ngược dòng 5-3 của CAHN, không ai khác chính là Từ Như Hiển với pha hat-trick đúng nghĩa. Ông đã ghi ba bàn liên tiếp giúp CAHN vượt lên 3-2 sau khi bị dẫn trước 0-2.

Theo tư liệu cũ về trận đấu này, CAHN đã khởi đầu trận đấu tốt hơn, nhưng sau đó thế trận trên sân hoàn toàn thuộc về CAHP. CAHN còn gặp khó khăn do mặt sân Thái Bình không tốt, danh thủ Từ Như Hiển đã bị bẻ cổ chân và buộc phải rời sân khi vấp phải một cái hố. Sau khi được bác sĩ tiêm thuốc giảm đau, ông đã trở lại sân thi đấu. Có lẽ khi thấy ông Hiển tập tễnh vào sân, hàng phòng thủ CAHP chủ quan không chú ý kèm chặt ông như trước đó và họ đã phải trả giá cho điều này.

Ông Hiển từng chia sẻ rằng không hiểu sao lúc đó bóng lại liên tục đến chân ông và từ cự ly hơn 15m, ông đã sút tung lưới CAHP 3 lần chỉ trong 5 phút. Sau đó tiền đạo Lê Văn Đặng ghi tiếp 2 bàn cho CAHN trước khi CAHP gỡ lại 1 bàn. Với kết quả này, CAHP không thể vô địch và một cách gián tiếp, CAHN đã dâng cúp cho Thể Công.

Danh thủ Từ Như Hiển từng kể rằng, ông nhớ mãi nhận xét của lãnh đạo ngành khi nói rằng từ khi hai anh em Từ Như Thành và Từ Như Hiển tham gia CAHN, đội đã gây được nhiều cảm tình hơn với người hâm mộ. Điều đó có nghĩa là cả hai anh em đã làm tốt nhiệm vụ chính trị của ngành. Thế nhưng, điều khiến ông Hiển vui hơn cả là trận đấu lịch sử này được xem là biểu tượng, là câu chuyện được kể lại cho những thế hệ sau noi theo về bóng đá đẹp. Và câu “thắng mà thua nhỏ, mất mà được lớn” về đội CAHN và danh thủ Từ Như Hiển ở trận cầu lịch sử vào mùa hè 1974 là như vậy.

Người con xa quê hương, biểu tượng của BĐVN

Ông Từ Như Hiển sinh năm 1945. Ông cùng gia đình từ New Caledonia trở về Việt Nam từ cuối năm 1963.

Xi măng Hải Phòng, Cảng Hải Phòng là hai đội bóng đầu tiên ngỏ lời mời hai anh em ông Hiển về thi đấu, tuy nhiên, CAHN mới là bến đỗ của hai ông. Ông Hiển nhanh chóng trở nên nổi bật trong màu áo CAHN. Ở tuổi 20, ông đã có vị trí chính thức ở đội tuyển Việt Nam bên cạnh những ngôi sao lớn, đàn anh như Lê Thế Thọ, Trần Duy Long…

“Người nhện” Trần Văn Khánh, một trong những thủ môn được đánh giá là xuất sắc nhất của lịch sử BĐVN, đã từng có những nhận xét “có cánh” đối với ông Hiển. Chính ông Khánh cũng là đối thủ “mặt đối mặt” với ông Hiển khi đang là thủ môn của đội Thể Công. Các trận đấu giữa hai đội luôn là trận derby khét lẹt của bóng đá thủ đô Hà Nội cũng như là của BĐVN.

Ông Khánh nhận xét: “Từ Như Hiển là một người rất hào hoa, nghệ sĩ, nhưng khi vào sân bóng anh như một con hổ dũng mãnh. Anh Hiển là mẫu tiền đạo ở Việt Nam mà không phải lúc nào cũng xuất hiện. Anh có thể chất bẩm sinh, khéo léo, mềm dẻo nhưng đầy sức mạnh. Lợi thế của Hiển là tốc độ, đặc biệt là tốc độ xuất phát và cái chân trái hết sức khéo léo, luôn là nỗi ám ảnh không chỉ của riêng tôi mà đối với tất cả các thủ môn miền Bắc.

Khi đá với CAHN mà gặp Từ Như Hiển là phải hết sức cảnh giác. Anh chớp cơ hội rất nhanh và là người giỏi chân trái, sút bóng rất tốt. Chính bản thân tôi cũng bị thủng lưới khi thi đấu với CAHN, nhưng điều đáng tiếc là tôi không phải bị thủng lưới vì cái chân trái mà là từ cú đánh đầu của anh Hiển”.

Ông Trần Văn Khánh nói về bàn thua từ cú đánh đầu của ông Hiển là trong trận Thể Công thua 2-3 trước CAHN trên sân Hải Dương, một trận đấu chỉ cần thắng là Thể Công vô địch. Đáng nói hơn cả 3 bàn thắng của CAHN đều có công của ông Hiển với hai đường chuyền giúp đồng đội ghi bàn để dẫn trước 2-1. Sau khi bị Thể Công gỡ hòa 2-2, đến gần cuối trận, tiền đạo Lê Văn Đặng từ biên tái tạt bóng vào trung lộ, Từ Như Hiển bay người trên không, vượt qua khỏi tầm cao của trung vệ thép Nguyễn Trọng Giáp để đánh đầu, gặt bóng vào lưới đem lại chiến thắng chung cuộc 3-2 cho CAHN.

Một bàn thắng đánh bại cùng lúc hai tượng tài của BĐVN là thủ môn Trần Văn Khánh và trung vệ Nguyễn Trọng Giáp thì làm sao họ có thể quên được.

***

Đời người ai cũng phải trải qua 4 giai đoạn: sinh, lão, bệnh, tử. Nhưng không phải ai cũng có một cuộc sống, cuộc đời cống hiến trọn vẹn rất đẹp như danh thủ Từ Như Hiển - một biểu tượng của tinh thần fair-play đã đi vào lịch sử BĐVN.

Danh thủ Từ Như Hiển đã rời cõi tạm, nhưng ở chốn này, trên khắp các sân cỏ Việt Nam, anh sẽ mãi chiếu sáng như một vì sao tinh tú của nền bóng đá nước nhà.

Đặng Hoàng