Vụ ám sát thủ lĩnh Hamas được lên kế hoạch từ hai tháng trước?

Ảnh chụp từ vệ tinh tòa nhà Basij al-Zahra, nơi thủ lĩnh Hamas lưu trú. Ảnh: Maxar

Nguồn tin cho hay quả bom được giấu ngay trong nhà khách Basij al-Zahra, nơi thủ lĩnh Haniyeh, 62 tuổi, trú ngụ và được kích nổ từ xa khi ông ở trong phòng. Đây cũng là căn phòng mà ông từng ở cách đây khoảng 2 tháng. Tòa nhà này do Lực lượng Vệ binh cách mạng Iran (IRGC) bảo vệ. Trước đó, Iran và Hamas đều thông tin rằng, một tên lửa tầm xa đã đánh trúng căn phòng mà ông Haniyeh đang ngủ ở Tehran lúc 2 giờ sáng 31.7.

"Thực tế là quả bom hạ sát thủ lĩnh Haniyeh đã được tuồn vào bên trong nhà khách" – nguồn tin khẳng định. Giới chức Iran hiện chưa lên tiếng binh luận về thông tin trên.

Trang Axios của Mỹ dẫn các nguồn tin cho hay bên đứng sau vụ tấn công dường như đã biết rõ nhà khách sẽ là nơi lưu trú của ông Haniyeh khi ông tới Tehran dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian hôm 30.5. Họ thậm chí còn biết rõ ông Haniyeh sẽ ở phòng nào khi đến cơ sở này.

Theo nguồn tin, quả bom được cài trong nhà khách là thiết bị nổ công nghệ cao, thậm chí được trang bị trí tuệ nhân tạo (AI). Hiện chưa rõ AI đóng vai trò như thế nào trong việc che giấu quả bom trong thời gian dài, cũng như duy trì thiết bị nổ ở trạng thái sẵn sàng kích hoạt bất cứ lúc nào.

Chưa rõ chi tiết cách bên tổ chức ám sát đưa quả bom vào bên trong nhà khách. Các quan chức Trung Đông cho biết công tác chuẩn bị cho vụ ám sát phải mất nhiều tháng và đòi hỏi bên tập kích phải có nhân sự giám sát chặt chẽ tòa nhà.

Quả bom phát nổ vào khoảng 2 giờ sáng 31.7, các quan chức Trung Đông và Iran cho biết. Theo hai quan chức Iran, vụ nổ khiến tòa nhà rung chuyển, làm vỡ nhiều cửa sổ và đánh sập một phần bức tường bên ngoài. Ảnh chụp được các kênh Telegram liên kết với IRGC công bố ngày 31.7 cho thấy một số thiệt hại của công trình.

Theo thông tin trước đó từ Iran và Hamas, vụ nổ do một "quả tên lửa từ trên không" qua cửa sổ vào phòng ngủ của ông Haniyeh. Tuy nhiên, những thông tin này ban đầu gây ra những hoài nghi, do loại tên lửa có thể vượt quãng đường gần 1.000 km và độ chính xác gần như tuyệt đối như vậy thường sẽ có sức công phá lớn, đủ sức phá hủy toàn bộ nhà khách. Trong khi đó, hình ảnh được công bố cho thấy nhà khách này chỉ bị hư hại một góc tại căn phòng ở tầng 4, những vị khách khác ở trong cùng tòa nhà không bị tổn thương.

Nguồn tin cho biết, sau khi vụ nổ xảy ra, đội y tế tại nhà khách nhanh chóng tới hiện trường, tuyên bố ông Haniyeh đã tử vong. Họ cố gắng cấp cứu cho cận vệ canh gác trước cửa phòng, nhưng người này qua đời sau đó.

Lãnh đạo tổ chức Jihad của Palestine Ziyad al-Nakhalah ở ngay cạnh phòng ông Haniyeh. Tuy nhiên, phòng của ông al-Nakhalah không bị hư hại nặng trong vụ nổ, điều này cho thấy bên tổ chức ám sát đã lên kế hoạch chính xác nhằm vào thủ lĩnh Hamas.

Hai quan chức Iran được nguồn tin dẫn cho biết các thành viên IRGC được thông báo về vụ ám sát xác nhận có vụ nổ trong phòng ông Haniyeh. Khalil al-Hayya, phó chỉ huy của Hamas ở Dải Gaza, cũng có mặt tại Tehran và tới hiện trường ngay khi hay tin khi ông Haniyeh thiệt mạng. Trong số những người được thông báo ngay lập tức có tư lệnh đặc nhiệm Quds thuộc IRGC, chuẩn tướng Esmail Qaani. Tướng Qaani sau đó đánh thức và thông báo cho Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei về vụ nổ.

4 tiếng sau khi vụ nổ xảy ra, IRGC thông báo thủ lĩnh Hamas đã thiệt mạng. Vào 7 giờ sáng 31.7, Giáo chủ Khamenei triệu tập các thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran tới dinh thự để họp khẩn và ra tuyên bố trả đũa, nguồn tin cho biết.

CNN nhận định cái chết của thủ lĩnh Haniyeh là đón giáng mạnh cả về mặt chiến lược lẫn biểu tượng của Hamas. Vụ ám sát cũng làm dấy lên mối lo ngại sẽ phá hỏng mọi nỗ lực đàm phán để đạt được thỏa thuận thả con tin và ngừng bắn ở Dải Gaza, nơi các cuộc tấn công của Israel đã khiến gần 40.000 người Palestine thiệt mạng. Thủ lĩnh Haniyeh đóng vai trò lãnh đạo đại diện cho Hamas trong các cuộc đàm phán ngừng bắn kéo dài nhiều tháng qua với Israel.

Quỳnh Vũ (Theo Axios, AFP, CNN)