Vụ cháy tàu ngầm vô tình làm lộ dự án tàu ngầm bí mật của người Nga?
Các nguồn tin Nga tiết lộ mẫu tàu ngầm bị cháy ở cảng Severomorsk khiến 14 thủy thủ ưu tú thiệt mạng có thể là một phần của dự án tàu ngầm do thám biển sâu tuyệt mật mang tên AS-12 'Losharik'.
Hải quân Nga ngày 2/7 xác nhận một tàu ngầm nghiên cứu quan trọng đã bốc cháy khi khi đang thực hiện chuyến khảo sát đáy biển khiến ít nhất 14 thủy thủ thiệt mạng do ngạt khói, RT đưa tin. Nga không nói rõ mẫu tàu ngầm bị cháy, song thông báo "nhờ hành động quên mình của thủy thủ đoàn, ngọn lửa đã được dập tắt".
Vụ cháy tàu ngầm sau đó khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin nổi giận. Ông Putin hôm 2/7 gọi điện để yêu cầu Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu lập tức bay tới Severomorsk để "chủ động nghe các báo cáo" và chỉ đạo Ủy ban Điều tra "điều tra tới cùng nguyên nhân thảm kịch".
Ông Putin cũng nói rằng trên con tàu là những quân nhân ưu tú nhất của Nga, gồm 2 người được tặng thưởng danh hiệu cao quý nhất "Anh hùng Nga" và 7 người khác là đại tá Hải quân Nga.
Việc Bộ Quốc phòng Nga không công khai nhiều thông tin cũng như việc có nhiều sĩ quan cao cấp trên tàu dấy lên đồ đoán con tàu gặp nạn là khí tài quân sự tối quan trọng và bí mật đang được thử nghiệm của quân đội Nga.
Đài RBC thậm chí dẫn nguồn giấu tên cho biết vụ cháy khả năng cao xảy ra trên tổ hợp tàu ngầm trinh sát- tấn công tối mật gồm tàu ngầm con AS-12 "Losharik" và tàu ngầm mẹ BS-64 "Podmoskovye" của Nga.
Nguồn tin khẳng định lửa phát ra từ khoang tàu mẹ Podmoskovye và không ảnh hưởng tới tàu Losharik.
Losharik là thiết bị nghiên cứu biển sâu, được Nga chế tạo riêng phục vụ mục đích thu thập tin tức tình báo và phục vụ các chiến dịch đặc biệt, cũng như nghiên cứu khoa học và cứu hộ tàu ngầm.
Nga dường như bắt đầu tính đến việc sản xuất loại thiết bị này chỉ vài năm sau khi tàu ngầm hạt nhân Kursk gặp nạn và chìm năm 2000, khiến 118 thủy thủ thiệt mạng. Nga cho rằng việc có một tàu ngầm cỡ nhỏ có thể lặn sâu sẽ giúp cứu sống các thủy thủ trong trường hợp thảm kịch Kursk lặp lại.
Theo đồ đoán của chuyên gia phương Tây, Losharik áp dụng thiết kế hai lớp vỏ, trong đó vỏ chịu áp lực gồm 7 khoang hình cầu được nối với nhau, trong đó riêng 2 khoang dành cho động cơ. Các khoang còn lại cho thủy thủ và thiết bị. Điều này khiến tàu có rất ít không gian, nhưng lại có độ bền cấu trúc vượt xa tàu ngầm thông thường.
Losharik từng hoạt động ở độ sâu 2.000-2.500 m ở Bắc Băng Dương hồi năm 2012, sâu gấp nhiều lần giới hạn lặn của tàu ngầm Mỹ (tầm 300-600m), giúp chúng thu thập tin tức tình báo và tương tác với các vật thể dưới đáy biển. Con tàu cũng có thể được triển khai để lắp đặt thiết bị trinh sát hay cắt cáp ngầm trong trường hợp xung đột nổ ra.
Vì đặc tính kĩ thuật, Losharik không thể hoạt động độc lập nhiều ngày dưới đáy biển, nên Nga quyết định hoán cải tàu Podmoskovye để mang nó. Các chuyên gia Nga đã tháo bỏ 16 khoang chứa tên lửa đạn đạo RSM-54 Sineva để lấy chỗ chứa tàu ngầm con Losharik.