Vụ Công ty Alibaba: Tòa lý giải thế nào về mức án?

Trưa 30-12, HĐXX tiếp tục công bố phần phụ lục về người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và bị hại trong vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản và rửa tiền xảy ra tại Công ty Alibaba.

Trước đó, HĐXX cho biết có đủ căn cứ xác định bị cáo Nguyễn Thái Luyện (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Alibaba; tù chung thân) đã thành lập Công ty Alibaba vào năm 2016 với vốn điều lệ 1 tỉ đồng. Luyện là người điều hành mọi hoạt động của công ty nhưng để em trai là Nguyễn Thái Lĩnh (cựu Giám đốc) đứng tên.

HĐXX vụ án.

"Nhận thấy dự án bất động sản dưới hình thức phân lô bán nền tại các tỉnh Bình Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu đang phát triển mạnh mẽ, phân khúc khách hàng đặc biệt lớn nên Luyện đã chuyển hướng kinh doanh sang từ đại lý phân phối đất nền cho các công ty sang trực tiếp đầu tư dự án" – HĐXX nhận định.

Để khuếch trương vị thế, tạo niềm tin công ty lớn mạnh, Luyện đã đăng ký tăng vốn điều lệ gấp 1.600 lần (1.600 tỉ đồng), mặc dù công ty không có hợp đồng kinh doanh gì đặc biệt. Thêm vào đó, lợi nhuận sau thuế của Công ty Alibaba vào năm 2017 chỉ hơn 16 triệu đồng, năm 2018 là hơn 300 triệu đồng.

Công ty Alibaba có hơn 2.600 nhân viên. Trong đó, nhiều người thân của Luyện làm lãnh đạo công ty và các công ty con nhưng không có trình độ chuyên môn về lĩnh vực kinh doanh bất động sản.

Trước đề nghị áp dụng tình tiết tăng nặng phạm tội hai lần trở lên đối với các bị cáo mà của VKSND TP HCM nêu, HĐXX có quan điểm khác.

Bị cáo Nguyễn Thái Luyện và Nguyễn Thái Lĩnh.

HĐXX đánh giá các bị cáo Huỳnh Thị Ngọc Như (17 năm tù), Nguyễn Huỳnh Tú Trinh (12 năm tù, tổng hợp bản án trước đó là 16 năm 6 tháng tù), Nguyễn Quang Sơn, Nguyễn Trung Trường, Vi Thị Hiến (cùng lãnh 10 năm tù), Nguyễn Trần Phúc Nguyên (12 năm tù), Phan Ngọc Nguyên (15 năm tù) chỉ tham gia 1 dự án, mặc dù các dự án trên có nhiều bị hại tham gia mua đất nền nhưng do các bị cáo không trực tiếp ký hợp đồng thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bị hại nên không xem các bị cáo phạm tội từ hai lần trở lên.

Ngoài ra, đối chiếu vụ án, ngoài bị cáo Luyện là chủ mưu, các bị cáo khác đều là người thực hành. HĐXX nhận định mỗi bị cáo đều là một mắt xích trong chuỗi hành vi, nói cách khác không có hành vi của bị cáo này thì không dẫn đến hành vi của bị cáo sau và không dẫn đến hậu quả, dù các bị cáo nhận chỉ đạo mà không tham gia họp bàn lên kế hoạch. Do đó HĐXX chấp nhận quan điểm của VKSND TP HCM, áp dụng tình tiết phạm tội có tổ chức khi lượng hình.

Về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi lượng hình, HĐXX đánh giá: "Ngoài trừ bị cáo Luyện, các bị cáo còn lại chỉ là nhân viên dưới quyền, làm công ăn lương phải chấp hành chỉ đạo của cấp trên, mặc dù cố ý về hành vi nhưng vô ý về hậu quả, không được hưởng lợi cá nhân. Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa mặc dù các bị cáo có nhận thức khác nhau về tội phạm nhưng đều thành khẩn khai báo, trừ bị cáo Nguyễn Thái luyện và Phan Ngọc Nguyên. Chưa nhận thức được hành vi phạm tội. Các bị cáo còn lại đều ăn năn hối cải về hành vi phạm tội của mình nên xem xét áp dụng cho tất cả các bị cáo về hình dạng nhẹ trách nhiệm hình sự" - HĐXX nêu.

Bên cạnh đó, HĐXX cũng ghi nhận bị cáo Trịnh Minh Pháp và Huỳnh Thị Kim Thắng đã tích cực phối hợp với cơ quan điều tra nhằm ngăn chặn hậu quả của tội phạm bằng việc tự trình báo và giao nộp 42 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bị cáo Pháp), trình báo về sổ tiết kiệm trị giá 20 tỉ đồng (bị cáo Thắng). Các tài sản này do các bị cáo đứng giùm Công ty Alibaba.

Một số bị cáo (trừ ba anh em của Nguyễn Thái Luyện cùng Võ Thị Thanh Mai) còn tự nguyện khắc phục thiệt hại cho một số bị cáo số tiền từ 9-120 triệu đồng.

Tại phiên tòa, người thân của các bị cáo Nguyễn Văn Kiên (10 năm tù) và Nguyễn Trung Trường (10 năm tù) - bị hại trong vụ án, xin được chuyển một phần hoặc toàn bộ số tiền bị hại để khắc phục cho các bị cáo số tiền 1,4 tỉ đồng và 3 tỉ đồng. HĐXX chấp nhận và áp dụng cho các vị các tình tiết giảm nhẹ.

Các bị cáo Võ Thị Thanh Mai, Võ Văn Trần Quang, Nguyễn Trần phúc Nguyên, Nguyễn Quang Sơn có người thân công hiến cho sự nghiệp cách mạng.

Vợ chồng bị cáo Nguyễn Thái Luyện đang nuôi hai con nhỏ, các bị này còn có anh chị em ruột cùng bị xét xử chung trong một vụ án nên được xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình phạt.

Ngoài ra, HĐXX cho biết đã cân nhắc các tình tiết: đa số các bị cao trẻ tuổi, không làm việc đúng chuyên ngành đã được đào tạo nên hiểu biết pháp luật đất đai và kinh doanh bất động sản còn hạn chế, đồng thời quá tin tưởng vào cấp trên dẫn tới hành vi phạm tội, các bị cáo đều là lao động chính trong gia đình.

Tại phiên tòa một số bị hại sinh giảm nhẹ trách nhiệm hình phạt. Ngoài bị cáo Nguyễn Huỳnh Tú Trinh, các bị cáo đều phạm tội lần đầu nhân thân tốt nên áp dụng cho tất cả các bị cáo tình tiết giảm nhẹ hình phạt.

Đối với bị cáo Nguyễn Văn Kiên, Nguyễn Quang Sơn, Nguyễn Trung Trường, Võ Văn Trần Quang, Vi Thị Hiến giữ vai trò đồng phạm thứ yếu, số tiền chút sức chiếm đoạt thấp hơn các bị cáo khác trong vụ án. Bị cáo Huỳnh Thị Kim Thắng giữ vai trò đồng phạm thứ yếu của tội "Rửa tiền"

"Xét các bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ được quy định, HĐXX áp dụng mức hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đối với các bị cáo này. Riêng bị cáo Huỳnh Thị Kim Thắng đang mắc bệnh nghèo nên không cần thiết bắt bị cáo chấp hành hình phạt tù" - HĐXX nêu.

Ý Linh - Ảnh: Huế Xuân