Vĩnh biệt Nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái - Một đời phụng hiến cho nền âm nhạc quê hương

Nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái (thứ 2 từ trái sang) được TP Đà Nẵng vinh danh vì đoạt Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2022.

Chỉ vài ngày trước khi qua đời, nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái vẫn hiện diện trong đêm nhạc mang tên ông - "Khi trái tim vẫn hồng", diễn ra tại Nhà hát Trưng Vương (TP Đà Nẵng) tối 2-7. Dù sức khỏe suy yếu, ông vẫn cố gắng nằm trên giường bệnh phía sau cánh gà, bên cạnh là bình oxy, lặng lẽ lắng nghe những ca khúc của mình được cất lên trên sân khấu. Khoảnh khắc xúc động ấy đã in đậm trong ký ức những người có mặt, như một minh chứng cho tình yêu mãnh liệt ông dành cho âm nhạc đến tận cuối đời.

Nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái sinh ngày 25-12-1953 tại phường Phú Hòa, TP Huế, sinh sống và làm việc tại TP Đà Nẵng. Ông là hội viên Hội Liên hiệp Văn học - Nghệ thuật TP Đà Nẵng, hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam và là gương mặt quen thuộc của đời sống âm nhạc khu vực miền Trung trong nhiều thập niên qua.

Tốt nghiệp chuyên ngành sáng tác của Trường Đại học Nghệ thuật Huế, ông bắt đầu sáng tác từ thời sinh viên, trong phong trào đấu tranh của học sinh - sinh viên miền Nam. Những ca khúc như "Trong mưa bom mặt trời sẽ đến" (1971), "Xuống đường giành lấy mùa Xuân" (1972) là dấu mốc đầu tiên cho con đường sáng tác đầy tâm huyết và khát vọng cống hiến của ông.

Sau năm 1975, nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái tiếp tục sáng tác không ngừng nghỉ. Gần 200 ca khúc của ông là những lát cắt đa dạng về quê hương, con người, lịch sử và văn hóa. Trong đó, nhiều tác phẩm đã ghi dấu trong lòng công chúng và giành những giải thưởng giá trị như: "Bên dòng Đắk-Bla" đoạt giải Nhì (không có giải Nhất) tỉnh Kon Tum, Giải A Liên hoan Âm nhạc khu vực miền Trung - Tây Nguyên do Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức (2014); chùm ca khúc "Chuyện ngụ ngôn" phổ nhạc - Giải A Hội Âm nhạc TP Đà Nẵng (2014); chùm "Những miền yêu thương" đoạt Giải A Giải Văn học - Nghệ thuật Đất Quảng (2015).

Ông cũng để lại dấu ấn qua nhiều ca khúc viết về các vùng miền như: "Giữ hương cho đất Trà My", "Duy Xuyên - Về miền yêu thương", "Kể chuyện Phước Sơn", "Tiên Phước xanh ngát một miền quê", "Điện Bàn như là quê mẹ". Ngoài ra, những giai điệu như "Tương tư Huế" (Giải B Liên hoan Âm nhạc Hội NSVN Khu vực Tây Bắc 2016); "Hồn đá quê tôi", "Tình ca phố", "Bâng khuâng Bà Nà" (phổ thơ Phan Xuân Hiệp), "Đà Lạt chiều mơ"… tiếp tục mở rộng biên độ âm nhạc của ông đến nhiều miền đất nước.

Dấu ấn nghệ thuật của ông không chỉ dừng lại ở những giải thưởng. Trong suốt sự nghiệp, ông đã xuất bản nhiều ấn phẩm giá trị như Tuyển tập 100 ca khúc Nguyễn Duy Khoái (NXB Đà Nẵng 2016, tái bản 2019), Tập nhạc phổ thơ 11 tác giả (NXB Đà Nẵng 2018), Tập thơ Câu thơ nghiêng chén (NXB Đà Nẵng 2018). Những ấn phẩm này đã góp phần lưu giữ và lan tỏa tinh thần âm nhạc Nguyễn Duy Khoái đến với nhiều thế hệ khán giả…

Với những đóng góp bền bỉ và sáng tạo không ngừng nghỉ, nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái vinh dự được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật năm 2022. Chùm tác phẩm "Đêm hội phố Hoài", "Bên dòng sông Đắk-Bla", "Tương tư Huế" được vinh danh không chỉ là đỉnh cao sự nghiệp của ông, mà còn khẳng định một phong cách âm nhạc riêng biệt, giàu bản sắc, mang đậm dấu ấn cá nhân và tình yêu tha thiết với quê hương, đất nước.

Bên cạnh đó, ông còn được trao tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Văn học - Nghệ thuật và Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Âm nhạc Việt Nam - những ghi nhận trân trọng dành cho một đời người cống hiến thầm lặng và sâu sắc cho nền âm nhạc dân tộc.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thị Anh Thi tặng hoa tri ân tại đêm nhạc Nguyễn Duy Khoái - Khi trái tim vẫn hồng.

Hơn 50 năm gắn bó với âm nhạc, Nguyễn Duy Khoái không chỉ là người nghệ sĩ sáng tác mà còn là người truyền cảm hứng sáng tạo cho nhiều thế hệ. Những tác phẩm như: "Khi trái tim vẫn hồng", "Bâng khuâng Bà Nà", "Bên sông Hàn", "Đêm hội phố Hoài", "Hướng về biển Đông", "Cả nước sẵn sàng"… vẫn vang lên như lời tâm tình của ông gửi đến quê hương, đất nước và nhân dân.

Trọn một đời phụng hiến, ông đã sống một cách trọn vẹn với âm nhạc, với đam mê cháy bỏng và tấm lòng chân thành. Đến những ngày cuối cùng của cuộc đời, trái tim ông vẫn hướng về âm nhạc, vẫn thổn thức vì những giai điệu chưa dứt.

Sự ra đi của nhạc sĩ Nguyễn Duy Khoái là mất mát lớn đối với gia đình, bạn bè, giới văn nghệ sĩ Đà Nẵng và cả những người yêu nhạc từng gắn bó với tác phẩm của ông như những tri kỷ lặng thầm. Xin thành kính thắp nén nhang thơm tiễn đưa người nhạc sĩ tài hoa về miền mây trắng.

Thanh Hoa