Vĩnh Long phát triển năng lượng xanh gắn với tiềm năng du lịch

Trung tâm năng lượng tái tạo vùng ĐBSCL

Vĩnh Long đang từng bước khẳng định vai trò đầu tàu năng lượng tái tạo của khu vực ĐBSCL.

Theo ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Công thương, Vĩnh Long nằm giữa trung tâm vùng, với vị trí kết nối giao thông, hạ tầng thuận lợi - đang từng bước khẳng định vai trò đầu tàu năng lượng tái tạo của khu vực. Đại hội Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long lần thứ I đã xác định rõ khát vọng: “Phát triển Vĩnh Long trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của vùng ĐBSCL, tiến tới trung tâm xuất khẩu năng lượng sạch của cả nước”.

Với đường bờ biển dài khoảng 130 km kết hợp với hệ thống hạ tầng giao thông đang được đầu tư đồng bộ, nhất là tuyến đường ven biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và hiện nay đã khởi công một số hạng mục của dự án, Vĩnh Long đang có điều kiện để hình thành hành lang kinh tế biển và logistics, trở thành cửa ngõ xuất khẩu chiến lược của khu vực ĐBSCL.

Vĩnh Long có tổng công suất nguồn điện đang vận hành thương mại đạt gần 5.430MW.

Để bứt phá trong giai đoạn tới, Giám đốc Sở Công Thương nhấn mạnh Vĩnh Long cần tập trung vào 3 nhiệm vụ chiến lược:

Một là, mở rộng không gian phát triển kinh tế biển hiện đại. Điều chỉnh quy hoạch không gian biển gắn với quy hoạch tỉnh; nghiên cứu lấn biển, xây dựng đô thị ven biển; hình thành hành lang kinh tế biển và trung tâm logistics tại Khu kinh tế Định An – cửa ngõ kết nối ĐBSCL và quốc tế.

Hai là, hình thành trung tâm năng lượng sạch quy mô quốc gia. Phát triển mạnh điện gió, điện mặt trời, sinh khối, LNG và hydro xanh; thu hút các tập đoàn quốc tế đầu tư vào công nghệ lưu trữ, hệ thống sử dụng hydrogen trong lưu trữ năng lượng và hệ thống điện thông minh sẽ mở ra hướng phát triển bền vững, đón đầu xu thế năng lượng mới; phấn đấu đến năm 2030 đạt công suất trên 4.000 MW, tỷ lệ năng lượng tái tạo khoảng 31%. Vĩnh Long phải trở thành “trái tim năng lượng sạch” của vùng, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Ba là, phát triển kinh tế xanh – tuần hoàn, gắn với bảo tồn sinh thái và thích ứng biến đổi khí hậu. Tổ chức lại sản xuất thủy sản theo chuỗi giá trị; phát triển nuôi trồng công nghệ cao, khai thác xa bờ bền vững; kiểm soát rác thải nhựa, bảo vệ rừng ngập mặn, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu.

Vĩnh Long không chỉ nổi tiếng với hệ thống chùa cổ kính và các lễ hội văn hóa mà còn là nơi lưu giữ nhiều nghề truyền thống mang giá trị văn hóa đặc biệt trong đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Khmer.

Ông Nguyễn Quỳnh Thiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng nhấn mạnh Vĩnh Long xác định việc thực hiện hóa mục tiêu của Nghị quyết số 70 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cần tập trung phát triển kinh tế biển và năng lượng sạch là động lực chính để thúc đẩy kinh tế xanh, tăng trưởng bền vững trong những năm tới.

Vĩnh Long có tổng công suất nguồn điện đang vận hành thương mại đạt gần 5.430 MW (bao gồm: 4 nhà máy nhiệt điện, công suất 4.498 MW; 13 nhà máy điện gió, công suất 572 MW; 2 dự án điện mặt trời với công suất 189 MW; 4.551 hệ thống điện áp mái nhà, tổng công suất lắp đặt 171 MW) đã đóng góp khoảng 30 tỷ kWh điện vào lưới điện quốc gia, tạo ra giá trị tương đương khoảng 25.000 tỷ đồng (trong đó, nguồn điện năng lượng tái tạo khoảng 5.000 tỷ đồng).

Tỉnh Vĩnh Long đang triển khai thi công 18 dự án điện gió, tổng công suất 1.184 MW, 1 dự án điện sinh khối công suất 25 MW, 1 dự án nhà máy sản xuất hydro xanh công suất 24.000 tấn hydro/năm. Các dự án này khi hoàn thành sẽ tạo điểm nhấn du lịch, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tạo việc làm và nâng thu nhập người dân.

