Vụ 3.000 tấn giá đỗ 'ngâm' chất cấm, tạm dừng hoạt động 6 cơ sở sản xuất

Quy định xử lý chưa có sức răn đe

Mới đây, ông Nguyễn Hoài Dương – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Đắk Lắk cho biết, hiện 6 cơ sở sản xuất giá đỗ ngâm hóa chất độc hại đã tạm dừng hoạt động.

Công an phát hiện, triệt phá 6 cơ sở dùng chất cấm để sản xuất giá đỗ.

Qua vụ việc nêu trên, Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk nhận thấy, công tác quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm vẫn còn có nhiều tồn tại và vướng mắc và bất cập.

Để các địa phương thực hiện tốt công tác quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, Sở NN&PTNT đề nghị Bộ NN&PTNT khẩn trương nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật An toàn thực phẩm 2010 (ban hành đã lâu và còn nhiều bất cập so với hiện tại), sửa đổi, bổ sung các Nghị định, Thông tư cho đồng bộ, theo hướng: Toàn bộ thực phẩm được sản xuất, chế biến, bảo quản đến tiêu thụ ra thị trường đều phải được thực hiện bởi những chủ thể, tuân thủ theo điều kiện, quy trình chặt chẽ theo quy định, đảm bảo có đăng ký, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc.

Xác định đầy đủ, rõ ràng vai trò, chức năng, trách nhiệm, nội dung, thẩm quyền và sự phối hợp của các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp trong quản lý chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm.

Các ngành có liên quan cần tăng cường công tác phối hợp (Công thương, Y tế, Công an,…) trong công tác quản lý về vệ sinh an toàn thực phẩm. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất, sử dụng các biện pháp nghiệp vụ trong công tác điều tra, nắm bắt tình hình hoạt động của cơ sở.

Giá đỗ của cơ sở sản xuất Lâm Đạo được bán tại hệ thống siêu thị Bách hóa Xanh tại TP Buôn Ma Thuột.

Theo Sở NN&PTNT, hiện nay, các quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm và quy định về xử lý vi phạm hành chính về vệ sinh an toàn thực phẩm còn thấp, chưa có sức răn đe. Do đó, Sở kiến nghị phải tăng mức xử phạt, những hành vi tái phạm (đặc biệt là sử dụng hóa chất cấm có tác động nguy hại đến sức khỏe cá nhân, cộng đồng) phải được xử lý hình sự.

Sở NN&PTNT cũng đề nghị Bộ NN&PTNT nghiên cứu việc sử dụng tiêu đề "Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm" để làm rõ ràng hơn, giảm thiểu sự hiểu nhầm của người dân hoặc cơ quan báo chí trong thời gian qua. Đây thực chất chỉ là một thủ tục hành chính nhằm chứng nhận cho những điều kiện về nhà xưởng, trang thiết bị... phục vụ cho công đoạn sơ chế, đóng gói để buộc cơ sở sản xuất phải đáp ứng được các điều kiện, chỉ tiêu cụ thể để đảm bảo yêu cầu hoạt động đối với lĩnh vực này.

Ngoài ra, Sở còn đề nghị Bộ NN&PTNT có đề án thí điểm để xây dựng thành quy định của pháp luật về việc áp dụng chuyển đổi số trong giám sát các cơ sở sản xuất, chế biến nông lâm sản. Kiến nghị ngành Công thương thường xuyên kiểm tra giám sát, lấy mẫu kiểm nghiệm sản phẩm thực phẩm ở các siêu thị, tạp phẩm,... để cảnh báo cho người tiêu dùng và xử lý theo quy định.

Kiểm tra đột xuất lĩnh vực chất lượng, an toàn thực phẩm

Sau khi xảy ra vụ việc giá đỗ ngâm chất cấm nói trên, mới đây ông Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk đã ký quyết định kiểm tra đột xuất trong lĩnh vực chất lượng, an toàn thực phẩm trên địa bàn tỉnh.

Đối tượng kiểm tra gồm: Các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm giá đỗ thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Sở NN&PTNT trên địa bàn tỉnh; các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh nông lâm sản và thủy sản (sản phẩm thực phẩm, hàng hóa tại Phụ lục III Nghị định số 15/2018/NĐ-CP,) thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Sở NN&PTNT trên địa bàn tỉnh.

Một trong 6 cơ sở sản xuất giá đỗ bị Công an triệt phá.

Nội dung kiểm tra bao gồm: Kiểm tra giấy tờ, hồ sơ pháp lý liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm; việc thực hiện các quy định pháp luật và quy chuẩn kỹ thuật về an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất, kinh doanh thực phẩm; việc thực hiện các tiêu chuẩn có liên quan đến an toàn thực phẩm do tổ chức, cá nhân sản xuất công bố áp dụng đối với sản phẩm thực phẩm.

Kiểm tra việc ghi nhãn đối với thực phẩm thuộc phạm vi quản lý; kiểm tra điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm trong sản xuất, sơ chế, chế biến, kinh doanh, bảo quản và vận chuyển thực phẩm; kiểm tra việc thực hiện các quy định khác của pháp luật về an toàn thực phẩm; lấy mẫu sản phẩm thực phẩm để kiểm nghiệm chất lượng về vệ sinh, an toàn thực phẩm (nếu có).

Thời gian kiểm tra đột xuất trong quý I, II năm 2025. Địa điểm kiểm tra tại trụ sở làm việc và kiểm tra thực tế tại cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Sở NN&PTNT trên địa bàn tỉnh.

Trong quá trình kiểm tra nếu phát hiện hành vi vi phạm thì đoàn kiểm tra xử lý theo thẩm quyền.

Như báo Bảo vệ pháp luật đã đưa tin, trước đó Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh Đắk Lắk) đã triệt phá 6 cơ sở dùng hóa chất độc hại để sản xuất giá đỗ bán ra thị trường.

Trong đó, có 2 cơ sở của đối tượng Lâm Văn Đạo (SN 1990, trú tại xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột), 2 cơ sở của đối tượng Vũ Duy Tư (SN 1991), 1 cơ sở của Nguyễn Văn Quynh (SN 1973) và 1 cơ sở của Nguyễn Văn Hảo (SN 1988) cùng ở phường Tân Hòa (TP Buôn Ma Thuột).

Bước đàu, cơ quan Công an xác định, trong quá trình sản xuất giá đỗ đã sử dụng vôi cục, nước giếng và một loại chất lỏng không màu, mà nhóm này thường trao đổi tiếng lóng với nhau qua mạng là nước "kẹo". Nước "kẹo" thực chất là hoạt chất 6-Benzylaminopurine, không thuộc danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm và danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam. Đây là chất kích thích tăng trưởng tế bào, nếu đưa vào cơ thể sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Khi hít hoặc tiếp xúc qua da lâu dài có thể làm thai nhẹ ký, não úng thủy và các dị tật bẩm sinh, còn ăn vào lượng lớn có thể gây tử vong.

Các đối tượng khai nhận, trong năm 2024 đã bán ra thị trường khoảng 2.900 tấn giá đỗ có ngâm hóa chất 6-Benzylaminopurine. Trong đó, có 1 cơ sở đã ký hợp đồng bán cho 1 Bách hóa Xanh từ 350 - 400kg giá đỗ/ngày.

Liên quan đến vụ, việc cơ quan Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 bị can nói trên về hành vi vi phạm quy định về an toàn thực phẩm./.

Nguyễn Chính