Vụ 'bán nhầm' 99 hợp đồng nhà ở xã hội: Toàn cảnh sai phạm và chân dung loạt doanh nghiệp liên quan

Dự án Khu nhà ở xã hội tại phường Nam Gia Nghĩa (trước đây là phường Nghĩa Tân, Gia Nghĩa, Đắk Nông) do Công ty TNHH MTV ESG Vietland làm chủ đầu tư, được triển khai trên diện tích 17.821,2 m². Tháng 6/2017, UBND tỉnh Đắk Nông giao Công ty Cổ phần Xây dựng giao thông Beton 6 làm chủ đầu tư và phê duyệt chủ trương đầu tư ngày 6/9/2017.

Trong quá trình triển khai, dự án được điều chỉnh chủ trương 4 lần. Các nội dung điều chỉnh bao gồm chuyển chủ đầu tư từ Công ty Beton 6 sang Công ty TNHH MTV ESG Vietland (công ty con do Beton 6 sở hữu 100%), đồng thời nhiều lần gia hạn tiến độ hoàn thành đến quý IV/2022. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra, dự án vẫn tiếp tục chậm tiến độ so với hạn được gia hạn.

Tới tháng 3/2025, Thanh tra Đắk Nông (nay là Thanh tra Lâm Đồng) ban hành quyết định thanh tra dự án và tiến hành xác minh. Tại đây, cơ quan thanh tra phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng liên quan đến quá trình thực hiện và quản lý dự án.

Dự án Khu nhà ở xã hội tại phường Nam Gia Nghĩa, Lâm Đồng có nhiều sai phạm - Ảnh Lâm Đồng Online

Những sai phạm nào được phát hiện trong quá trình thanh tra dự án?

Thanh tra Lâm Đồng xác định doanh nghiệp đã thực hiện hàng loạt vi phạm, trong đó có việc bán nhà trái phép, huy động vốn trái quy định và hợp thức hóa hồ sơ khống.

Cụ thể, trong 106 hợp đồng bán – mua, Công ty TNHH MTV ESG Vietland đã giao dịch với 99 trường hợp chưa được xét duyệt điều kiện mua nhà ở xã hội, vi phạm Luật Nhà ở 2014. Tổng số tiền huy động trái quy định là hơn 96 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, có 42 trường hợp giao dịch mua, đặt chỗ, đầu tư nhưng doanh nghiệp không lập hồ sơ trình Sở Xây dựng thẩm định. Kiểm tra hồ sơ lưu tại doanh nghiệp đối với 106 trường hợp giao dịch cũng cho thấy: 22 trường hợp không có hồ sơ đăng ký, và 4 trường hợp có hồ sơ nhưng không đầy đủ thành phần theo quy định.

Doanh nghiệp còn xây dựng vượt phép, tăng thêm 524,58 m² diện tích và 4.720,05 m² sàn; thay đổi công năng tầng tum và tầng 1. Đáng chú ý, công ty lập hồ sơ nghiệm thu khống với giá trị gần 96,3 tỷ đồng, sử dụng hóa đơn VAT do Công ty Cổ phần đầu tư Địa Thiên Thái Gia Lai phát hành không hợp pháp để hợp thức giải ngân.

Nghiêm trọng hơn, công trình đã được bàn giao cho người mua mặc dù chưa nghiệm thu, chưa hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật – xã hội, vi phạm quy định về nghiệm thu trước khi đưa công trình vào sử dụng. Khi bị xử phạt, chủ đầu tư không khắc phục, mặc dù được yêu cầu thu hồi và trả lại tiền bán trái phép.

Vì sao Thanh tra Lâm Đồng chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan điều tra?

Theo kết luận, có hai hành vi vi phạm đặc biệt nghiêm trọng cần được điều tra hình sự: Huy động hơn 96 tỷ đồng trái quy định của pháp luật về nhà ở xã hội; Sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hợp thức hồ sơ nghiệm thu khống, phục vụ giải ngân ngân hàng.

