Vụ 'chuyến bay giải cứu': Cựu thứ trưởng bật khóc trước tòa

Cựu Thư ký Thứ trưởng Phạm Trung Kiên. Ảnh chụp qua màn hình

Cựu Thư ký thứ trưởng Phạm Trung Kiên bật khóc trước tòa

Ngày 18/7, phiên tòa xét xử 54 bị cáo trong vụ án “Chuyến bay giải cứu” tiếp tục với phần bào chữa của các luật sư.

Bào chữa cho bị cáo Phạm Trung Kiên trước tòa, luật sư Hà Mạnh Huy cho biết, vụ án có tên là “chuyến bay giải cứu”, song, tài liệu chứng cứ cho thấy, có 3 hình thức đưa người Việt Nam về nước là chuyến bay giải cứu, chuyến bay combo, chuyến bay lẻ.

Ở chuyến bay giải cứu (chuyến bay nhân đạo chỉ thu phí vé máy bay), bị cáo Kiên không nhận tiền, không liên quan gì đến. Còn ở chuyến bay combo và chuyến bay khách lẻ có thu tiền (công dân tự nguyện trả phí toàn bộ), bị cáo Kiên mới nhận tiền của doanh nghiệp và vi phạm pháp luật.

Luật sư cho rằng, thân chủ có hành vi phạm tội, việc nhận tiền là có thật nhưng căn nguyên, lí do nhận tiền, bị cáo không có thẩm quyền quyết định với công văn xin cấp phép chuyến bay combo.

Những người có quyết định đều có chức vụ, quyền hạn, còn Kiên chỉ là chuyên viên. Theo đó, bị cáo chỉ có có dấu hiệu của tội "Lợi dụng ảnh hưởng của người có chức vụ quyền hạn để trục lợi".

Luật sư cho hay, theo quy chế của Bộ Y tế, tại thời điểm xảy ra sự việc không có chức danh thư kí thứ trưởng. Chỉ đến 1/7/2022, Bộ mới ban hành quyết định chức danh chuyên viên giúp việc cho Thứ trưởng. Từ tháng 2/2022, Kiên không làm giúp việc cho Thứ trưởng nữa. Đặc biệt, khi sang giúp việc Thứ trưởng, bị cáo vẫn chỉ hưởng lương cũ (chuyên viên trang thiết bị y tế).

Ngoài ra, theo luật sư, Kiên không thỏa mãn yếu tố khách quan của hành vi nhận hối lộ. Cục Y tế dự phòng là đơn vị tham mưu, đề xuất, trả lời các văn bản, chuyển Bộ Ngoại giao. Các văn bản này là do Thứ trưởng Bộ Y tế kí, Kiên không liên quan đến các văn bản này.

Vai trò của Kiên chỉ dừng ở nhận văn bản đến - đi, rồi trình Thứ trưởng nên bị cáo không liên quan.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của các bị cáo, trong đó có Kiên là có những bất cập thẩm định, cấp phép chuyến bay. Có sự chồng chéo không rõ ràng về thẩm quyền.

Một vấn đề luật sư muốn tranh luận với Viện Kiểm sát rằng, có hay không việc ép các doanh nghiệp. Hồ sơ vụ án thể hiện, có nhiều lời khai không nói đến Kiên ép doanh nghiệp.

Về khoản tiền 15 tỉ đồng (trong tổng số 42 tỉ), nhận của các khách lẻ do Kiên chủ động khai báo (sẽ được làm rõ trong giai đoạn 2 vụ án), luật sư đề nghị HĐXX xem xét đây là tình tiết thành khẩn, tích cực giúp cơ quan điều tra.

Về khắc phục hậu quả, sau khi nhận thức hành vi phạm tội, Kiên đã trả hơn 12 tỉ đồng cho các doanh nghiệp, vợ của bị cáo đã nộp 15 tỉ khắc phục.

Luật sư cung cấp thêm, sáng nay (18/7), vợ của bị cáo Kiên đã tiếp tục đi nộp 8 tỉ đồng, khắc phục cho chồng. Theo đó, tổng cộng Kiên đã khắc phục hơn 35 tỉ đồng. Cũng theo luật sư, vợ bị cáo cũng có đơn gửi HĐXX liên quan đến xử lý căn nhà thế chấp. Bà này mong muốn, nếu tòa tịch thu, phát mại hay làm gì để truy thu khắc phục hậu quả, vợ bị cáo đồng tình, khắc phục thay cho Kiên.

Sau lời bào chữa của luật sư, bị cáo Phạm Trung Kiên cho biết, hành vi phạm tội của bị cáo là đúng và bị cáo rất ăn năn hối lỗi, đồng thời gửi lời xin lỗi đến Đảng, Nhà nước và Nhân dân về hành vi sai phạm của mình.

Trong khi đó, khi tự bào chữa, Kiên xác nhận lại hành vi cáo trạng nêu với bị cáo là đúng. Bị cáo đã ăn năn hối lỗi và xin lỗi tới Đảng, Nhân dân.

