VNVC triển khai tiêm vắc-xin sốt xuất huyết đầu tiên tại Việt Nam

Đây là loại vắc-xin được Bộ Y tế phê duyệt vào tháng 5-2024, phòng 4 tuýp virus gây bệnh sốt xuất huyết với hiệu quả hơn 80% và ngăn ngừa nguy cơ nhập viện lên đến 90%.

Bác sĩ Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC - cho biết, vắc-xin sốt xuất huyết của Takeda, Nhật Bản đã được sử dụng rộng rãi tại hơn 40 quốc gia, phòng đầy đủ 4 tuýp virus gây bệnh sốt xuất huyết (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4). Đặc biệt, vắc-xin có hiệu quả phòng tái nhiễm cho người từng mắc sốt xuất huyết, điều này rất có ý nghĩa đối với Việt Nam bởi hiện số người từng mắc sốt xuất huyết ít nhất một lần khá cao. Với tình trạng lần mắc bệnh sau thường nặng hơn lần trước, việc tiêm vắc-xin kịp thời giúp người bệnh được bảo vệ tốt sức khỏe và tính mạng.

PGS.TS Trần Đắc Phu (thứ ba từ phải sang), nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) chứng kiến Lễ ra mắt và triển khai tiêm vắc-xin sốt xuất huyết tại VNVC, chiều 20-9-2024. Ảnh: Mai Ngọc

PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) - cho biết, Việt Nam hiện đang lưu hành cả 4 tuýp virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết, trong đó tuýp virus lưu hành chủ yếu là DEN-1, DEN-2. Tuýp DEN-2 thường liên quan đến các trường hợp mắc sốt xuất huyết nghiêm trọng và gây dịch, cũng là nguyên nhân lớn dẫn đến các ca tử vong liên quan đến sốt xuất huyết.

Hằng năm số ca mắc và tử vong do sốt xuất huyết vẫn cao và ngày càng lan rộng do muỗi có đặc tính sinh sản ở trong nước như mảnh phế thải, chai lọ khi có nước mưa, chum vại, bể chứa nước, thậm chí ở các lư hương… và bay lơ lửng, đậu ở các vật dụng, rất khó phun thuốc loại trừ và giải quyết triệt để dù đã thực hiện nhiều năm qua.

"Vắc-xin là thành quả rất lớn, góp phần hiệu quả trong công tác khống chế dịch. Việc sử dụng vắc-xin sẽ giảm số ca mắc bệnh, những ca mắc nặng và tử vong", PGS Trần Đắc Phu đánh giá.

Bé Nguyễn Bảo Khánh Ngân (5 tuổi) được tiêm vắc-xin sốt xuất huyết tại Trung tâm tiêm chủng VNVC Hoàng Văn Thụ chiều 20-9. Ảnh: Tấn Ngọc

Sốt xuất huyết diễn biến khó lường và phức tạp, các đối tượng có nguy cơ trở nặng là trẻ em, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì… Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm do sốt xuất huyết như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê…

Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu. Người mẹ có thể bị chảy máu khó cầm, tiền sản giật, tổn thương chức năng gan, thận, chảy máu kéo dài khi chuyển dạ gây nguy hiểm tính mạng.

Nếu sống sót sau nhiễm sốt xuất huyết nặng có biến chứng, gần 70% bệnh nhân giảm khả năng lao động, hơn 50% người sống chung với triệu chứng bệnh như đau khớp, đau cơ, suy nhược, yếu tay chân, rụng tóc… đến 2 năm.

Hệ thống kho lạnh di động đạt chuẩn GSP của VNVC vận chuyển vắc-xin sốt xuất huyết đến các trung tâm tiêm chủng để phục vụ người dân

Theo ThS.BS Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP HCM (HCDC), những năm gần đây dịch tễ sốt xuất huyết đã thay đổi, không còn phát triển theo chu kỳ mà tăng đều hằng năm, đặc biệt vào thời điểm cuối năm. Nguyên nhân của tình hình này là do hậu quả của sự đô thị hóa và nóng lên của toàn cầu đã tạo điều kiện cho muỗi gây bệnh sinh sôi phát triển mạnh.

"Việc triển khai tiêm vắc-xin sốt xuất huyết tại Việt Nam giúp ngành Y tế dự phòng và người dân có thêm vũ khí phòng bệnh và đối phó với dịch sốt xuất huyết hiệu quả, bên cạnh biện pháp kiểm soát muỗi, lăng quăng và ngăn ngừa muỗi đốt còn gặp nhiều khó khăn", bà Nga đánh giá và lưu ý người dân vẫn cần duy trì các biện pháp phòng chống dịch khác như chống muỗi bằng việc dọn vệ sinh môi trường sống, ngủ mùng… bên cạnh tiêm vắc-xin để kiểm soát dịch hiệu quả và bền vững.

VNVC đầu tư xây dựng hệ thống hàng trăm kho lạnh, dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế tại khắp các địa phương, có thể bảo quản đồng thời hơn 400 triệu liều vắc-xin ở điều kiện nhiệt độ 2-8 độ C

Tính từ đầu năm 2024 đến nay, VNVC đã mang về 3 loại vắc-xin mới phòng bệnh viêm màng não mô cầu B thế hệ mới, vắc-xin phế cầu 23 và vắc-xin sốt xuất huyết. Dự kiến, VNVC sẽ tiếp tục đưa về Việt Nam vắc-xin zona thần kinh phục vụ tiêm chủng phòng ngừa mắc mới và tái mắc bệnh cho người từ 18 tuổi.

Việc liên tiếp đưa về Việt Nam nhiều loại vắc-xin mới và liên tục mở rộng hệ thống các trung tâm tiêm chủng đến các địa phương trên cả nước khẳng định quyết tâm của VNVC trong việc giúp trẻ em và người lớn tại Việt Nam sớm được tiếp cận các vắc-xin mới, chất lượng cao như người dân trên thế giới. Từ đó, giảm gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng và áp lực điều trị các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho ngành y tế.

Khánh Ngọc