Vòng tuần hoàn nước toàn cầu ngày càng 'bất thường và cực đoan'

Người dân giúp giải cứu một chiếc ô tô bị mắc kẹt trên một đoạn đường ngập lụt ở ngoại ô Boone, Bắc Carolina, vào tháng 9.2024, trong cơn bão Helene. Ảnh: Jonathan Drake/Reuters/File

Chu trình nước, hay còn gọi vòng tuần hòa nước là hệ thống phức tạp mà nước di chuyển xung quanh Trái Đất.

Nước bốc hơi từ mặt đất, hoặc từ các hồ và sông, đi vào khí quyển, tạo thành những luồng hơi nước lớn có thể di chuyển trên những khoảng cách xa, trước khi cuối cùng rơi trở lại Trái Đất dưới dạng mưa hoặc tuyết.

Biến đổi khí hậu, do con người đốt nhiên liệu hóa thạch, đang làm đảo lộn quá trình này.

Trong báo cáo về tình trạng tài nguyên nước toàn cầu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) liên quan đến đánh giá nguồn nước ngọt toàn cầu, bao gồm suối, sông, hồ, hồ chứa, nước ngầm, tuyết và băng, gần 2/3 lưu vực sông trên toàn cầu đã không trải qua "điều kiện bình thường" vào năm ngoái, rơi vào tình trạng quá nhiều hoặc quá ít nước.

Nhiều khu vực đã phải vật lộn với tình trạng khan hiếm nước vào năm 2024 - năm nóng nhất được ghi nhận trên hành tinh.

Mực nước sông Amazon được ghi nhận xuống mức thấp chưa từng có. Một số khu vực ở miền nam châu Phi phải chịu đựng đợt hạn hán khắc nghiệt đến mức phải tiêu hủy hàng trăm loài động vật, bao gồm cả voi, và mùa màng khô héo ở các khu vực của Mỹ như Texas, Oklahoma và Kansas.

Báo cáo cũng cho thấy nhiệt độ cao đã ảnh hưởng đến chất lượng nước ở hầu hết 75 hồ chính trên thế giới.

“Không chỉ nắng nóng và hạn hán, chúng tôi cũng ghi nhận nhiều trận lũ lụt hơn so với trước đây", Stefan Uhlenbrook, tác giả chính của báo cáo và là Giám đốc thủy văn, nước và tầng băng tại WMO, cho biết.

Mực nước thấp ở sông Amazon tại cộng đồng Macedonia, tỉnh Amazonas, Colombia. Ảnh: Luid Acosta/AFP/Getty Images/File

Trong khi đó, Châu Âu đã trải qua trận lũ lụt lớn nhất kể từ năm 2013. Cơn bão Helene đã gây ra lũ lụt thảm khốc ở một số khu vực của Mỹ, khiến ít nhất 230 người thiệt mạng. Lũ lụt trên diện rộng ở Tây và Trung Phi cũng khiến khoảng 1.500 người tử vong.

Theo phân tích, các cảnh quan băng giá trên thế giới cũng bị ảnh hưởng.

Các sông băng đã chứng kiến tổn thất trên diện rộng trong năm thứ ba liên tiếp, mất đi 450 gigaton băng - tương đương với một khối băng cao 4,3 dặm, rộng 4,3 dặm và sâu 4,3 dặm, ước tính bằng lượng nước để lấp đầy 180 triệu bể bơi Olympic.

Báo cáo cho thấy Scandinavia, quần đảo Svalbard ở Bắc Cực và Bắc Á đã trải qua tình trạng băng tan kỷ lục.

Băng tan gây ra hậu quả to lớn đối với mực nước biển dâng cao và nguy cơ lũ lụt, đồng thời đe dọa các quốc gia phụ thuộc vào sông băng để cung cấp điện, tưới tiêu và nước uống.

“Thật khó để đưa ra con số chính xác về tổng thiệt hại kinh tế do vòng tuần hoàn nước ngày càng thất thường, nhưng các trận lũ lụt đơn lẻ năm ngoái đã gây ra thiệt hại hàng tỷ đô la. Sự thay đổi về nguồn cung và khả năng tiếp cận tài nguyên nước cũng có thể gây ra căng thẳng và xung đột”, ông Uhlenbrook nhận định.

Trong một tuyên bố, Tổng thư ký WMO Celeste Saulo nhấn mạnh tài nguyên nước duy trì xã hội, thúc đẩy nền kinh tế và neo giữ hệ sinh thái của chúng ta.

"Tài nguyên nước trên thế giới giờ đây đang chịu áp lực ngày càng tăng. Những mối nguy hiểm liên quan đến nước ngày càng nghiêm trọng, đang tác động ngày càng lớn đến cuộc sống và sinh kế", ông Celeste Saulo nói.

Theo CNN

Link bài viết gốc

MINH DƯƠNG