Vụ cháy tại Định Công Hạ: Bài học từ những ngôi nhà 'không lối thoát'

Đây cũng là nguy cơ đã được rất nhiều chuyên gia cảnh báo sau nhiều vụ hỏa hoạn thảm khốc tương tự tại Hà Nội.

NHỮNG NGÔI NHÀ KHÔNG CÓ LỐI THOÁT

Trở lại vụ cháy ngày 23/5 tại Trung Kính khiến 14 người tử vong, theo báo cáo của Ủy ban nhân dân phường Trung Hòa (quận Cầu Giấy), khu vực hỏa hoạn là căn nhà được xây dựng trên khu đất rộng hơn 200m2 nằm sâu trong ngõ cách mặt phố khoảng 200m. Trên khu đất có xây nhà 2 tầng, 1 tum và một ngôi nhà khác cao 3 tầng để gia chủ ở kết hợp cho thuê trọ. Phần sân rộng khoảng 55m2 và tầng 1 được dùng để sửa chữa xe điện.

Nhiều hình ảnh trước thời điểm cháy cho thấy, khu vực sân này bị “bịt kín” bởi rất nhiều xe cộ, bình ắc-quy và các dụng cụ sửa chữa xe. Ở phía cao hơn, công trình cũng bị quây chặt 4 phía bởi các nhà cao tầng, mái tôn. Nhìn từ trên cao, địa điểm xảy ra vụ cháy kinh hoàng rạng sáng 23/5 nằm lọt thỏm giữa vô vàn các công trình cao tầng.

Nhà trọ bị cháy trên phố Trung Kính sáng 23/5 bị bịt kín bởi rất nhiều khối công trình cao tầng.

“Gần như không có lối thoát” – Đó là lời một nhân chứng chia sẻ với phóng viên Báo Nhân Dân ngay sau khi vụ hỏa hoạn tại Trung Kính xảy ra. Đường ra vào duy nhất chính là khoảng sân đầy xe cộ, ắc-quy án ngữ. Nhưng điểm cháy bùng phát ngay tại con đường này khiến cho lối thoát duy nhất của cả dãy trọ lại bị lửa “bịt”.

Phía ngoài, mặc dù người dân đã phát hiện cháy nhưng cũng chỉ có thể tiếp cận được từ mặt ngoài của ngôi nhà của chủ trọ. Họ cố gắng phá cổng. Thậm chí, một nhóm người khác buộc phải dựng thang, cầm búa tạ, leo lên cửa sổ tầng 2 để… đập thủng bức tường tạo lối thoát mới.

Báo cáo chính thức của Công an thành phố Hà Nội, khi cảnh sát tiếp cận hiện trường, đám cháy đã thiêu rụi nhiều phương tiện tại khu vực sân. Phần khung thép, mái tôn che đã sập đổ. Lửa cháy lan và phát triển mạnh theo cả trục dọc từ tầng 1 lên tầng 2, 3 và theo trục ngang các gian phòng tại tầng 1. Khói phát sinh rất nhiều, khí độc bao trùm toàn bộ tum mái, cầu thang bộ và hành lang các tầng nhà.

Lối thoát hiểm duy nhất khả thi trong vụ cháy Trung Kính lại bị án ngữ bởi rất nhiều xe và dụng cụ sửa chữa xe...

Cảnh sát đã phải tổ chức cắt, phá khóa cổng chính để triển khai lực lượng, phương tiện tiếp cận khu vực cháy qua sân chính, lối vào các gian phòng ở các tầng ngôi nhà. 3 người đã được cứu theo hướng tiếp cận này.

Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cũng đã triển khai phá ô cửa sổ trên bề mặt tường ngoài tầng 2 của nhà ở hộ gia đình, sử dụng thang dây cứu nạn của nhà dân trang bị và cứu thêm được 4 người theo hướng tiếp cận này.