Theo Kiên, trong tổ công tác 5 Bộ, lãnh đạo bộ có nhóm viber để trao đổi việc liên quan đến các chuyến bay. Ông Tô Anh Dũng - khi đó là Thứ trưởng, cùng ông Đỗ Hoàng Tùng – khi đó là Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự luôn nhắc các bộ, ngành qua nhóm viber. Theo đó, bị cáo cho hay, bản thân không thể làm chậm khi có những chỉ đạo đó.

Bị cáo cũng nói đến khoản tiền 15 tỉ đồng (trong tổng số 42 tỉ bị cáo buộc nhận hối lộ) là do bị cáo đã chủ động khai nhận với cơ quan điều tra. Bị cáo đã tích cực phối hợp với cơ quan điều tra để tiếp tục làm rõ vụ án trong giai đoạn 2.

Bị cáo Kiên bật khóc trước tòa: "Bị cáo mong được HĐXX xem xét, giảm nhẹ để có cơ hội về với gia đình".

Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng. Ảnh: Nhật Nam

Cựu Thứ trưởng nhận tội trong nước mắt

Tại phiên tòa chiều hôm nay, 18/7, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng cũng đã tiếp tục nhận tội trong nước mắt.

Theo luật sư bảo vệ cho bị cáo Tô Anh Dũng, luật sư Lê Thành Kính cho rằng, qua lời khai của các bị cáo khác trong phiên tòa thì thân chủ không có mối quan hệ cá nhân với các doanh nghiệp có trong danh sách được phê duyệt.

Bị cáo không thỏa thuận với doanh nghiệp, ra yêu cầu điều kiện, không đòi hỏi, gây khó dễ trong việc phê duyệt chuyến bay. Sau khi chuyến bay được phê duyệt, doanh nghiệp mới xin gặp nói là để báo cáo kết quả thực hiện.

Trước đó, bị cáo Dũng đã hướng dẫn họ nhiệt tình, tận tâm và lúc đó gặp họ vì muốn nghe phản ánh báo cáo khó khăn vướng mắc để rút kinh nghiệm thực hiện.

Khi vụ án được khởi tố, bị cáo nhận thức sâu sắc rằng, bị cáo là công chức nhà nước, dù nhận bất kỳ khoản cảm ơn nào cũng là vi phạm. Bị cáo nhận thấy đã mắc lỗi rất lớn với gia đình, cơ quan, công dân Việt Nam.

Luật sư mong HĐXX xem xét toàn diện, khách quan về hoàn cảnh phạm tội khi việc cấp phép chuyến bay trong dịch bệnh chưa từng có tiền lệ.

Bên cạnh đó, luật sư cho hay, quá trình công tác tại Bộ Ngoại giao, bị cáo Dũng luôn nỗ lực, có nhiều thành tích xuất sắc và đóng góp tích cực cho sự phát triển của ngành Ngoại giao Việt Nam, dù ở cương vị công tác nào.

Luật sư cũng dẫn chứng, trong vụ việc 39 công dân Việt Nam tử vong tại Anh năm 2019, bị cáo Tô Anh Dũng đại diện cho Chính phủ Việt Nam trực tiếp giải quyết hậu quả.

Đặc biệt trong năm 2021, thực hiện chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, Bộ Ngoại giao, bị cáo Dũng đã hoàn thành công tác. Chỉ trong thời gian ngắn, nước ta đã có 160 triệu liều vaccine từ nguồn viện trợ, tài trợ nước ngoài, trị giá 1 tỉ USD.

Ngoài ra, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cũng có đóng góp trong việc cấp phép và tổ chức được trên 1.000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 người dân từ 62 quốc gia vùng lãnh thổ về nước.

Luật sư Kính cũng nêu các tình tiết giảm nhẹ cho cựu Thứ trưởng.

Cũng theo luật sư, hôm nay (18/7), gia đình bị cáo đã nộp thêm tiền để khắc phục toàn bộ số tiền 21,5 tỉ đồng. Do đã khắc phục hết hậu quả, luật sư Kính đề nghị, HĐXX giải tỏa kê biên 2 tài sản đứng tên vợ chồng bị cáo Dũng.

Khi tự bào chữa, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng cho hay: ''Trong 1 năm ở trại giam, tôi rất ăn năn, hối lỗi và nhắc gia đình khắc phục các hậu quả''.

Cựu Thứ trưởng cho hay, trong quá trình công tác, bị cáo không dám tham mưu để trục lợi chính sách. Trong quá trình cấp phép chuyến bay, cũng như xét duyệt chuyến bay, bị cáo Dũng đã nỗ lực hết sức để làm tròn chức trách, nhiệm vụ.

Việc tiếp xúc với doanh nghiệp xuất phát từ nể nang và mong muốn nghe phản ánh của họ.

Trong lời tự bào chữa ở những phút cuối, ông Dũng đã khóc, nói bản thân thành khẩn nhận lỗi, và gửi xin lỗi lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Ngoại giao, và nhân dân vì sai phạm của mình.

Ông Dũng nhiều lần nhắc lại lời nhận tội trong nước mắt: ''Tôi xin thành khẩn xin lỗi, nhận tội. Kính mong HĐXX xem xét để tôi được sớm trở về với gia đình trong những năm cuối đời''.

Minh Dương