Vụ án tại Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM: Hội đồng xét xử đánh giá 'cáo trạng truy tố có căn cứ, không oan sai'

Ông Tân (bìa phải) cùng một số bị cáo tại phiên sơ thẩm.

Cty chỉ có 142 triệu đồng tiền vốn vẫn được cho vay

Trong phần tuyên án diễn ra vào chiều muộn ngày 31/10, ông Phan Minh Tân (69 tuổi, cựu Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) TP HCM) bị TAND TP HCM tuyên phạm tội “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”; mức án 5 năm tù.

Bốn bị cáo khác là cựu cán bộ của Sở lĩnh từ 2 năm tù treo đến 3 năm tù về cùng tội danh; phải nộp từ 135 triệu đến 5,7 tỷ đồng tiền khắc phục thiệt hại.

Riêng bị cáo Khuất Duy Vĩnh Long (cựu Trưởng Phòng Quản lý công nghệ của Sở), đang bị truy nã, bị tuyên 10 năm tù, nộp 4,6 tỷ đồng. HĐXX đánh giá bị cáo này ngoan cố, trốn tránh pháp luật, nên cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc.

Ông Tân cùng các cựu cán bộ Sở KH&CN bị cáo buộc duyệt và cấp tín dụng cho Cty Đầu tư & Phát triển Công nghệ Huy Hoàng (do ông Nguyễn Trọng Vũ, Việt kiều Mỹ làm Giám đốc) vay tiền khi không đủ điều kiện. DN này sau khi nhận giải ngân đã không hoàn thành dự án, Vũ trốn về Mỹ không trả lại các khoản tiền, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước.

Trước đó, trả lời thẩm vấn của HĐXX, ông Tân cho rằng, việc cấp tiền cho Cty Huy Hoàng không phải là cho vay, mà cấp kinh phí thực hiện dự án, đề tài khoa học, theo quy chế quản lý đề tài khoa học trên địa bàn TP.

Theo bị cáo Tân, tiêu chí để được cấp kinh phí là đề tài khoa học phải thực sự cần thiết, cấp thiết; phải tạo ra sản phẩm... “Cty Huy Hoàng phải đáp ứng đủ các điều kiện và phải được UBND TP HCM xem xét, phê duyệt theo đúng Quy chế đã ban hành. Việc cấp kinh phí để Cty Huy Hoàng bắt tay thực hiện dự án Chip 1 là thực hiện đúng theo quy định, quy trình, không sai phạm”, bị cáo nói.

"Việc Cty Huy Hoàng không thực hiện được dự án chỉ là nguyên nhân khách quan, là rủi ro khi thực hiện các công trình nghiên cứu đề tài, dự án khoa học", ông Tân nói.

Đối với việc thẩm định và cho Cty Huy Hoàng vay 10 tỷ đồng để thực hiện dự án Chip 2, cáo trạng xác định Cty Huy Hoàng không có khả năng về tài chính, không đủ điều kiện được duyệt vay. Tổng vốn tự có của Cty Huy Hoàng chỉ khoảng gần 142 triệu đồng, trong khi tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 là hơn 30 tỷ đồng (tức dưới 30%), là không đủ điều kiện cho vay theo quy định.

Trả lời tòa, bị cáo Tân cho rằng Cty Huy Hoàng có vốn tự có, thể hiện ở các tài liệu: Biên bản họp Hội đồng Quản trị; Cty Huy Hoàng cam kết đóng góp 9,5 tỷ đồng; kèm 6 phiếu thu có trị giá 8,8 tỷ đồng từ các cổ đông và thư hứa cấp tín dụng của ngân hàng thể hiện sẽ cho doanh nghiệp này vay 10,8 tỷ đồng để thực hiện dự án nếu Cty Huy Hoàng được Quỹ xét duyệt cho vay.

Như vậy, bị cáo cho rằng khả năng tài chính của Cty Huy Hoàng đã đạt 19,6 tỷ đồng, vượt mức 30% giá trị dự toán theo quy chế cho vay. "Nhận thức của bị cáo tại thời điểm duyệt cho Cty Huy Hoàng vay là Cty này đủ điều kiện", ông Tân nói.

Tuy nhiên, chủ tọa phân tích, các tài liệu Cty Huy Hoàng cung cấp không đủ giá trị pháp lý bảo đảm đủ các điều kiện về tài chính. Bởi thư hứa cấp tín dụng không phải là quyết định cấp tín dụng, các phiếu thu do Cty cung cấp là khống...