Không có lối thoát cũng là câu chuyện xảy ra với các nạn nhân vụ cháy tại phố Định Công Hạ (Hoàng Mai, Hà Nội) tối 16/6. Chỉ cách nhau 3 tuần, thế nhưng “kịch bản” cũ lại một lần nữa bị lặp lại.

Những khung sắt bịt kín lối thoát tại căn nhà bị cháy tại Định Công Hạ chiều 16/6.

Ngôi nhà gặp hỏa hoạn cao 6 tầng và 1 tum. Phía trên tầng cao nhất được hàn kín bởi dãy song sắt kiên cố. Các tầng dưới mặc dù có ban công nhưng 3/6 tầng bị “lấp” bởi các biển quảng cáo cỡ lớn. Duy nhất tầng 5, 6 có lối thoáng nhìn ra phía đường nhưng lại cũng là điểm bốc cháy dữ dội nhất.

Chung quanh, không thiếu những ngôi nhà cũng bị "bít bùng" tương tự bởi hệ thống rào sắt, lan can và chuồng cọp...

ĐỪNG CHỈ TRÔNG CHỜ VÀO NHỮNG NGƯỜI HÙNG

Trong rất nhiều vụ cháy, cộng đồng mạng thường xuyên phát hiện ra những “anh hùng” sẵn sàng lao vào lửa dữ để cứu người. Đó là trường hợp của 4 công dân dũng cảm tại vụ cháy Trung Kính rạng sáng ngày 23/5.

Vào thời điểm hỏa hoạn, anh Phan Quốc Luật làm nghề nhôm kính, tối làm thêm chạy xe công nghệ đi làm về phòng trọ, nghe tiếng nổ lớn. Nhìn qua cửa sổ, anh Luật thấy có nhà cháy nên đã gọi vợ đi cứu giúp.

Lúc này, anh Luật cũng nhìn thấy có người vẫy tay ở cửa sổ tầng 2 nên đã hô hoán. Nghe thấy, anh Nguyễn Kim Long (là con chủ nhà anh Luật thuê trọ) lập tức lấy thang, búa để hỗ trợ.

Lối thoát được nhóm 4 người hùng trong vụ cháy Trung Kính tạo ra để cứu các nạn nhân.

Mang thang đến nơi, các anh Đồng Văn Tuấn và Hoàng Văn Tuấn cùng trèo lên bức tường; sau đó 2 người kéo thang lên gờ để tiếp tục trèo lên cửa sổ tầng 2, nơi có người đang ở trong phòng.

Anh Hoàng Văn Tuấn giữ thang cho anh Đồng Văn Tuấn trèo lên cửa sổ, dùng búa tạ đập tường để cứu người trong phòng. Vì thang tre hơi ngắn và dáng người nhỏ nên lực búa của Tuấn không được mạnh.

Lúc này các anh Nguyễn Kim Long đưa thêm thang dây cho Hoàng Văn Tuấn để Đồng Văn Tuấn mắc vào cửa sổ để trèo thêm lên và bám tay vào thang, tiếp tục dùng búa tạ đập tường. Sau một thời gian dùng búa tạ để đập thì anh Đồng Văn Tuấn xuống để anh Phan Quốc Luật lên thay Tuấn tiếp tục đập cho đến khi thủng bức tường. Nhờ hành động quả cảm kể trên, các anh đã cứu được 4 người thoát ra ngoài an toàn.

Tiếp đó, trong vụ cháy nhà dân tại Hà Đông sáng 30/5, thêm một “người hùng” xuất hiện. Khi phát hiện hỏa hoạn, anh Lèng Văn Bằng (39 tuổi, quê Điện Biên) liền đỗ xe, đội mũ bảo hiểm để tránh lửa rồi chạy ngay vào hiện trường.

"Lúc đó tôi chạy ra bên hông căn nhà thì thấy 2 cô gái trẻ đưa tay ra khỏi ô cửa sắt kêu cứu tại khu vực tầng 3. Tôi liền cầm theo một viên gạch, trèo theo mép tường lên mái căn nhà bên cạnh.

