Vụ cháy tại Công ty Rạng Đông: Cần minh bạch hơn nữa các chỉ số an toàn
Thứ trưởng Bộ TNMT Võ Tuấn Nhân cho biết các hóa chất gây ô nhiễm chủ yếu là thủy ngân, một số kim loại nặng. Các chất này phát tán vào không khí và môi tường xung quanh. Một phần vào nước, chảy vào sông Tô Lịch, tích tụ trầm tích ở bùn đáy. Phạm vi vùng có nguy cơ trong khoảng cách 500 m tính từ hàng rào nhà máy bị cháy
Tối 4-9, tại buổi họp báo Chính phủ, trả lời về sự ảnh hưởng môi trường sau vụ cháy ở Công ty Rạng Đông, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) Võ Tuấn Nhân cho biết, theo báo cáo của công ty Rạng Đông thì lượng thủy ngân bị phát tán là 15,1kg, nhưng theo số liệu của các nhà khoa học, thì khối thủy ngân bị phát tán khoảng 27,2 kg. Qua kiểm tra, tủ bảo quản chứa almagam được giữ nguyên nên lượng thủy ngân bị phát tán nằm trong bóng đèn đã cháy, với khối lượng từ 15,1 – 27,2 kg.
“Chúng tôi xác định 15,1-27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường”, ông Nhân nói và cho biết thêm, Bộ TNMT đã lấy mẫu nước, trầm tích xung quanh nhà máy và cho nhiều kết quả khác nhau. Ví dụ, giá trị nồng độ thủy ngân so với tiêu chuẩn của 1 trên 12 mẫu đã vượt tiêu chuẩn Việt Nam. Mẫu duy nhất vượt 1,3 lần nằm trên sông Tô Lịch, chỗ xả nước thải của công ty, cách nhà máy 1,5 km. Ngoài ra, 1/8 mẫu có giá trị vượt quy chuẩn 2,76 lần. Có 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy, vượt quy chuẩn tại điểm sông Tô Lịch.
Thứ trưởng Bộ TNMT cho biết, các hóa chất gây ô nhiễm chủ yếu là thủy ngân, một số kim loại nặng. Các chất này phát tán vào không khí và môi tường xung quanh. Một phần vào nước, chảy vào sông Tô Lịch, tích tụ trầm tích ở bùn đáy. “Phạm vi vùng có nguy cơ trong khoảng cách 500 m tính từ hàng rào nhà máy bị cháy”, ông Nhân nói.
Về giải pháp, Bộ TNMT trước hết đề nghị công ty Rạng Đông cô lập, phủ bạt khu vực bị cháy, không để hơi thủy ngân phát tán ra môi trường. Bởi vừa qua có mưa, nhưng hiện trời đã nắng, hơi thủy ngân dễ phát tán hơn. Đối với tàn dư sau cháy, ông Nhân đề nghị cần tiến hành thu gom, lưu giữ trong các container để lưu giữ, tiêu hủy theo quy định.
Với trả lời của Thứ trưởng Bộ TNMT dựa trên những kết quả đo đạc, nghiên cứu của các nhà khoa học thì rõ ràng khu vực xung quanh Công ty Rạng Đông đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng về môi trường, ảnh hưởng trực tiếp, lâu dài đến sức khỏe người dân sinh sống quanh vùng. Thế nhưng, có vẻ như chính quyền không nhìn nhận đúng sự thật để cảnh báo người dân và có hướng xử lý ô nhiễm môi trường.
Cụ thể, ngay sau khi vụ cháy xảy ra, nhận thức được vấn đề nguy hại của môi trường, UBND phường Hạ Đình đã phát đi thông báo đề nghị những người dân sống trong bán kính 1,5 km từ tường rào nhà kho, xưởng sản xuất công ty Rạng Đông không sử dụng nước từ các bể chứa nước hở, thau rửa các bể chứa nước hở, tạm thời không sử dụng các sản phẩm nông sản, gia súc, gia cầm có nguồn gốc từ khu vực xung quanh hiện trường đám cháy...
Tuy nhiên, ngay sau đó, UBND quận Thanh Xuân, Hà Nội đã thu hồi văn bản trên, thậm chí, quận Thanh Xuân yêu cầu kiểm điểm Chủ tịch UBND phường Hạ Đình đã ra văn bản khuyến cáo không đúng thẩm quyền, gây hoang mang dư luận.
Cùng với việc thu hồi văn bản và kiểm điểm Chủ tịch phường Hạ Đình, UBND quận Thanh Xuân đã ban hành văn bản thông báo, “Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường thuộc Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Nội đã thực hiện lấy mẫu, phân tích, đánh giá chất lượng môi trường xung quanh khu vực nhà máy bóng đèn phích nước Rạng Đông để xem còn hay không yếu tố độc hại. Trung tâm đã lấy các mẫu nước thải, nước sinh hoạt, không khí xung quanh, bụi, đất để về phân tích trong phòng thí nghiệm. Kết quả phân tích nhanh (15 giờ 20 phút ngày 30-8) các thông số vi khí hậu, nhiệt độ, bụi…cho thấy ở mức độ bình thường”.
Trong văn bản, UBND quận Thanh Xuân nêu rõ “thông tin ban đầu của Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường thuộc Bộ Y tế (đơn vị đầu ngành về lĩnh vực sức khỏe nghề nghiệp và môi trường) các chỉ số như: Thủy ngân, chì, kim loại nặng được đo bằng máy test nhanh (loại máy hiện đại hiện nay) thì kết quả cho thấy các chỉ số đều trong ngưỡng cho phép, an toàn đối với người dân.
Tối 30- 8, Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường đã lên tiếng phủ nhận việc cung cấp kết quả quan trắc cho quận Thanh Xuân, bởi vẫn đang trong quá trình phân tích.
Sáng 31-8, Bộ TNMT đã cử lãnh đạo Tổng cục Môi trường dẫn đoàn đến hiện trường đám cháy tại công ty Rạng Đông kiểm tra. Trong đoàn có Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc đến lấy mẫu đất, nước ở nhiều vị trí khác nhau trong, xung quanh khu vực hiện trường về phân tích.
Cùng ngày, Bộ TNMT cũng chính thức phát thông cáo cảnh báo về nguy cơ mất an tìan hóa chất độc hại, ô nhiễm hóa chất sau đám cháy tại Công ty Rạng Đông. Nội dung cảnh báo khá tương đồng với thông báo của UBND phường Hạ Đình đã bị thu hồi trước đó, tức là khuyến cáo vụ cháy có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
1 tuần sau vụ cháy, đến tận chiều 4-8, hiện trường mới được phủ bạt lại. Còn trước đó, ngay sau khi vụ cháy xảy ra, Công ty Rạng Đông vẫn để cho công nhân không sử dụng bất cứ phương tiện bảo hộ nào ra vào làm việc tại Công ty; người dân ai sợ thì tự di dời ở nhờ nhà người thân, ai không có điều kiện vẫn sống, sinh hoạt, thậm chí ăn cơm, uống nước ngay cạnh hàng rào cháy nham nhở của Công ty Rạng Đông.