'Vostok-2018' - Thông điệp từ cuộc tập trận lớn nhất, thực chiến nhất

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu cho biết "Vostok-2018" có quy mô lớn hơn nhiều so với cuộc tập trận "Zapad-81" (Phương Tây-81), thời điểm đó, có khoảng 150.000 binh lính thuộc quân đội Liên Xô được huy động tham gia tập trận.

Lần này, các cuộc tập trận cũng sẽ diễn ra tại tất cả các trường bắn của Quân khu Trung tâm và miền Đông. Tham gia tập trận có hạm đội Thái Bình Dương và hạm đội Bắc, cùng với đó là toàn bộ lực lượng đổ bộ. Điều kiện tập trận sẽ tương đồng tối đa với điều kiện chiến đấu trường thực. Bộ trưởng Shoigu nói rằng, cuộc tập trận "có quy mô chưa từng thấy trên cả hai phương diện là phạm vi bao phủ và số lượng quân nhân".

Để chuẩn bị cho cuộc tập trận vào tháng 9, Bộ trưởng Shoigu đã ra lệnh kiểm tra bất ngờ khả năng sẵn sàng chiến đấu của lính dù, vận tải đường không và không quân tầm xa. Cuộc kiểm tra liên quan đến 16 đợt diễn tập đặc biệt, nhấn mạnh vào khả năng sẵn sàng của không quân, sự triển khai kịp thời của các cơ quan chỉ huy và kiểm soát quân sự.

Hiện kịch bản tập trận chưa được tiết lộ, song theo lời Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov, với quy mô lớn như lần này, đây là cuộc tập dượt cho một cuộc chiến tranh lớn. Theo chuyên gia quân sự Vasily Kashin, đây là cuộc tập trận chiến lược triển khai các đơn vị quân số lớn mà Nga chưa từng huy động trong bất kỳ cuộc xung đột nào từ trước tới nay. Trong các cuộc tập trận như vậy, không chỉ có lực lượng xe chiến đấu và đội ngũ chỉ huy cấp thấp, mà còn có cả các ban chỉ huy cấp quân khu và cao hơn, được kinh qua thực tiễn chiến đấu.

Sputnik dẫn lời phát biểu của người đứng đầu Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh: "Hãy tưởng tượng rằng tại cùng một thời điểm có 36 ngàn trang thiết bị quân sự, xe tăng, xe bọc thép, xe chiến đấu bộ binh và tất cả các thiết bị quân sự cùng hoạt động trong điều kiện gần với điều kiện chiến đấu nhất".

Có thể thấy rõ, dưới thời Tổng thống Vladimir Putin, Nga đã trải qua quá trình dài nâng cấp khí tài quân sự và hiện đại hóa lực lượng vũ trang. Nga đã cho thấy sức mạnh quân sự gia tăng trong hoạt động thực tế tại Syria nhằm hỗ trợ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Dù có mục đích thực tiễn là kiểm tra kỹ năng chiến đấu, các cuộc tập trận cũng cho các đối thủ tiềm năng của Nga thấy nước này có thể hành động như thế nào trong tình huống xung đột thực tế. Không chỉ có vậy, trong bối cảnh Mỹ đang có những động thái khắp toàn cầu, đặc biệt là những mặt trận và khu vực quan trọng có lợi ích của Nga.

Chính tính thực chiến của cuộc diễn tập này mà Trung Quốc và Mông Cổ, hai nước được mời tham dự rất muốn học hỏi kinh nghiệm từ quân đội Nga. Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo, khoảng 3.200 binh sĩ, hơn 900 xe cơ giới, 30 thiết bị bay và trực thăng sẽ tới Nga để tham gia "Vostok-2018".

Binh sĩ Nga tích cực chuẩn bị cho cuộc tập trận. Ảnh: netbuzz.

Các xe tăng quân sự của Trung Quốc tham gia cuộc tập trận này đã được nhìn thấy đang di chuyển qua biên giới Nga-Trung ở Mãn Châu Lý thuộc khu tự trị Nội Mông ngày 29-8. Nhiều chuyên gia phân tích quân sự cho rằng, việc Trung Quốc tham gia cuộc tập trận này là cơ hội để binh lính học hỏi kinh nghiệm của binh lính Nga.

Một nguồn tin quân sự Trung Quốc cho biết, Nga từng đưa nhiều bài học từ cuộc chiến Syria vào các cuốn sách giáo khoa quân sự dành cho các học viện quân sự của Nga. Đây sẽ là lần đầu tiên Nga chia sẻ những thông tin như vậy với một quân đội bên ngoài nước Nga.

Người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov tuyên bố sự tham gia của quân đội Trung Quốc cho thấy hai nước đang mở rộng hợp tác trong tất cả các lĩnh vực. Chuyên gia quân sự T.Kashin nhấn mạnh đây là cuộc tập trận chiến lược, khi các bộ tổng chỉ huy có thêm kinh nghiệm phối hợp lên kế hoạch cho chiến dịch chiến lược. Điều này quan trọng hơn là số lượng người hay vũ khí tham gia.

Việc Nga dự báo đưa nhiều loại vũ khí, công nghệ mới sẽ được sử dụng đã khiến phản ứng của Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là rất giống nhau khi gọi cuộc tập trận "Vostok-2018" là cuộc chuẩn bị của Nga cho các "cuộc xung đột quy mô". Quyền đại diện NATO Dylan White cho biết "cuộc tập trận phù hợp với bối cảnh mà chúng ta đang thấy - một nước Nga kiên quyết hơn, tăng mạnh ngân sách quân sự và sự hiện diện quân sự của mình".

Ông cho biết thêm hiện NATO đang xem xét lời mời của Nga gửi đến các tùy viên quân sự các nước NATO tham dự "Vostok-2018" với tư cách quan sát viên. Cho đến ngày 28-8, đã có tùy viên quân sự của Đức, Anh, Hy Lạp xác nhận sẽ trở thành quan sát viên của "Vostok-2018".

Jonathan Holslag, giáo sư chính trị quốc tế của Đại học Tự do Brussels, cho rằng trong bối cảnh các mối quan hệ của Nga với Mỹ rất bất ổn, quan hệ Mỹ - Trung cũng đang “lung lay”, cuộc tập trận và sự hợp tác hai nước đánh giá là cần thiết để giúp cả hai cùng giảm bớt sức ép từ phương Tây. Tuy nhiên, “mặt trái” của việc này, theo Collin Koh, nhà nghiên cứu của Trường Nghiên cứu Quốc tế S.Rajaratnam thuộc Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, sự hợp tác này có thể làm sống lại những ký ức về cuộc Chiến tranh Lạnh.

Và nếu điều này không được giải quyết một cách khéo léo, hài hòa, thật khó có thể lay chuyển các kế hoạch của Mỹ đối với khu vực. Theo chuyên gia Koh: "Các bên liên quan cần phải thận trọng, tránh kích động tình hình leo thang thành một cuộc xung đột vũ trang trực diện".

Có thể thấy rõ, chưa bao giờ sự cạnh tranh chiến lược lại khốc liệt và quyết đoán như bây giờ. Sự cứng rắn, tập trung cao độ bằng cả sức mạnh vật chất, sức mạnh mềm và sức mạnh quân sự cho những chiến lược lớn của các siêu cường đang ngày một rõ nét. Thế giới đang đứng trước các cuộc định hình lớn.

Hoa Huyền