Vụ ám sát tướng Iran Soleimani phạm luật pháp quốc tế nhưng tại sao khó luận tội được Mỹ?

“Tướng Qassem Soleimani phụ trách chiến lược và hoạt động quân sự của Iran tại Syria và Iraq. Tuy nhiên, ông không gây ra mối đe dọa tính mạng tức thời nào và hành động của Mỹ là trái pháp luật”, báo cáo viên của Liên hợp quốc viết.

Bà Agnes Callamard chỉ ra rằng vụ sát hại ông Soleimani là “vụ việc đầu tiên mà một quốc gia viện dẫn sự tự vệ để biện minh cho một cuộc tấn công nhằm vào một thực thể nhà nước trong lãnh thổ quốc gia thứ ba, do đó Mỹ vi phạm Điều 2(4) của Hiến chương LHQ”.

Điều tra viên LHQ xác định rằng vụ ám sát ông Soleimani không chỉ nhắm vào Iran mà còn cả Iraq. Bà nói thêm vì việc sát hại ông Soleimani xảy ra trên lãnh thổ Iraq mà không nhận được sự đồng ý của Baghdad nên Mỹ đã vi phạm sự toàn vẹn lãnh thổ của nước này.

Báo cáo viên của Liên hợp quốc Callamard đồng thời kêu gọi truy trách nhiệm trong những vụ ám sát bằng máy bay không người lái (UAV) vũ trang và siết chặt kiểm soát loại khí tài này.

“Một cuộc tấn công duy nhất, 1-2 chiếc xe bị nhắm đến, 10 người đã thiệt mạng ở một quốc gia không hiếu chiến”

Điều tra viên LHQ kết luận vụ ám sát ông Soleimani được xem là một “vụ sát hại tùy tiện” của Mỹ

Theo Reuters, điều tra viên độc lập này dự kiến ngày 9-7 sẽ trình kết quả điều tra của mình lên Hội đồng Nhân quyền để các nước thành viên thảo luận về hành động tiếp theo. Mỹ không còn là thành viên của hội đồng này vì đã rời bỏ cách đây 2 năm.

Phản ứng về báo cáo này, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus hôm 8-7 nói: “Đó là sự thiếu trung thực khi đưa ra báo cáo lên án Mỹ về hành động tự vệ trong khi minh oan cho quá khứ khét tiếng của tướng Soleimani là một trong những kẻ khủng bố nguy hiểm nhất thế giới”

“Báo cáo độc đoán và tẻ nhạt này làm suy yếu quyền con người bằng cách mở đường cho những kẻ khủng bố và nó một lần nữa chứng minh tại sao người Mỹ lại có quyền rời khỏi hội đồng nhân quyền”, bà Morgan Ortagus nói

Tướng Soleimani, người đứng đầu đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), được coi là nhân vật quyền lực số 2 ở Iran, bị thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng UAV của Mỹ ở Baghdad (Iraq) hôm 3-1.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nói rằng Mỹ tấn công ông Soleimani nhằm ngăn chặn mối đe dọa tiềm tàng.

Iran đáp trả bằng cuộc tấn công tên lửa nhằm vào một căn không quân Iraq có binh sĩ Mỹ đồn trú. Vài giờ sau, các lực lượng của Iran bắn nhầm một máy bay thương mại Ukraine cất cánh từ Tehran.

Hôm 29-6, Iran đã phát lệnh truy nã Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng 35 nhân vật khác liên quan đến cái chết của tướng Soleimani và đã yêu cầu Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) hỗ trợ nhưng đã bị Interpol bác bỏ

Tuy nhiên, cho đến nay, vụ tấn công bằng máy bay không người lái và giết người có chủ đích này vẫn không phải là đối tượng để Quốc hội Mỹ lên tiếng bởi họ không có lợi ích gì khi khuấy lên việc này.

Mặt khác, nếu gặp phản ứng mạnh từ bên ngoài, Quốc hội Mỹ cũng sẽ ban hành luật để hợp pháp hóa việc làm này, coi đó là hành động để bảo vệ an ninh và tính mạng của người Mỹ ở bất kỳ đâu trên thế giới. Có lẽ bởi thế, cộng đồng quốc tế, dù muốn hay không, phần lớn im lặng sau vụ việc này

Hải Yến (Theo Reuters/RT)