Virus HMPV là gì? Triệu chứng khi nhiễm virus HMPV

Ảnh tư liệu: Nhân viên y tế được triển khai lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 tại thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc ngày 5/9/2022. Ảnh: THX/TTXVN

Virus HMPV viết tắt của Human Metapneumovirus là loại virus đường hô hấp phổ biến, thuộc họ Paramyxoviridae, phân họ Pneumovirinae trong chi Metapneumovirus (3) (cùng nhóm với virus hợp bào hô hấp RSV), gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường như hắt hơi, ho, sổ mũi, đau họng trong vài ngày. Trong một số trường hợp hiếm gặp có thể phát triển triệu chứng nghiêm trọng hơn, đặc biệt ở những đối tượng có hệ thống miễn dịch yếu như trẻ sơ sinh, người cao tuổi, người có bệnh lý nền.

Trong chương “Virus hợp bào hô hấp và metapneumovirus” của quyển sách “Vi sinh y học phân tử” được ấn bản lần thứ ba vào năm 2024, virus HMPV lần đầu được phân lập từ 28 bệnh nhi mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính tại Hà Lan vào năm 2001. Tuy nhiên, loại virus này đã lưu hành ở người trong khoảng thời gian rất lâu trước đây. Theo các phân tích hồi cứu huyết thanh học đã chứng minh sự hiện diện của kháng thể đối với HMPV ở người hơn 50 năm, trước khi được phân lập và hầu như tất cả trẻ em đều đã bị nhiễm một lần khi lên 5 tuổi.

Nghiên cứu về “Nguồn gốc động vật của virus viêm phổi ở người: Hành trình từ chim đến người” của nhà khoa học Sonja T Jesse – Trung tâm nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm mới nổi và bệnh truyền từ động vật sang người, Đại học Thú y Hannover cùng cộng sự cũng ghi nhận nguyên nhân phổ biến gây viêm phổi nặng ở trẻ em nhập viện tại 7 quốc gia châu Phi và châu Á trong suốt 2 năm là do virus (chiếm 61%) gây ra, trong đó HMPV được xếp hạng thứ ba (7,5%) (4) sau RSV (31,1%) và Rhinovirus (7,5%).

HMPV thường lưu hành mạnh mẽ vào những tháng mùa đông hoặc mùa xuân, khi các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác do các loại virus phổ biến như RSV, cúm… bùng phát mạnh mẽ.

Các chuyên gia cảnh báo, hầu hết mọi người sẽ nhiễm HMPV một lần trong giai đoạn đầu đời, thậm chí trước khi lên 5 tuổi. Đây là một điều đáng chú ý bởi trẻ em, với hệ miễn dịch non nớt, dễ bị tổn thương bởi sự lây nhiễm của HMPV. Sau khi mắc phải lần đầu, cơ thể sẽ phát triển một mức độ miễn dịch nhất định, khiến các lần nhiễm sau đó thường ít nguy hiểm và triệu chứng nhẹ hơn.

Tuy nhiên, khả năng tái nhiễm nhiều lần trong đời vẫn luôn hiện hữu. Điều này khiến câu hỏi đặt ra cho giới khoa học là làm thế nào hệ miễn dịch phản ứng với virus này và tại sao miễn dịch tự nhiên không đủ mạnh để loại bỏ hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm lại?

Triệu chứng khi nhiễm virus HMPV

Nhiễm trùng virus HMPV dẫn đến các triệu chứng ban đầu ở đường hô hấp trên và nguy cơ diễn tiến nặng gây ảnh hưởng cả đường hô hấp dưới, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Các biểu hiện triệu chứng khi nhiễm virus HMPV như sau:

Triệu chứng nhẹ

Trong hầu hết các trường hợp, virus HMPV thường gây ra các triệu chứng nhẹ tương tự như khi bị cảm lạnh thông thường, cụ thể như ho, sốt, nghẹt mũi, đau họng, thở khò khè, khó thở nhẹ, đôi khi phát ban đỏ… thậm chí có trường hợp không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào.

Khi bị nhiễm virus HMPV nhẹ, người bệnh có khả năng hồi phục dần trong ít ngày (thường là 2 – 5 ngày) mà không cần can thiệp điều trị y tế hay nhập viện.

Triệu chứng nặng

HMPV không phải lúc nào cũng vô hại. Trong một số trường hợp nhất định, loại virus này có thể “leo thang” và gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới nghiêm trọng như viêm phổi hoặc làm trầm trọng thêm bệnh lý nền đã có sẵn, chẳng hạn như hen suyễn hay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với nhóm trẻ nhỏ, người già và những cá nhân có hệ miễn dịch suy giảm hoặc bệnh phổi mạn tính.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ cho biết, nhiễm virus HMPV có nguy cơ tiến triển thành bệnh nặng, ảnh hưởng đến đường hô hấp dưới như viêm phế quản cấp tính, viêm tiểu phế quản, viêm phổi…

Một số dấu hiệu cho thấy người bệnh đang bị viêm đường hô hấp dưới, bao gồm: Sốt cao, khò khè, ho có đờm đặc, khó thở, da tím tái, suy hô hấp… Nếu triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần hoặc ngày càng trở nên nghiêm trọng, người bệnh nên thăm khám bác sĩ để được can thiệp điều trị kịp thời.

BNEWS/TTXVN (Theo VNVC)