Vitalik Buterin lên tiếng

Sau vụ sập FTX, Vitalik Buterin lên tiếng chỉ ra các giải pháp mà các sàn tiến số có thể sử dụng để chứng minh thanh khoản. Ảnh: Fortune.

Sự sụp đổ của FTX đã làm xói mòn nghiêm trọng niềm tin của người dùng vào các sàn giao dịch tiền số tập trung.

Trong một bài đăng trên blog, Vitalik Buterin, nhà sáng lập Ethereum, đã đề xuất các phương pháp mã hóa mà các sàn giao dịch tiền số tập trung có thể triển khai để trở nên an toàn và đáng tin cậy hơn.

Các sàn giao dịch tiền số tập trung có thể chứng minh rằng họ có tiền để trả nợ khách hàng bằng cách công khai tài sản và nợ khách hàng. Nếu hai con số này bằng nhau, có nghĩa là sàn giao dịch có đủ tiền để trả lại tất cả những người dùng đã gửi tiền vào.

Vào năm 2011, sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất lúc bấy giờ là MtGox đã chứng minh rằng họ có tiền bằng cách chuyển 424.242 BTC đến một địa chỉ ví được công bố trước. Nhưng vấn đề là không có cách nào để xác định tổng số tiền mà người dùng gửi vào sàn giao dịch có vượt qua số tài sản đó hay không.

Giải pháp đơn giản nhất là công khai danh sách đầy đủ tên người dùng và số dư của họ. Khi đó ai cũng có thể thấy số nợ khách hàng của một sàn giao dịch. Tuy nhiên cách này không khả thi vì gây ra vấn đề về quyền riêng tư, Buterin viết.

Nhà sáng lập Ethereum nói rằng kỹ thuật cây Merkle, đưa bảng số dư của khách hàng vào cây tổng Merkle, là giải pháp. Trong cây Merkle, mỗi nút là một cặp gồm số dư và hàm băm. Các nút ở lớp dưới cùng đại diện cho số dư và giá trị băm tương ứng với một khách hàng. Mỗi nút ở lớp cao hơn là tổng của 2 số dư và 2 hàm băm bên dưới.

Nhà sáng lập Ethereum trở thành tỷ phú USD tiền số trẻ tuổi nhất vào đầu năm 2021. Ảnh: Forbes.

Người dùng có thể tính toán số dư của họ bằng cách đi theo cấp bậc từ tầng dưới cùng của cây nhất lên tầng cao nhất. Nếu tổng đúng, có nghĩa là số dư của họ đang được bao gồm trong tổng số nợ khách hàng mà sàn giao dịch công bố. Nhưng cách này vẫn không đảm bảo tính bảo mật thông tin tối đa, vì một số thông tin số dư và biến động số dư vẫn có thể bị lộ, Buterin viết.

Vì vậy, nhà sáng lập Ethereum đề xuất dùng cây Merkle nhưng bổ sung công nghệ ZK-SNARKs, viết tắt của Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge.

ZK-SNARKs là một bằng chứng mật mã cho phép một bên chứng minh rằng họ sở hữu một số thông tin nhất định mà không tiết lộ thông tin đó. Ví dụ, với giá trị băm của một số ngẫu nhiên, một sàn giao dịch có thể chứng minh cho người dùng thấy sự tồn tại số đó mà không tiết lộ số đó là bao nhiêu.

Các sàn giao dịch có thể đưa tất cả thông tin tiền gửi của người dùng vào cây Merkle và sử dụng ZK-SNARK để chứng minh rằng tất cả số dư trong cây cộng lại bằng một giá trị mà họ tuyên bố, mà không cần tiết lộ giá trị này và theo đó là số dư người dùng, theo Buterin.

Ngay sau khi Vitalik Buterin đăng đề xuất, Changpeng Zhao, nhà sáng lập Binance, chia sẻ bài đăng và cho biết đang làm việc để chứng minh bằng chứng thanh khoản của Binance.

Hoàng Nam