Vốn 1.500 tỷ đồng và 'hàng rào' kỹ thuật lập Sở giao dịch hàng hóa tại Trung tâm tài chính quốc tế

Siết chặt điều kiện tài chính và cơ cấu sở hữu

Nghị định 330/2025 được ban hành để hướng dẫn thi hành các điều khoản quan trọng của Nghị quyết số 222/2025/QH15 về Trung tâm tài chính quốc tế. Đối tượng áp dụng bao gồm Sở giao dịch hàng hóa, các nhà đầu tư, thương nhân và các tổ chức, cá nhân liên quan. Điểm đáng chú ý nhất tại văn bản này là những quy định cụ thể về "sức khỏe" tài chính và nguồn gốc dòng vốn của doanh nghiệp muốn tham gia sân chơi này.

Theo đó, doanh nghiệp thành lập Sở giao dịch hàng hóa bắt buộc phải có vốn điều lệ từ 1.500 tỷ đồng trở lên. Về cơ cấu tổ chức, đơn vị này phải là thành viên của Trung tâm tài chính quốc tế hoặc là công ty do thành viên của Trung tâm sở hữu, kiểm soát. Trong trường hợp là công ty con, tỷ lệ vốn góp của thành viên Trung tâm tài chính quốc tế phải chiếm tối thiểu 49% vốn điều lệ.

Đối với dòng vốn ngoại, Nghị định đặt ra giới hạn trần cụ thể. Nếu doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tổng tỷ lệ vốn góp của các nhà đầu tư ngoại không được phép vượt quá 49%. Quy định này đảm bảo sự kiểm soát của dòng vốn nội địa trong các thiết chế tài chính quan trọng, đồng thời vẫn mở cửa thu hút nguồn lực quốc tế.

Hồ sơ đề nghị thành lập cũng được chuẩn hóa nghiêm ngặt, bao gồm Giấy đề nghị theo mẫu quy định, đề án giải trình chi tiết về mô hình tổ chức, chức năng và dự thảo điều lệ hoạt động. Các tài liệu này phải chứng minh được sự phù hợp với quy định của Chính phủ về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch.

Kiểm soát rủi ro bằng công nghệ và cơ chế giám sát đặc biệt

Bên cạnh năng lực tài chính, yếu tố công nghệ được xác định là điều kiện tiên quyết. Nghị định yêu cầu doanh nghiệp phải sở hữu hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về quản lý, vận hành an toàn và bảo mật.

Nền tảng giao dịch điện tử phải đảm bảo hoạt động thông suốt, có khả năng xử lý và lưu trữ dữ liệu giao dịch, sửa lệnh, hủy lệnh và trả kết quả khớp lệnh theo thời gian thực. Hệ thống quản lý ký quỹ và thanh toán bù trừ cần kiểm soát chính xác các nghĩa vụ tài chính và rủi ro trong giao dịch. Ngoài ra, hệ thống giám sát phải có chức năng theo dõi, phát hiện và cảnh báo các dấu hiệu bất thường để phục vụ công tác quản lý.

Yêu cầu về an toàn thông tin và khả năng dự phòng cũng được đặt lên hàng đầu nhằm đảm bảo tính liên tục của thị trường khi xảy ra sự cố kỹ thuật hay an ninh mạng. Hệ thống phải có khả năng kết nối đồng bộ với các thành viên và cơ quan quản lý nhà nước, cung cấp dữ liệu minh bạch và chính xác.

Để đảm bảo an ninh kinh tế và trật tự xã hội, Nghị định trao quyền cho Bộ Công Thương áp dụng các biện pháp khẩn cấp khi xuất hiện nguy cơ mất ổn định thị trường hoặc dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Các biện pháp này bao gồm tạm ngừng hoặc hạn chế giao dịch, áp dụng chế độ kiểm soát đặc biệt đối với hệ thống công nghệ, hoặc đình chỉ quyền truy cập của các tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng. Cơ quan quản lý cũng sẽ công bố thông tin khẩn cấp về diễn biến thị trường và rủi ro tiềm ẩn để bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia.

Khánh Linh