Ngoài ra, Thanh tra Lâm Đồng đề nghị cơ quan thuế và các tổ chức tín dụng liên quan rà soát, làm rõ các vi phạm về kê khai, hoàn thuế của doanh nghiệp.

Cơ quan thanh tra cũng kiến nghị xử lý kỷ luật đối với nhiều cá nhân thuộc Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay là Sở Tài chính) và các cơ quan liên quan vì thiếu trách nhiệm, để sai phạm kéo dài từ năm 2022 đến nay.

Chủ những doanh nghiệp liên quan là ai và giữ vai trò gì trong dự án?

Theo dữ liệu từ Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp, Công ty Cổ phần xây dựng giao thông Beton 6 được thành lập tháng 11/2017 với vốn điều lệ 200 tỷ đồng, do ông Lê Thiện Giao (sinh năm 1970) làm giám đốc kiêm người đại diện pháp luật.

Đến tháng 2/2021, ông Phạm Thành Trung (sinh năm 1962) tiếp nhận vị trí giám đốc kiêm người đại diện pháp luật. Lần thay đổi gần nhất vào tháng 4/2022, công ty đổi tên thành Công ty Cổ phần đầu tư G&T, ông Trung tiếp tục giữ vị trí điều hành.

Trong khi đó, Công ty TNHH MTV ESG Vietland thành lập tháng 5/2018 với vốn điều lệ 40 tỷ đồng, người đại diện ban đầu là ông Trương Quang Đô (sinh năm 1976). Đến tháng 1/2019, ông Lê Thiện Bảo (sinh năm 1974) thay thế vị trí này.

Tháng 11/2019, doanh nghiệp tăng vốn lên 200 tỷ đồng, ông Lê Thiện Bảo tiếp tục làm đại diện pháp luật. Tuy nhiên, chỉ một tháng sau, ông Lê Văn Sửu (sinh năm 1987) thay ông Bảo nắm quyền điều hành.

Đến tháng 9/2021, ông Trần Lê An (sinh năm 1981) được bổ nhiệm thay ông Sửu. Lần thay đổi gần nhất vào tháng 10/2022, ông Lê Thiện Bảo tiếp tục trở lại giữ chức giám đốc và người đại diện pháp luật, đồng thời được đăng ký là chủ doanh nghiệp.

Đáng chú ý, ông Lê Thiện Bảo hiện cũng là người đại diện pháp luật của Công ty Cổ phần đầu tư Địa Thiên Thái Gia Lai, đơn vị phát hành hóa đơn khống gần 96,3 tỷ đồng để ESG Vietland hợp thức hồ sơ giải ngân.

Công ty Địa Thiên Thái Gia Lai được thành lập tháng 1/2019 với vốn điều lệ 30 tỷ đồng, ba cổ đông sáng lập gồm: Lê Văn Sửu (15%), Lê Văn Hiền (15%), Võ Văn Nhơn (70%).
Ông Lê Văn Sửu giữ vị trí giám đốc kiêm người đại diện pháp luật thời điểm thành lập.

Tháng 9/2020, doanh nghiệp tăng vốn điều lệ lên 190 tỷ đồng; ông Hoàng Quốc Lộc (sinh năm 1980) được bổ nhiệm làm giám đốc kiêm người đại diện pháp luật, còn cổ đông Lê Văn Sửu chỉ còn nắm 3,079% vốn (phần vốn còn lại không được công bố).

Đến tháng 9/2020, bà Lê Thiện Bảo Nguyên (sinh năm 1999) thay ông Lộc giữ vị trí lãnh đạo. Lần thay đổi gần nhất vào tháng 1/2025, ông Lê Thiện Bảo thay bà Bảo Nguyên làm giám đốc kiêm người đại diện pháp luật.

Ngoài ra, ông Lê Thiện Bảo còn là giám đốc kiêm người đại diện pháp luật của Công ty TNHH MTV Central Lý Sơn, thành lập tháng 12/2023 với vốn điều lệ 2 tỷ đồng.

Tùng Linh