Vụ 4 công nhân tử vong do bụi phổi: Doanh nghiệp có nhiều sai phạm

Lập biên bản vi phạm hành chính

Liên quan đến vụ nhiều công nhân mắc bệnh bụi phổi khi làm việc tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Châu Tiến (nằm trong Khu Công nghiệp Nam Cấm, đóng tại xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc), Đoàn kiểm tra liên ngành do Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An thành lập đã có kết luận và lập biên bản vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp này.

Theo đó, các nội dung kiểm tra gồm: kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bệnh nghề nghiệp, môi trường lao động, quan trắc môi trường lao động, thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động tại Công ty TNHH Châu Tiến. Thời điểm kiểm tra, công ty này có 34 người lao động, trong đó có 28 người lao động trực tiếp.

Đoàn kiểm tra cũng kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh xử phạt theo thẩm quyền trong 2 lĩnh vực gồm không tiến hành quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động; không tổ chức khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Qua kiểm tra ghi nhận, khi làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến có 14 người mắc các bệnh liên quan đến phổi, trong đó, có 4 trường hợp đã tử vong, 5 người đang điều trị bệnh bụi phổi và 5 người điều trị bệnh liên quan đến phổi.

Thời điểm Đoàn liên ngành kiểm tra, công ty có 34 lao động, trong đó có 28 lao động trực tiếp, tuy nhiên doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức Công đoàn cơ sở. Trước đây, công ty được cấp phép sản xuất bột đá quy mô 40.000 tấn/năm và sản xuất bột bả tường 30.000 tấn/năm. Sau đó, doanh nghiệp mở rộng đầu tư thêm dòng sản phẩm chế biến bột đá vôi trắng siêu mịn quy mô 180.000 tấn/năm và chế biến bột đá thạch anh - quartz quy mô 150.000 tấn/năm.

Một công nhân bị nhiễm bụi phổi

Nguyên liệu đầu vào là đá cuội silic. Sản phẩm đầu ra là bột đá silic trắng để làm nguyên liệu cho các nhà máy ép đá, đá lót sàn nồi nấu thép của nhà máy luyện thép. Quy trình sản xuất bột đá silic tại nhà máy này có 3 công đoạn gồm xử lý ngâm sấy, đọc màu tách hạt; nghiền thô và nghiền tinh.

Đoàn kiểm tra kết luận, từ năm 2017-2022, Công ty TNHH Châu Tiến thực hiện không đầy đủ quy định về quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động theo quy định về phân loại số lao động làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm cũng như về khám sức khỏe định kỳ, khám và phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động tiếp xúc với yếu tố tác hại có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp hoặc làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Qua kiểm tra cho thấy Công ty TNHH Châu Tiến không lập hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng đối với lao động làm việc theo hợp đồng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội.

Công ty chưa lập hồ sơ báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, cấp phép. Công tác thu gom, lưu trữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định, còn để lẫn chất thải nguy hại với chất thải thông thường. Chất thải nguy hại thu gom chưa triệt để. Kho lưu giữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định.

Đã có 14 công nhân bị nhiễm bụi phổi

Ngoài ra, công ty này cũng chưa hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển xử lý chất thải công nghiệp thông thường. Kho lưu giữ chất thải công nghiệp thông thường, chất thải sinh hoạt chưa đáp ứng được yêu cầu. Mạng lưới thoát nước nội bộ sân công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu. Chưa xây dựng hệ thống thoát nước cho toàn bộ nhà máy. Thậm chí, các loại hóa chất như Acid Oxalic, NaOH, Chrome Oxide Green, Acid Boric... sử dụng cho hoạt động sản xuất chưa được bố trí kho lưu giữ riêng, còn để chung trong xưởng sản xuất.

Bụi bay mờ mịt tại hiện trường nhà máy

Hơi axit phát tán trong nhà xưởng làm ảnh hưởng tới sức khỏe người lao động. Quá trình ngâm tẩm, tẩy trắng đá silic được thực hiện trong bể, không có biện pháp thu axit cưỡng bức, công nghệ thô sơ, hơi axit tạo ra làm ảnh hưởng sức khỏe người lao động. Dây chuyền nghiền đá silic được thực hiện bằng công nghệ "dã chiến" ngoài trời, không có biện pháp thu bụi.

Trong khi đó, băng chuyền vận chuyển từ lò sấy hơi đốt vào công đoạn nghiền tinh là băng chuyền hở, là nơi phát sinh bụi khi hoạt động. Công ty chưa lắp đặt hệ thống xử lý bụi phát sinh từ lò sấy hơi đốt, hơi axit phát sinh từ quá trình sấy sau khi ngâm tẩy trắng. Tại khu vực nghiền tinh, bụi mịn silic phát tán rất nhiều làm ảnh hưởng tới môi trường làm việc và sức khỏe người lao động. Cũng qua kiểm tra, ghi nhận thêm nhiều công nhân ở đây bị các bệnh liên quan đến phổi. Cụ thể, ngoài 4 trường hợp đã mất, đến nay có 5 người đang điều trị bệnh bụi phổi silic và 5 người đang điều trị các bệnh liên quan đến phổi. Nâng tổng số người mắc bệnh lên 14.

Sau khi kiểm tra, đoàn đã lập biên bản vi phạm hành chính và kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt theo thẩm quyền đối với Công ty TNHH Châu Tiến trong 2 lĩnh vực lao động, gồm: không tiến hành quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động và không tổ chức khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Trước đó, qua báo cáo của huyện Nghi Lộc ghi nhận, về việc người lao động bị mắc bệnh bụi phổi tại Công ty TNHH Châu Tiến thuộc KCN Nam Cấm, huyện Nghi Lộc (Nghệ An). Theo báo cáo này, trong tháng 02/2023 vừa qua, huyện Nghi Lộc đã tiếp nhận 4 báo cáo của 4 xã gồm xã Nghi Hưng, xã Nghi Phương, xã Nghi Thuận, xã Nghi Đồng có 8 người dân, khi làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến bị bệnh bụi phổi.

Tính đến cuối tháng 12/2022, có 3/8 công nhân làm việc tại một công ty bột đá đã tử vong, 5 người còn lại đang điều trị tại bệnh viện, trong đó có nhiều người phải thở bằng oxy. Nguyên nhân được xác định là do bệnh bụi phổi.

Được biết, Công ty TNHH Châu Tiến được Ban quản lý KKT Đông Nam cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 8143808... ngày 20/10/2005 tại Khu A, KCN Nam Cấm (thuộc xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An). Công ty TNHH Châu Tiến do ông Hồ Viết Cầm đại diện pháp luật. Ngành nghề sản xuất, kinh doanh: sản xuất bột đá. Tổng mức đầu tư đăng ký 280 tỷ đồng, diện tích sử dụng đất lên tới 40.131m2. Số lao động làm việc hiện nay 33 người.

Phạm Hào