Trong vụ cháy tại Định Công Hạ, rất nhiều người cố gắng phá cửa tạo lối thoát nhưng bất thành. Cửa sổ gồm 3 lớp quá kiên cố khiến cho mọi nỗ lực của họ trở nên vô ích...

Sau khi lên mái nhà, anh Bằng tiếp tục bám vào dây chống sét của ngôi nhà cháy và leo lên tầng 3 rồi dùng gạch đập vỡ con tiện xi măng, tạo một lỗ hổng ở lan can để các nạn nhân thoát ra ngoài, sau đó tôi cõng một cô gái từ tầng 3 xuống đất. Cũng theo anh Bằng, tiếp đó anh lại leo lên tầng 3 và đưa thêm một cô gái khác xuống đất theo lối cũ.

Thế nhưng, trong vụ cháy Định Công Hạ chiều 16/6, đã không có một “người hùng” nào có thể tạo nên phép màu khi căn nhà gần như không còn lối thoát.

Ông Nguyễn Tiến Dũng (60 tuổi, sinh sống ở nhà kế bên) cho biết, khi phát hiện khói lửa bùng lên, nhiều người đã dùng gạch đá, búa để phá cửa sổ nhưng bất thành.

“Cửa sổ của căn nhà có 3 lớp, kính cường lực bên ngoài, lớp dưới là chống côn trùng. Ngoài ra còn có song sắt kiên cố bên ngoài”, ông Chiến kể, mắt hướng lên phía cửa sổ rạn nứt đã xém đen màu khói.

Một lối thoát hiếm hoi được mở ra từ phía hông nhà tầng 5.

Nhân chứng Lê Quốc Cường thì kể, chiều tối cùng ngày, anh phát hiện khói bốc lên từ tầng 4 của căn nhà số 207. Ngay sau đó, bên trong phát ra nhiều tiếng kêu cứu của phụ nữ và trẻ em.

Trong khi đó, anh Trịnh Xuân Quyền, sống gần hiện trường cũng cho biết, mặc dù anh và mọi người nghe thấy tiếng kêu cứu, thậm chí nhìn thấy những cánh tay giơ ra từ tầng 6 song cũng đành bất lực.

Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Xuân Thái, chuyên gia của Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Việt Nam, cho biết, phần lớn các nhà ở kết hợp kinh doanh hiện nay đều tận dụng cầu thang, mặt tiền nhà hoặc các tầng thấp làm nơi để hàng hóa.

Người dân nỗ lực đập cửa tạo lối thoát trong vụ cháy Định Công Hạ nhưng bất thành.

"Việc sắp xếp hàng hóa kín cầu thang, tầng nhà vô hình chung đã bịt lối thoát nạn sinh tử của nạn nhân", ông Bùi Xuân Thái nói.

Cũng theo ông Thái, người dân cần lưu ý các vấn đề khi xây dựng và bố trí đồ đạc sinh hoạt. "Cần đảm bảo bố trí đủ 2 lối thoát nạn gồm cửa ra vào chính và lối thoát nạn khẩn cấp bên trên, như lối ra ban công, lối lên trên sân thượng hoặc lối lên mái...", ông nhấn mạnh.

Các hộ dân cũng cần trang bị bình chữa cháy xách tay trong nhà, đặt ở nơi thuận tiện, dễ thấy, dễ lấy và mọi thành viên đều biết sử dụng thành thạo. Nếu có điều kiện thì trang bị hệ thống báo cháy sớm, thang dây, dây hạ chậm, mặt nạ phòng khói trong nhà.

Căn nhà cháy trên phố Định Công Hạ có 2 ban công thoáng, nhưng cũng là 2 điểm lửa bùng lên mạnh nhất.

"Tuyệt đối không cất trữ hóa chất dễ cháy nổ, không để các hàng hóa, vật dụng, đồ dùng dễ cháy gần nguồn lửa, nguồn nhiệt. Bố trí đồ đạc, vật dụng trong nhà một cách khoa học để không làm cản trở các lối thoát nạn trong nhà", ông Thái khuyến cáo.