Đánh thức du lịch tiềm năng du lịch “Ba sắc thái miền Tây”

Tại hội thảo “Nhận diện tiềm năng, lợi thế và định hướng phát triển tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2025 – 2030, định hướng đến năm 2050”, ông Lê Anh Đức, Trưởng Ban Quy hoạch và phát triển vùng, Viện Chiến lược và chính sách kinh tế - tài chính phân tích Vĩnh Long mới có tiềm năng khổng lồ về năng lượng tái tạo, đủ sức hình thành một "Tổ hợp Năng lượng Phía Nam" có tầm quan trọng chiến lược cấp quốc gia. Vĩnh Long mới trở thành cụm du lịch "Ba Sắc thái Miền Tây” độc đáo, đa dạng và có sức cạnh tranh cao, vượt qua giới hạn của các điểm đến đơn lẻ, thường chỉ thu hút khách đi về trong ngày.

Tỉnh Vĩnh Long đang mời gọi đầu tư nhiều dự án du lịch, như Khu lò gạch, gốm Mang Thít - Di sản đương đại Mang Thít.

Thương hiệu mới "Di sản Đồng bằng Mê Kông" có thể quảng bá một trải nghiệm thống nhất, bao gồm ba hợp phần đặc sắc: Cuộc sống sông nước - miệt vườn (Vĩnh Long cũ) tập trung vào các sản phẩm du lịch homestay, tham quan vườn cây ăn trái và các làng nghề truyền thống, vốn là thế mạnh của tỉnh; văn hóa dừa - du lịch sinh thái (Bến Tre cũ), khai thác văn hóa độc đáo xoay quanh cây dừa và hệ sinh thái sông nước chằng chịt, tạo nên những trải nghiệm khác biệt và di sản văn hóa - nghỉ dưỡng ven biển (Trà Vinh cũ) nổi bật với nền văn hóa Khmer đặc sắc (với 143 ngôi chùa), các di tích lịch sử và các điểm du lịch ven biển như bãi biển Ba Động.

Theo KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, các đô thị ven biển của Trà Vinh và Bến Tre (cũ), bao gồm TP Trà Vinh, TX Duyên Hải (cũ) và các đô thị ven biển Bến Tre (cũ), sẽ là cực tăng trưởng chính về kinh tế biển, năng lượng sạch (điện gió, điện mặt trời, hydro xanh) và logistics, đóng vai trò là các cực kinh tế chuyên ngành, bổ trợ cho chức năng hành chính của TP Vĩnh Long (cũ).

Việc thiết lập đô thị hướng biển, xây dựng một "hành lang logistics sông - biển chiến lược" mạnh mẽ là điều kiện tiên quyết để kết nối và phát huy hiệu quả các cực phát triển này. Cảng Định An tại Trà Vinh (cũ) sẽ đóng vai trò là cửa ngõ xuất khẩu hàng hóa ra thị trường quốc tế, hỗ trợ cho toàn bộ tỉnh mới. TP Bến Tre (cũ) được định hướng là trung tâm du lịch sinh thái của tỉnh mới.

Du khách thích thú khi được đắm mình trong không gian sông nước ở Bến Tre (nay là Vĩnh Long). Ảnh: Đ.H.L

PGS.TS Phạm Trung Lương, nguyên Phó viện trưởng, Viện nghiên cứu phát triển du lịch cho rằng Vĩnh Long có các lợi thế: Cảnh quan thiên nhiên đa dạng, nguyên sơ; có 2/4 cù lao thuộc sản phẩm du lịch đặc thù của vùng ĐBSCL; bờ biển dài thuận lợi phát triển điện gió (năng lượng sạch); tỉnh có nhiều loại cây di sản tiêu biểu của vùng.

“Tỉnh cần đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong hoạt động phát triển du lịch; Đánh giá có hệ thống nguồn lực tài nguyên để phát triển sản phẩm du lịch với trọng tâm là sản phẩm du lịch đặc thù thân thiện với môi trường của Vĩnh Long với sự tham gia tích cực của cộng đồng; xây dựng tiêu chí và áp dụng “Nhãn du lịch xanh” đối với hệ thống sản phẩm du lịch xanh Vĩnh Long; Ưu tiên phát triển sản phẩm du lịch xanh có hệ sinh thái du lịch đa dạng tại điểm đến; Khuyến khích sử dụng lợi thế của Vĩnh Long về nguồn năng lượng tái tạo (gió, mặt trời), ứng dụng công nghệ 3R (Tiết kiệm - Tái chế - Tái sử dụng) trong các cơ sở dịch vụ du lịch và khuyến khích phát triển mô hình du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp gắn với chuỗi giá trị du lịch xanh”, PGS.TS Phạm Trung Lương nêu định hướng và giải pháp phát triển chuỗi giá trị du lịch xanh Vĩnh Long.

Văn Vĩnh