'Vũ đài chính trị' của tân Thủ tướng Pháp: Lửa thử vàng!

Ảnh chụp màn hình bài viết.

Theo nhận định của báo Politico trong bài viết "Why Macron thinks Lecornu can save France from the abyss" (Tạm dịch: Vì sao Tổng thống Macron tin rằng ông Lecornu có thể cứu Pháp khỏi vực thẳm) ngày 15/9, việc Tổng thống Macron lựa chọn Bộ trưởng Quốc phòng Sébastien Lecornu làm Thủ tướng được xem là "canh bạc cuối cùng". Bài báo cho rằng, nếu ông Lecornu không thể giải quyết được tình hình, khó có ai khác làm được.

Ông Sébastien Lecornu là Thủ tướng thứ năm của Pháp chỉ trong vòng chưa đầy hai năm. Dù vậy, triển vọng để ông thuyết phục Quốc hội, vốn đang chia rẽ sâu sắc, chấp nhận gói "thắt lưng buộc bụng" hàng chục tỷ Euro, nhằm ngăn chặn khủng hoảng nợ ở nền kinh tế lớn thứ hai EU, vẫn rất mong manh.

Niềm tin từ đâu

Tổng thống Macron xem tân Thủ tướng Lecornu là "người sửa chữa" có khả năng kết nối các phe phái chính trị. Ông Lecornu từng tạo được sự đồng thuận rộng rãi trong Quốc hội về việc tăng ngân sách quốc phòng năm 2023, cũng như khi giúp hạ nhiệt phong trào "Áo vàng" hồi những năm 2018-2019.

Với xuất thân bảo thủ, ông Lecornu “có quan hệ tốt với đảng Những người Cộng hòa (Les Républicains)” và được xem là sự “tiếp nối” các chính phủ trước của ông Macron. Mặt khác, vị chính khách cũng “giành được sự tôn trọng của phe cánh tả” nhờ cách xử lý kế hoạch tái vũ trang của Pháp sau khi xung đột ở Ukraine nổ ra. Trong các cuộc thương lượng ngân sách quốc phòng năm 2023, tân Thủ tướng được đánh giá là đã lắng nghe và tiếp thu quan điểm từ phe đối lập.

Theo nhận định, lần này Tổng thống Macron có thể sẽ không để tân Thủ tướng "ra trận tay không" như đã từng làm với hai người tiền nhiệm là cựu Ủy viên châu Âu Michel Barnier và chính trị gia trung dung François Bayrou. Ông Macron có thể cho phép Thủ tướng Lecornu đưa ra các nhượng bộ thực chất về chương trình nghị sự kinh tế.

Trước đó, mặc dù thất bại trong các cuộc bầu cử vào năm 2022 và 2024, Tổng thống Pháp vẫn kiên trì với những thành quả chủ chốt, đặc biệt là cải cách hưu trí gây tranh cãi và việc phản đối tăng thuế.

Hôm 14/9, ông Lecornu tuyên bố sẽ không theo đuổi kế hoạch cắt giảm hai ngày nghỉ lễ công, vốn do người tiền nhiệm đề xuất.

Ông Sébastien Lecornu là Thủ tướng thứ năm của Pháp chỉ trong vòng chưa đầy hai năm. (Nguồn: Politico)

Người gánh vác trọng trách

Theo Politico, tân Thủ tướng Pháp có thể chưa thật sự quen mặt với công chúng, song ở tuổi 39, ông tích lũy không ít dấu ấn chính trị sau tám năm gắn bó bên cạnh Tổng thống Macron. Những kinh nghiệm ấy sẽ là hành trang quan trọng cho chặng đường đầy thử thách trước mắt.

Trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng, ông Lecornu từng vượt qua sự chia rẽ gay gắt trong Quốc hội và thuyết phục hơn 400 nghị sĩ thông qua kế hoạch ngân sách quốc phòng bảy năm vào năm 2023, với mức chi tiêu tăng mạnh cho quân đội.

Khác với những “lão tướng” như François Bayrou hay Michel Barnier, ông Lecornu đã dành phần lớn thời gian những năm gần đây ở tuyến đầu chính trị, đó là tại Quốc hội và chính quyền địa phương.