Bị cáo cho rằng “không chuyên về vấn đề tài chính”

Về cáo buộc phải chịu trách nhiệm với khoản thiệt hại hơn 22,6 tỷ đồng, ông Tân không đồng ý vì "hoàn toàn không hưởng lợi vật chất", việc dự án không hoàn thành là trách nhiệm của Cty Huy Hoàng.

Khi chủ tọa hỏi "hôm nay có còn kêu oan hay không?", bị cáo trả lời: "Bị cáo không dám nói là mình oan sai, nhưng nhận thức của bị cáo là cấp kinh phí khi Cty Huy Hoàng đủ điều kiện và theo đúng trình tự, quy định pháp luật". Ông Tân nói thêm rằng, bản thân nhận thức có một phần trách nhiệm với hậu quả đã xảy ra nên đã nộp 2,2 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại.

Tương tự như quan điểm của bị cáo Tân, bị cáo Phan Thu Nga (cựu Trưởng Phòng Quản lý Khoa học) cho biết "bị cáo có oan hay không đề nghị tòa xem xét". Tại thời điểm tham gia xét duyệt cho Cty Huy Hoàng vay tiền, bà Nga cho rằng đã thực hiện đúng theo quy chế.

"Nhận thức của bị cáo lúc đó là nhận thức của một người làm khoa học, không chuyên về vấn đề tài chính. Bị cáo nghĩ, tính pháp lý của hồ sơ cấp tín dụng là do Cty Huy Hoàng phải chịu trách nhiệm, chứ bị cáo không phải biết doanh nghiệp chưa đủ điều kiện mà vẫn cố tình làm", bà Nga khai, cho biết đã nộp 700 triệu đồng để khắc phục một phần thiệt hại.

Các bị cáo còn lại thừa nhận có một phần trách nhiệm về thiệt hại, song cho rằng việc bị truy tố về tội danh nêu trong cáo trạng là "có một phần oan sai, bản thân không hưởng lợi gì".

Theo HĐXX, trong vụ án này, Vũ là người trực tiếp chiếm đoạt toàn bộ số tiền hơn 22,6 tỷ đồng của Nhà nước, về nguyên tắc Vũ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại. Tuy nhiên, Vũ đang bỏ trốn và bị truy nã; đồng thời, thiệt hại xảy ra cũng có trách nhiệm của các bị cáo, nên tòa buộc các bị cáo phải liên đới bồi thường thiệt hại cho Sở KH&CN TP HCM tương ứng với mức độ, vai trò của từng người.

HĐXX phân tích, tại tòa, các bị cáo thừa nhận hành vi khách quan như cáo trạng mô tả. Vì vậy, cáo trạng truy tố các bị cáo là có căn cứ, không oan sai. Hình phạt tòa áp dụng trên cơ sở đánh giá vai trò, tính chất mức độ sai phạm và các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của từng bị cáo.

Bản án xác định, Quỹ phát triển KH&CN TP HCM do UBND TP HCM thành lập năm 2007, có chức năng thúc đẩy ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, chuyển giao công nghệ của TP. Bộ máy quản lý và điều hành gồm 6 thành viên do ông Phan Minh Tân làm Chủ tịch.

Tháng 8/2009, Vũ có công văn gửi Sở KH&CN đề nghị hỗ trợ kinh phí từ ngân sách sự nghiệp khoa học với số tiền 5,1 tỷ đồng để thực hiện dự án Chip 1. Hội đồng xét duyệt đã thẩm định và thông qua, đồng ý hỗ trợ cho Cty Huy Hoàng 4,9 tỷ đồng, thời hạn 18 tháng.

Tháng 9/2009, Vũ tiếp tục có công văn gửi Sở đề nghị vay 10 tỷ đồng để thực hiện dự án 2. Đầu năm 2010, ông Tân ký văn bản kết luận dự án đạt yêu cầu, đồng ý cho vay "dù có nhiều ý kiến phản đối cho rằng dự án không khả thi, đồng thời đề nghị xem xét lại nguồn vốn của Cty Huy Hoàng".

Mấy tháng sau, Cty Huy Hoàng được ký hợp đồng cho vay 10 tỷ đồng, thời hạn 48 tháng, lãi suất 0%, tiến độ giải ngân chia thành nhiều đợt. Sau khi nhận giải ngân đợt 3 ngày 13/5/2011, Vũ xuất cảnh bỏ trốn về Mỹ.

Là người hưởng thụ tiền quỹ do Sở KH&CN giải ngân, Vũ bị khởi tố để điều tra hành vi Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản nhưng đã bỏ trốn. Công an TP đã ra quyết định truy nã, đến tháng 4/2017 tạm đình chỉ điều tra để khi nào bắt được sẽ xử lý sau.

Bùi Yên