Ông để lại dấu ấn khi góp phần giúp Tổng thống Macron hạ nhiệt phong trào “Áo vàng”. Trước đó, trên cương vị Bộ trưởng phụ trách các vùng lãnh thổ, ông Lecornu đã tổ chức cuộc đối thoại đầu tiên giữa Tổng thống và đại diện địa phương tại Normandy. Thành công ban đầu này mở ra chuỗi đối thoại trên khắp nước Pháp, góp phần làm dịu dần làn sóng biểu tình.

Khởi đầu khó khăn

Theo bài viết trên, thử thách lớn nhất với tân Thủ tướng Pháp vẫn còn ở phía trước: Tìm cách đạt thỏa thuận với đảng Xã hội mà không làm phật lòng phe bảo thủ - lực lượng nhiều khả năng vẫn gắn bó với chính phủ.

Bên cạnh đó, nguy cơ hiển hiện là ông Lecornu sẽ rơi vào một “cuộc mặc cả” bất lợi: Càng cần sự đồng thuận, phe đối lập càng ép phải nhượng bộ.

Tân Thủ tướng Sébastien Lecornu đã tích lũy không ít dấu ấn chính trị sau tám năm gắn bó bên cạnh Tổng thống Macron. (Nguồn: NPR)

Ngay từ đầu, phía đảng Xã hội đã tỏ rõ sự thất vọng. Họ kỳ vọng một Thủ tướng xuất thân từ hàng ngũ trung tả, chứ không phải đồng minh thân cận của Tổng thống Macron. Lãnh đạo đảng Xã hội Olivier Faure tuyên bố, không một thành viên nào của đảng sẽ tham gia nội các của ông Lecornu và cảnh báo "nếu không có gì thay đổi", họ sẵn sàng lật đổ chính phủ.

Trong trường hợp đứng ngoài nội các, phe trung tả sẽ đòi cái giá rất cao cho sự ủng hộ ngầm. Khoảng cách giữa đôi bên, đặc biệt trong vấn đề ngân sách, vẫn còn quá lớn.

Đảng Xã hội yêu cầu đình chỉ cải cách hưu trí, vốn là “lằn ranh đỏ” của Tổng thống Macron, đồng thời kêu gọi áp thuế lên giới siêu giàu của Pháp, hay còn gọi là thuế Zucman. Phe trung dung của ông Macron phản đối kịch liệt, cho rằng sắc thuế này vô ích và chỉ khiến giới nhà giàu bỏ ra nước ngoài.

Dẫu vậy, nhà lãnh đạo Pháp cũng hé lộ một số nhượng bộ. Kế hoạch của tân Thủ tướng nhằm siết ngân sách 2026 tới 43,8 tỷ Euro nhiều khả năng sẽ bị gác lại. Tổng thống được cho là “ưu tiên cải cách cơ cấu hơn là cắt thẳng 3 tỷ Euro khỏi ngân sách”.

Tuy vậy, cánh cửa thỏa hiệp tại chính trường Pháp vẫn hé mở. Một quan chức đảng Xã hội cho biết: “Nếu ông Lecornu gác thuế Zucman nhưng chấp nhận tăng lương tối thiểu, chúng tôi sẽ cân nhắc”.

Rốt cuộc, “vũ khí bí mật” của Thủ tướng Lecornu có thể trở thành con dao hai lưỡi: Người được Tổng thống Macron trao trọn niềm tin có lẽ sẽ phải buộc chính Tổng thống của mình nhượng bộ nếu muốn trụ lại trên chiếc ghế quyền lực.

Tựu trung, trong bối cảnh chính trường Pháp đầy rối ren, sự xuất hiện của ông Sébastien Lecornu trên cương vị Thủ tướng được xem là "lối thoát hiểm" của Tổng thống Macron. Kinh nghiệm chính trị và khả năng dung hòa các phe phái có thể giúp ông trở thành “người sửa chữa” như kỳ vọng.

Dẫu vậy, con đường phía trước không hề bằng phẳng. Để vượt qua những thử thách về ngân sách và duy trì sự ổn định chính trị, ông không chỉ cần khéo léo đối thoại với phe đối lập, mà còn phải thuyết phục được chính người đã đặt trọn niềm tin vào mình.

Ngọc Anh